دیوان بر

[ویکی فقه] بِرّ، دیوان ، از مؤسسات خیریه دولتی که به دست علی بن عیسی بن جراح ، وزیر مقتدر، خلیفه عباسی بنیاد نهاده شد.
علی بن عیسی که خود اهل خیرات بود و بخش مهمی از درآمد خویش را بدان کارها اختصاص می داد، در ۳۰۱ق /۹۱۴م موافقت خلیفه را برای تأسیس دیوانی که بر امور خیریه و صدقات نظارت داشته باشد، به دست آورد و «دیوان البر» را بنیاد نهاد. هسته اصلی منابع مالی این دیوان ، اراضی خالصه سواد عراق بود که وقف دیوان شد تا درآمدش به مصرف حفظ مرزهای اسلام و نگهداری و بازسازی حرمین شریفین برسد. بعضی از محققان گردآوری زکات و نظارت بر آن را نیز احتمالاً از وظایف این دیوان دانسته اند. به نظر می رسد که این دیوان به دیوان البر و الصدقات نیز نامبردار بوده است . از وجود و فعالیت چنین دیوانی در دوران پس از خلافت مقتدر نشانی در دست نیست .