دیلمستان

/deylamestAn/

لغت نامه دهخدا

دیلمستان. [ دَ ل َ م ِ / م ْ س ِ ] ( اِخ ) ( از: دیلم + ستان ، پسوند مکان ) مکان دیلمها. سرزمین دیلم ها. رجوع به سفرنامه ناصرخسرو ص 14 و دیلم شود.

دیلمستان. [ دَ ل َ م ِ ] ( اِخ ) قریه ای است در نزدیکی شهرزور و فاصله میان این دو محل نه فرسخ است. دیالمه در حمله های خود در این مکان اردو می زدند. ( از معجم البلدان ).

فرهنگ فارسی

محلی از توابع سلماس ( آذربایجان ) که امروزه دیلمقان ( ه.م. ) گویند.
مکان دیلمها .

پیشنهاد کاربران

دیلمستان یا دیلم نام سرزمینی در کوه های البرز و در امتداد ساحل دریای خزر در شمال قزوین، بین گیلان در غرب و تبرستان ( مازندران ) در شرق بود. این سرزمین در دوران پیش از اسلام با نام دلوم شناخته می شد و از غرب با سرزمین گلان و از شرق با سرزمین تپورستان همسایه بود. این سرزمین در دوره های اسلامی گاه تمام پهنه های گیلان را در بر می گرفت که در سده های بعد از اسلام تا سده های هفتم هجری، در نهایت با افول قدرت دیلمیان، و برآمدن تدریجی گیلک ها همراه بوده است.
...
[مشاهده متن کامل]

نخستین بار در اواخر قرن دوم میلادی بطلمیوس از الیمایس ( Elymaís ) به عنوان محلی که در شمال قومس و در جنوب شرقی ری و غرب تپورها واقع شده بود، اشاره می کند. بطلمیوس ( ۹۰–۱۶۸ میلادی ) در کتاب ۶، فصل ۲، بخش ۶ از جغرافیای خود که دربارهٔ سرزمین ماد هست، از منطقه ای به نام الیمایس ( elymais ) یاد کرده است که در شمال قومس قرار داشت و از آنجا تا سرچشمه رود چرینداس ( charindas river ) تپورها ساکن بودند که به اعتقاد یوزف مارکوارت ایلمایس همان دیلم است. بطلمیوس می نویسد سرزمین قومس ( choromithrena ) تا پارت ادامه می یابد و در شمال آن الیمایس ( elymais ) هست، از آنجا تا سرچمشه های رودخانه چرینداس ( charindas ) مناطقی هستند که تپوری ها ( tapuri ) ساکن هستند.
موسی خورنی مورخ ارمنی قرن پنجم میلادی از سرزمین دیلم با عنوان دلمونک ( delmunk ) یاد کرده است.
سبئوس مورخ ارمنی قرن هفتم میلادی از سرزمین دیلم با عنوان دلموک ( delmuk ) یاد کرده است.
در عصر ساسانی به این سرزمین دیلُم ( dēlum ) گفته می شد.
در دوران اسلامی مورخان اسلامی از این سرزمین با عنوان دَیلَم ( daylam ) یاد نموده اند.
مورخان بومی شمال ایران همچون ظهیرالدین مرعشی از سرزمین دیلم با عنوان دیلمستان ( deylamestan ) یاد نمود.
نام دیلمان مشتق از دیلمان است و دیلم نام طایفه ای است که در ناحیه کوهستانی مشرق سفید رود زندگی می کردند. وسعت این ناحیه هرگز تا بیش از یک منزلی مغرب ناحیه کلار در طبرستان نبوده است. اما زمانیکه فرمانروایان دیلم بر طبرستان چیره شدند مخصوصاً در زمان قدرت آل بویه و در اوج اقتدار آنها به نظر می رسد که این نام به تمام نواحی کوهستانی از شمیران در طارم تا دشت گرگان اطلاق می شده است. در زمان باستان دیلمستان به مناطق کوهستانی گیلان کنونی اطلاق می گشته است اما گاهی این واژه به تمام گیلان یا حتی کل کرانهٔ جنوبی دریای خزر اطلاق می شده است.

دیلمستان
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/دیلمستان
دیلمان به کوهستان استان گیلان گویند جایی که سرزمین قوم دیلم هست و امروزه مسکن دو قوم گالش و تات هست.
گیلان به جلگه استان گیلان گویند جایی که سرزمین قوم گیل هست.
تالش به ارتفاعات غربی استان گیلان گویند جایی که سرزمین قوم تالش هست و در گذشته مسکن قوم طیلسان و قوم کادوسیان بود.
...
[مشاهده متن کامل]

به تمام منطقه استان گیلان در گذشته دیلم میگفتند ولی بعد از قتل عام بخش بزرگی از دیلمیان توسط گیل ها که به دستور سادات کیایی انجام گرفته بود کم کم نام دیلمان حذف شد و نام گیلان جای آن را گرفت و دیلمیان به کوه های اشکورات و سیاهکل و رودبار و طارم پناه بردند و گالش و تات نامیده شدند.

دیلم یا دیلمستان ولایتی در شمال بود که از شرق با طبرستان و از غرب با گیلان همسایه بود.
سرزمین دیلم ازساحل از تنکابن تا رودسر امتداد داشت و از کوهستان از تنکابن تا رودبار امتداد داشت. مرکز دیلم شهرهای رودبار و طارم بود.
...
[مشاهده متن کامل]

گیلان شامل شهرهای لنگرود و لاهیجان و رشت و فومن میشد.
طبرستان شامل تمیشه و ساری و آمل و رویان و چالوس و کلار میشد.
تالش شامل ماسال و رضوانشهر و کرگانرود و آستار ا و لنکران میشد.

بپرس