دیوان عالی بریتانیا

دیوان عالی بریتانیا ( به انگلیسی: Supreme Court of the United Kingdom ) ، دیوان عالی در نظام حقوقی مدنی انگلستان، ولز، ایرلند شمالی و اسکاتلند است که آخرین مرجع و عالی ترین دادگاه تجدیدنظر در بریتانیا به شمار می رود. نقش دیوان عالی بریتانیا به عنوان دادگاه تجدیدنظر در پرونده های کیفری شامل منطقه اسکاتلند نمی شود. [ ۲]
این دادگاه بر پایه مصوبهٔ اصلاحی مشروطه ( ۲۰۰۵ ) تشکیل و در ۱ اکتبر ۲۰۰۹، آغاز به کار کرد. [ ۳] [ ۴]
صبحت پیدایش دیوان عالی بریتانیا و چگونگی کارکرد آن از چندین دهه پیش وجود داشته است. در سال ۲۰۰۳، دولت بریتانیا رسماً نتیجه بررسی خود در مورد تجدید ساختار نظام قضایی را منتشر کرد. در این بررسی، پیدایش وزارت دادگستری بریتانیا نیز ارائه شده بود. وظیفه وزارت دادگستری، که در سال ۲۰۰۷ ایجاد شد نظارت بر سازماندهی و تشکیلات قوه قضاییه و ارائه خدمات به آن است. [ ۲]
تا پیش از آغاز به کار دیوان عالی بریتانیا، کمیته قضایی مجلس اعیان بریتانیا، جایگاه عالی ترین نهاد دادخواهی و مرجع نهایی استیناف در بریتانیا را بر عهده داشت. یک ایراد که به کمیته قضایی مجلس اعیان بریتانیا گرفته می شد، این بود که ساختار آن به سده ها پیش بازمی گشته و با نیازهای امروزی سازگار نیست. دوم اینکه، ارجاع پرونده قضایی به مجلس اعیان بریتانیا که بخشی از قوه مقننه بود و سپردن ریاست آن به رئیس مجلس اعیان بریتانیا که از سوی دولت یا قوه مجریه منصوب می شد به معنی مخلوط شدن وظایف سه قوه بود. [ ۲]
با اینکه قضات عضو مجلس اعیان بریتانیا از استقلال کامل برخوردار بودند، اما ساختار این کمیته باعث می شد تا موقعیت آنها و روند رسیدگی به پرونده ها پیچیده و مبهم باشد. به گفته منتقدان، تقسیم مسئولیت نظارت و ارائه خدمات به قوه قضاییه بین نهادهای مختلف با اصل تمرکز مسئولیت و تضمین کارایی در تشکیلات عمومی انطباق نداشت. [ ۲]
برخی نیز می گفتند که کمیته قضایی مجلس اعیان بریتانیا کم هزینه بوده و ساختار آن در طی سده ها کامل شده است؛ بنابراین خواستار حفظ نظام قضایی پیشین بودند. [ ۲]
اهمیت وجود دیوان عالی بریتانیا به خاطر وجود یک نهاد کاملاً مشخص و مستقل از دیگر بخش های حکومت، برای اطمینان بخشی به جامعه در مورد استقلال عمل روند تجدید نظر قضایی و عدم تاثیرپذیری آن از سایر قوا است. [ ۲]