دیوان بیگی حسین

[ویکی نور] میرزا حسین دیوان بیگی فرزند میرزا رضاعلی است. میرزا رضاعلی در عهد سلطنت ناصرالدین شاه از رجال متشخص و اعیان کردستان و از عمال قابل و مدبر دولت در شمار می رفت و همواره مورد احترام ناصرالدین شاه و دیوانیان بود و به مناسبت تصدی امور دیوان بیگی و همچنین نایب الایالگی در کردستان دارای حشمت و سطوتی در آن منطقه مخصوصاً کرمانشاه و سنندج و اورامانات بود. عنوان دیوان بیگی برای او در حکم لقبی می بود و اسلافش بعدها همان عنوان را نام خانوادگی خویش قرار دادند.
میرزا رضاعلی دیوان بیگی به سن هفتاد و یک سالگی در سال 1301 قمری درگذشت. با رفتن او شیرازده ی امور خانوادگی سستی گرفت. میرزا حسین ناچار به تهران آمد و در این شهر ماندگار شد؛ اما فرزند هیچ گاه نتوانست به مرتبت پدر برسد. در خاطرات خود مقام پدر را به خوبی و روشنی نمایانده است.
میرزا حسین ابتدا به مرحوم میرزا یوسف مستوفی الممالک نزدیک شد. پس از آن مدتی را با فخرالملک اردلان گذرانید و سپس با وکیل السلطنه برادر اتابک مربوط شد و با پسران اتابک حشر و نشر پیدا کرد و از این طریق در دستگاه امین السلطان به خدمت در آمد و در سفرها همراه اتابک بود. همچنین در بعضی سفرهای شاه جزو اردو می بوده است. نسخه ی خاطرات میرزا حسین در دست فرزندش آقاخان بود.
یکی از فرزندان میرزا حسین، آقاخان نام داشت. او بعدها نام جد خود رضاعلی را اختیار کرد و در میان رجال معاصر بدین نام شهرت داشت. تولد او 20 ذیقعده ی 1310 در تهران بود.
خاطرات دیوان بیگی (میرزا حسین خان) از سال های 1275 تا 1317 قمری (کردستان و طهران) / نوع اثر: کتاب / نقش: نویسنده