دیوان عرض ؛ محل و جایگاه متصدیان امور لشکر. دیوان سپاه : خواجه ابوالقاسم کثیر بدیوان عرض می نشست و درباب لشکر امیر سخن با وی میگفت. ( تاریخ بیهقی ) .
- دیوان عرض ؛ دیوان لشکر و سپاه ، دفتری بوده است که اسامی سپاهیان در آن دفتر ضبط میشده است :
بدو داد دیوان عرض سپاه
بفرمود تا پیش درگاه شاه.
فردوسی.
خواجه بزرگ بوسهل را بخواند با نایبان دیوان عرض و شمارها بخواست از آن لشکر. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 330 ) . نام ایشان در دفتر دیوان عرض ثبت کرد. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 75 ) . و دیوان لشکر نهاد [ لهراسب ] که ما آن را دیوان عرض خوانیم و تخت زرین مرصع بجواهر ساخت. ( فارسنامه ابن البلخی ص 48 ) . ویعقوب. . . عارض را فرمان داد تا نامهایشان بدیوان عرض نبشت و بیستگانیشان پیدا کرد بر مراتب. . . ( تاریخ سیستان ) . رجوع به دیوان لشکر شود.
... [مشاهده متن کامل] دیوان عرض: وزارت جنگ.
( مرزبان نامه، محمد روشن ج اول، چاپ دوم، ۱۳۶۷، ص ۵۳۸ ) .