ترک زبانانی که عمدتا در منطقه قفقاز و خاورمیانه زندگی می کنند و در جغرافیای کشورهای ایران، جمهوری آذربایجان، گرجستان، ترکیه، روسیه و ارمنستان پراکنده هستند. و جوامعی را در اروپا و جهان غرب به خصوص آمریکا و کانادا تشکیل داده اند. به صورت اکثریت قاطع از پیروان دین اسلام و وابسته به مذهب تشیع از شاخه دوازده امامی در حدود ۹۰٪ می باشند، اما در میان ترک های آذربایجانی اقلیت های مذهبی قابل توجهی نظیر اهل تسنن ، علویان و گروه های کوچکی را پیروان آئین بهائیت ، زرتشتیان و یارسان شامل می شوند.
... [مشاهده متن کامل]
مردم ترک زبان آذربایجانی در ایران که عمدتا سکونتگاه آنان منطقه شمالغرب کشور شامل آذربایجان می باشد، پیرو دین اسلام و مذهب شیعه اثنی عشری می باشند، قوم ترک در ایران از متعصب ترین پیروان مذهب تشیع به شمار می رود. قمه زنی نیز توسط ترک های آذربایجانی به سایر اقوام و بلاد منتقل شده است در تمامی شهرهای ترک نشین آذربایجان مراسمی چون طشت گذاری، سینه زنی، زنجیرزنی، شام غریبان، شبیه خوانی و مرثیه، روضه، نوحه خوانی به زبان ترکی رواج دارد، مردم آذربایجانی در ایران به هنگام مهاجرت به سایر کلانشهرهای بزرگ کشور نظیر تهران ، مشهد و قم پایبندی خود به مذهب تشیع و برپایی منظم عزاداری های منحصر به فردشان را فراموش نمی کنند. برخی از مهم ترین و معروفترین شهرهای آنان در ایران می توان از موارد ذیل نام برد:
• ۱ ) زنجان: حسینیه اعظم زنجان یکی از بزرگترین مراکز مذهبی جهان تشیع که پرشورترین تجمع آیینی زنجانی ها به شمار می رود که قدمتش به دوران قاجاریه می رسد که نخستین قربانگاه جهان تشیع در زنجان نیز می باشد. جمعیت دسته جات عزاداری حسینیه اعظم بین ۲۵۰ هزار تا نیم میلیون نفر می باشد. که به عنوان دهمین میراث معنوی کشور ثبت گردیده است در خبرگزاری های داخلی، از زنجان به عنوان بزرگترین جمعیت عزادار حسینی در جهان نام می برند. در اجتماع بزرگ عزاداران در حسینیه اعظم زنجان افراد خارج از کشور و همچنین استان های همجوار نیز حضور یافته، و همه ساله نذورات این حسینیه بیش از یک میلیارد تومان جمع آوری می شود، از زنجان با عنوان پایتخت شور و شعور حسینی نیز یاد می شود.
• ۲ ) اردبیل: در اردبیل نیز شیعیان طبق یک رسم و رسوم دیرینه مقام و منزلت ائمه معصومین را گرامی می دارند، اردبیل که به شهر عاشقان حضرت ابوالفضل و پایتخت تشیع و عشق حسینی معروف است همه ساله در میدان عالی قاپوی اردبیل گردهم آمده و با تجمع چند هزار نفری همانند زنجانیان به قطبی از شهر عشاق شیعیان تبدیل شده است. و از مشهورترین سوگواری های عزاداری ماه محرم به شمار می روند. طشت گذاری در اردبیل نیز جزء غنی ترین فرهنگ عاشورایی شیعیان این شهر به شمار می رود.
• ۳ ) تبریز: تبریز نیز به مانند سایر نقاط آذربایجان و شهرهای تُرک نشین ایران، با سبک و شیوه سنتی سوگواری های مخصوص به خود نظیر شاه حسین گویان را برگزار می کنند، دستجات حسینی در بازار تبریز در سه گروه عمده زنجیرزنان . سینه زنان عرب و سینه زنان عجم گرد هم می آیند، که از مهم ترین این دسته جات عزاداری در بازار تبریز می توان به زنجیر زنان محله شتربان ( قاسمیه ) . زنجیزنان راسته کوچه، سینه زنان عرب ویجویه و سینه زنان عجم لیل آباد اشاره کرد. نکته قابل ذکر، ثبت ملی آیین های عزاداری بازار تاریخی تبریز در میراث ناملموس آثار ملی ایران اشاره کرد.
• ۴ ) مراغه: از مراغه به عنوان شهر حسینی یاد می کنند، مردم این شهر در طول ایام سال نسبت به برگزاری مراسم عزاداری هفتگی به صورت های مختلف اقدام می نمایند. برپایی تکایا و مجالس عزاداری و دسته جات حسینی در زول دهه اول ماه محرم در این شهر با شور خاصی انجام می پذیرد. از مهم ترین و قدیمی ترین هیئات حسینی مراغه و حسینیه های مشهور آن می توان به حسینیه حاجی غفار، حسینیه امین حضرت، حسینیه حاج حسین پاشا، حسینیه حاج میری، حسینیه میربدیعی ( بالا میری ) ، حسینیه اعظم قاسمیه مراغه، هیئت غربا اشاره نمود.
• ۵ ) ارومیه: ارومیه نیز در ماه محرم و صفر رنگ و بوی خاصی از تشیع و عزاداری حسینی را به خود می گیرد، و با جمعیت چند صد هزار نفری واقعه عاشورا را گرامی داشته و طبق یک سنت دیرین نماز ظهر عاشورا را به صورت جماعت اقامه می کنند.
• ۶ ) خوی: از خوی نیز به عنوان شهر مؤمنین و دارالصفا یاد می کنند، که همه ساله با تجمع در میدان شیخ نوایی خوی مراسم عزاداری و سوگواری حسینی را برگزار می کنند.
... [مشاهده متن کامل]
مردم ترک زبان آذربایجانی در ایران که عمدتا سکونتگاه آنان منطقه شمالغرب کشور شامل آذربایجان می باشد، پیرو دین اسلام و مذهب شیعه اثنی عشری می باشند، قوم ترک در ایران از متعصب ترین پیروان مذهب تشیع به شمار می رود. قمه زنی نیز توسط ترک های آذربایجانی به سایر اقوام و بلاد منتقل شده است در تمامی شهرهای ترک نشین آذربایجان مراسمی چون طشت گذاری، سینه زنی، زنجیرزنی، شام غریبان، شبیه خوانی و مرثیه، روضه، نوحه خوانی به زبان ترکی رواج دارد، مردم آذربایجانی در ایران به هنگام مهاجرت به سایر کلانشهرهای بزرگ کشور نظیر تهران ، مشهد و قم پایبندی خود به مذهب تشیع و برپایی منظم عزاداری های منحصر به فردشان را فراموش نمی کنند. برخی از مهم ترین و معروفترین شهرهای آنان در ایران می توان از موارد ذیل نام برد:
• ۱ ) زنجان: حسینیه اعظم زنجان یکی از بزرگترین مراکز مذهبی جهان تشیع که پرشورترین تجمع آیینی زنجانی ها به شمار می رود که قدمتش به دوران قاجاریه می رسد که نخستین قربانگاه جهان تشیع در زنجان نیز می باشد. جمعیت دسته جات عزاداری حسینیه اعظم بین ۲۵۰ هزار تا نیم میلیون نفر می باشد. که به عنوان دهمین میراث معنوی کشور ثبت گردیده است در خبرگزاری های داخلی، از زنجان به عنوان بزرگترین جمعیت عزادار حسینی در جهان نام می برند. در اجتماع بزرگ عزاداران در حسینیه اعظم زنجان افراد خارج از کشور و همچنین استان های همجوار نیز حضور یافته، و همه ساله نذورات این حسینیه بیش از یک میلیارد تومان جمع آوری می شود، از زنجان با عنوان پایتخت شور و شعور حسینی نیز یاد می شود.
• ۲ ) اردبیل: در اردبیل نیز شیعیان طبق یک رسم و رسوم دیرینه مقام و منزلت ائمه معصومین را گرامی می دارند، اردبیل که به شهر عاشقان حضرت ابوالفضل و پایتخت تشیع و عشق حسینی معروف است همه ساله در میدان عالی قاپوی اردبیل گردهم آمده و با تجمع چند هزار نفری همانند زنجانیان به قطبی از شهر عشاق شیعیان تبدیل شده است. و از مشهورترین سوگواری های عزاداری ماه محرم به شمار می روند. طشت گذاری در اردبیل نیز جزء غنی ترین فرهنگ عاشورایی شیعیان این شهر به شمار می رود.
• ۳ ) تبریز: تبریز نیز به مانند سایر نقاط آذربایجان و شهرهای تُرک نشین ایران، با سبک و شیوه سنتی سوگواری های مخصوص به خود نظیر شاه حسین گویان را برگزار می کنند، دستجات حسینی در بازار تبریز در سه گروه عمده زنجیرزنان . سینه زنان عرب و سینه زنان عجم گرد هم می آیند، که از مهم ترین این دسته جات عزاداری در بازار تبریز می توان به زنجیر زنان محله شتربان ( قاسمیه ) . زنجیزنان راسته کوچه، سینه زنان عرب ویجویه و سینه زنان عجم لیل آباد اشاره کرد. نکته قابل ذکر، ثبت ملی آیین های عزاداری بازار تاریخی تبریز در میراث ناملموس آثار ملی ایران اشاره کرد.
• ۴ ) مراغه: از مراغه به عنوان شهر حسینی یاد می کنند، مردم این شهر در طول ایام سال نسبت به برگزاری مراسم عزاداری هفتگی به صورت های مختلف اقدام می نمایند. برپایی تکایا و مجالس عزاداری و دسته جات حسینی در زول دهه اول ماه محرم در این شهر با شور خاصی انجام می پذیرد. از مهم ترین و قدیمی ترین هیئات حسینی مراغه و حسینیه های مشهور آن می توان به حسینیه حاجی غفار، حسینیه امین حضرت، حسینیه حاج حسین پاشا، حسینیه حاج میری، حسینیه میربدیعی ( بالا میری ) ، حسینیه اعظم قاسمیه مراغه، هیئت غربا اشاره نمود.
• ۵ ) ارومیه: ارومیه نیز در ماه محرم و صفر رنگ و بوی خاصی از تشیع و عزاداری حسینی را به خود می گیرد، و با جمعیت چند صد هزار نفری واقعه عاشورا را گرامی داشته و طبق یک سنت دیرین نماز ظهر عاشورا را به صورت جماعت اقامه می کنند.
• ۶ ) خوی: از خوی نیز به عنوان شهر مؤمنین و دارالصفا یاد می کنند، که همه ساله با تجمع در میدان شیخ نوایی خوی مراسم عزاداری و سوگواری حسینی را برگزار می کنند.
