دیوان الضرب

دیوانُ الضَّرْب
(یا: دارالضرب) از نخستین دیوان های دورۀ اسلامی. وسعت سرزمین های اسلامی و خصوصیات ویژه هرکدام، اوضاع اقتصادی و اختلاف در عیار مسکوکات، به ویژه در امور مالیاتی، دستگاه خلافت را بر آن داشت تا در امور نقود، عیار و غیره همسانی و هماهنگی به وجود آورند. ضرب سکه از همان دوران آغازین اسلام متداول بود اما به تدریج فکر تشکیل دیوان خاصی برای آن قوت گرفت. حجاج ازجمله حکمرانانی بود که این فکر را به عمل نزدیک کرد و تأسیساتی برای آن به وجود آورد. کار اصلی این دیوان یکسان کردن عیار مسکوکات در سراسر قلمرو اسلامی بود. دارالضرب های گوناگونی در مناطق مختلف تأسیس شد و همسانی به وجود آمده سبب رونق و اطمینان بخشی به امر داد و ستد تجارت گردید.