دیواره یاخته ای

دانشنامه آزاد فارسی

دیوارۀ یاخته ای (cell wall)
سطح سخت بیرونی یاختۀ گیاهان. دیوارۀ یاخته ای متشکل از رشته های سلولز بسیار مستحکم و دارای کشسانی (الاستیسیته) بسیار پایینی است و از این رو باعث محافظت از یاخته و حفظ شکل آن می شود. اغلب یاخته های زنده آماسیده و مملو از آب اند (← آماسیدگی). جذب آب براثر فرآیند اسمز باعث ایجاد فشار هیدرواستاتیک درونی (فشار دیواره ای) می شود که در جهت مخالف دیواره سلولزی عمل می کند. یاخته، و به تبع آن، گیاه براثر فشار آماس سفت و سخت می شود. گیاهان یا بخش هایی از گیاهان غیرچوبی استحکام خود را براساس این ویژگی به دست می آورند. سلولز دیواره های یاخته نقشی حیاتی در تغذیه به عهده دارند. هیچ مهره داری قادر به تولید سلولاز نیست. این آنزیم برای تجزیۀ سلولز به گلوکز ضروری است، اما اغلب پستانداران علف خوار با استفاده از ترشحات حاصل از ریزاندامگان (میکروارگانیسم) روده ای سلولز را تجزیه می کنند. انسان قادر به هضم سلولز دیوارۀ یاخته های گیاهی نیست؛ نه ریزاندامگان های روده ای مناسب دارد و نه دندانی مناسب برای خردکردن این دیواره. با این حال، سلولز بخش ضروری غذای انسان را به صورت فیبر (لیف) تشکیل می دهد. تجزیه نشدن سلولز در رودۀ انسان باعث می شود حرکات روده ای پدید آید. دیوارۀ یاخته ای باکتری ها و قارچ ها از سلولز تشکیل نشده است، ولی همان سختی را دارد. برخی از آنتی بیوتیک ها با ضعیف کردن دیوارۀ یاخته ای باکتری ها آن ها را از بین می برند. پنی سیلین این گونه عمل می کند.

پیشنهاد کاربران

بپرس