دیلْتای، ویلْهِلم (۱۸۳۳ـ۱۹۱۱)(Dilthey, Wilhelm)
دیلْتای، ویلْهِلم
دیلْتای، ویلْهِلم
دیلْتای، ویلْهِلم
دیلْتای، ویلْهِلم
فیلسوف، منتقد ادبی و مورخ آلمانــی. در دانشــگاه های مختلفی به تدریس پرداخت و در ۱۸۸۲ در دانشگاه برلین جانشین رودولف هرمان لوتسه شد. اهمیت دیلتای بیشتر به سبب مطالعه در روش شناسی علوم اجتماعی است. از نظر دیلتای تفاوت این علوم با علوم طبیعی در استفاده از روش فهم است که از طریق آن معنای تجلیات انسانی نظیر کلمات یا اعمال را درمی یابیم. در آثار اولیۀ او، فهم به معنای تجربه کردن حالات ذهنی دیگران از طریق تمثیل و برپایۀ شناخت تجربه های خود ما است. اما دیلتای شالودۀ ذهنی و روان شناختی این روند را در سال های بعد تغییر داد. از آن پس، فهم دیگر کوششی نیمه علمی برای یافتن تصور یا حالتی روانی نبود که موجد یک بیان باشد، بلکه به معنای قراردادن بیان در چارچوبی عینی از معنای بشری بود که اوضاع و احوال، زبان و حال و هوای فرهنگی همگی در شکل گیری آن سهیم بودند. این ها تعینات یا وجوه عینیت یافتۀ زندگی و موضوع مطالعات علوم مختلف انسانی اند. پس روند فهم به این معنا هرگز کامل نیست، زیرا با درهم آمیختن معانی همیشه اشکال گوناگونی می تواند کشف شود. دیلتای هرگز رساله ای نظام مند را به پایان نبرد. اثر او به نام مقدمه ای بر علوم اجتماعی (۱۸۸۳) نخستین جلد از اثری ناتمام بود. آثار حجیم اش دربارۀ وجوه و جوانب گوناگون تاریخ، زندگی نامه نویسی، مطالعۀ فرهنگ و فلسفه در مجموعه آثار او گردآوری شده است که بیش از ۱۸ جلد از آن موجود است. بر تأملات روش شناختی در جامعه شناسی (به ویژه از طریق وبر) و بر هرمنوتیک پس از خود و اخیراً بر مباحثات مربوط به شناخت شناسیِ روان شناسی اقوام تأثیری عمده برجا نهاده است.
دیلْتای، ویلْهِلم
دیلْتای، ویلْهِلم
دیلْتای، ویلْهِلم
دیلْتای، ویلْهِلم
فیلسوف، منتقد ادبی و مورخ آلمانــی. در دانشــگاه های مختلفی به تدریس پرداخت و در ۱۸۸۲ در دانشگاه برلین جانشین رودولف هرمان لوتسه شد. اهمیت دیلتای بیشتر به سبب مطالعه در روش شناسی علوم اجتماعی است. از نظر دیلتای تفاوت این علوم با علوم طبیعی در استفاده از روش فهم است که از طریق آن معنای تجلیات انسانی نظیر کلمات یا اعمال را درمی یابیم. در آثار اولیۀ او، فهم به معنای تجربه کردن حالات ذهنی دیگران از طریق تمثیل و برپایۀ شناخت تجربه های خود ما است. اما دیلتای شالودۀ ذهنی و روان شناختی این روند را در سال های بعد تغییر داد. از آن پس، فهم دیگر کوششی نیمه علمی برای یافتن تصور یا حالتی روانی نبود که موجد یک بیان باشد، بلکه به معنای قراردادن بیان در چارچوبی عینی از معنای بشری بود که اوضاع و احوال، زبان و حال و هوای فرهنگی همگی در شکل گیری آن سهیم بودند. این ها تعینات یا وجوه عینیت یافتۀ زندگی و موضوع مطالعات علوم مختلف انسانی اند. پس روند فهم به این معنا هرگز کامل نیست، زیرا با درهم آمیختن معانی همیشه اشکال گوناگونی می تواند کشف شود. دیلتای هرگز رساله ای نظام مند را به پایان نبرد. اثر او به نام مقدمه ای بر علوم اجتماعی (۱۸۸۳) نخستین جلد از اثری ناتمام بود. آثار حجیم اش دربارۀ وجوه و جوانب گوناگون تاریخ، زندگی نامه نویسی، مطالعۀ فرهنگ و فلسفه در مجموعه آثار او گردآوری شده است که بیش از ۱۸ جلد از آن موجود است. بر تأملات روش شناختی در جامعه شناسی (به ویژه از طریق وبر) و بر هرمنوتیک پس از خود و اخیراً بر مباحثات مربوط به شناخت شناسیِ روان شناسی اقوام تأثیری عمده برجا نهاده است.
wikijoo: دیلتای،_ویلهلم_(۱۸۳۳ـ۱۹۱۱)