[ویکی شیعه] دیوان امام علی(ع). دیوان امام علی مجموعه اشعاری به زبان عربی که منسوب به امام علی علیه السلام است و تعداد اشعارش در گردآوری های مختلف از ۱۹۰ تا ۵۰۶ قطعه متغیر است. گرد آورنده این اشعار مشخص نیست؛ اما اغلب محققان اذعان دارند که دیوان رایج فعلی، تقریباً کتاب انوار العقول فی اشعار وصی الرسول اثر قطب الدین کیدری بیهقی (درگذشته ۵۴۸ هجری قمری) است که تمام اشعار منسوب به امام را به جهت حفظ آنها، جمع آوری کرده است. انتساب تمام این اشعار به علی بن ابیطالب محل اشکال است و غیر از برخی رجزها و گفته های وی که بعد به نظم درآمده، باقی اشعار را از امام(ع) نمی دانند.
از جمله دلایل نادرستی انتساب اشعار این دیوان به حضرت علی (ع) می توان به هماهنگ نبودن برخی از اشعار با فصاحت و بلاغت حضرت و اشتباه گرفتن سروده های علی بن ابیطالب قیروانی با ایشان نام برد. حسن حسن زاده آملی در کتاب تکملة المنهاج البراعه شاعران اشعار منسوب به امام را با ذکر مأخذ یاد کرده است. اشعار امام علی(ع) از قرن چهارم هجری توسط شیعیان گردآوری شده است که از میان آنها می توان به گردآوری عبدالعزیز جلودی، علی بن احمد فنجگردی نیشابوری، ابن الشجری، محمد بن حسین کیدری بیهقی، ملاقاسم علی خوانساری، شیخ محمدعلی مدرس خیابانی و سید محسن امین عاملی اشاره کرد.
شعرهای دیوان گونه های مختلفی دارند؛ برخی از آنها قطعاً از سروده های امام است مانند رجزها که در منابع معتبر به تواتر از ایشان نقل شده است، برخی از شاعران دیگر است و امام از شعر آنها در کلامش استفاده کرده است، در برخی از آنها معنا از امام و لفظ از شاعران دیگر است، برخی از آنها شرح منظوم واقعه ای است که به احوال امام مربوط است، برخی شرح حالتی از زبان امام و سروده شاعران دیگر است و برخی رجزی است که از هماوردان امام در جنگ ها نقل شده است. مضمون و مفاهیم اشعار شامل منزلت انسان، توحید و خداشناسی، آخرت و معاد، مناجات، مسائل اخلاقی، مدایح و مراثی، وصایا، معرفی خود و رجزهاست.
از جمله دلایل نادرستی انتساب اشعار این دیوان به حضرت علی (ع) می توان به هماهنگ نبودن برخی از اشعار با فصاحت و بلاغت حضرت و اشتباه گرفتن سروده های علی بن ابیطالب قیروانی با ایشان نام برد. حسن حسن زاده آملی در کتاب تکملة المنهاج البراعه شاعران اشعار منسوب به امام را با ذکر مأخذ یاد کرده است. اشعار امام علی(ع) از قرن چهارم هجری توسط شیعیان گردآوری شده است که از میان آنها می توان به گردآوری عبدالعزیز جلودی، علی بن احمد فنجگردی نیشابوری، ابن الشجری، محمد بن حسین کیدری بیهقی، ملاقاسم علی خوانساری، شیخ محمدعلی مدرس خیابانی و سید محسن امین عاملی اشاره کرد.
شعرهای دیوان گونه های مختلفی دارند؛ برخی از آنها قطعاً از سروده های امام است مانند رجزها که در منابع معتبر به تواتر از ایشان نقل شده است، برخی از شاعران دیگر است و امام از شعر آنها در کلامش استفاده کرده است، در برخی از آنها معنا از امام و لفظ از شاعران دیگر است، برخی از آنها شرح منظوم واقعه ای است که به احوال امام مربوط است، برخی شرح حالتی از زبان امام و سروده شاعران دیگر است و برخی رجزی است که از هماوردان امام در جنگ ها نقل شده است. مضمون و مفاهیم اشعار شامل منزلت انسان، توحید و خداشناسی، آخرت و معاد، مناجات، مسائل اخلاقی، مدایح و مراثی، وصایا، معرفی خود و رجزهاست.
wikishia: دیوان_امام_علی(ع)
[ویکی نور] دیوان امام علی(ع). دیوان امام علی(ع) تألیف محمد بن حسن بیهقی نیشابوری کیدری، مجموعه اشعار منسوب به امیرالمؤمنین علی(ع) است. این کتاب توسط ابوالقاسم امامی ترجمه و تصحیح شده است.
شعر این دیوان، با توجه به پایگاه راویانش، و با توجه به ساختارها و معانی و انگیزه های شعری، بر چند گونه است: گونه ای که به قطع از سروده های امام است، مانند رجزها و سروده هایی که در منابع معتبر به تواتر و تکرار از حضرت دانسته می شود. گونه ای که از شاعران دیگر است و حضرت در ضمن سخن بدان ها تمثل جسته است. گونه ای که در آن، لفظ از دیگران و معنی از امام(ع) است؛ بدین معنی که سرایندگان، سخنان نغز امام را به رشته نظم کشیده اند، که دراین صورت برابری و هم عیاری نظم شاعران را با کلام امام چشم نمی توان داشت. گونه ای که شرح منظوم واقعه یا گزارشی است که در احوال حضرت آورده اند. گونه ای که دوستداران امام به زبان حالی از حالات او سروده اند. رجزی که از هماوردان امام در جنگ هاست که امام رجزی در پاسخشان سروده، و رجز حریف و پاسخ امام هردو در دیوان آمده است
مصحح شیوه تصحیح و ترجمه خود را این گونه توضیح می دهد:
نسخه دیگر این اثر توسط مصطفی زمانی ترجمه شده است. به مطالب مصحح باید افزود که در نسخه زمانی در ذیل هر ترجمه، اشعار فارسی حسین میبدی مرتبط با موضوع ذکر شده است که در نسخه امامی تنها به ترجمه بسنده شده است.
در انتهای نسخه زمانی تنها فهرست موضوعات ذکر شده است؛ اما در نسخه امامی علاوه بر آن تعلیقات و فهرست منابع هم ارائه شده است.
دیوان امام علی علیه السلام
شعر این دیوان، با توجه به پایگاه راویانش، و با توجه به ساختارها و معانی و انگیزه های شعری، بر چند گونه است: گونه ای که به قطع از سروده های امام است، مانند رجزها و سروده هایی که در منابع معتبر به تواتر و تکرار از حضرت دانسته می شود. گونه ای که از شاعران دیگر است و حضرت در ضمن سخن بدان ها تمثل جسته است. گونه ای که در آن، لفظ از دیگران و معنی از امام(ع) است؛ بدین معنی که سرایندگان، سخنان نغز امام را به رشته نظم کشیده اند، که دراین صورت برابری و هم عیاری نظم شاعران را با کلام امام چشم نمی توان داشت. گونه ای که شرح منظوم واقعه یا گزارشی است که در احوال حضرت آورده اند. گونه ای که دوستداران امام به زبان حالی از حالات او سروده اند. رجزی که از هماوردان امام در جنگ هاست که امام رجزی در پاسخشان سروده، و رجز حریف و پاسخ امام هردو در دیوان آمده است
مصحح شیوه تصحیح و ترجمه خود را این گونه توضیح می دهد:
نسخه دیگر این اثر توسط مصطفی زمانی ترجمه شده است. به مطالب مصحح باید افزود که در نسخه زمانی در ذیل هر ترجمه، اشعار فارسی حسین میبدی مرتبط با موضوع ذکر شده است که در نسخه امامی تنها به ترجمه بسنده شده است.
در انتهای نسخه زمانی تنها فهرست موضوعات ذکر شده است؛ اما در نسخه امامی علاوه بر آن تعلیقات و فهرست منابع هم ارائه شده است.
دیوان امام علی علیه السلام
wikinoor: دیوان_امام_علی(ع)