دَیسَم بن ابراهیم کُرد یا دَیسَمِ کُردی دیسم الکردی مکنی و مشهور به ابوسالم از نجبای کردتبار و خارجی مذهب بود که در قرن چهارم هجری چند دوره به تناوب حکومت آذربایجان را به دست گرفت.
والی آذربایجان در قرن ۴ هجری قمری بود که از مسافریان شکست خورد.
... [مشاهده متن کامل]
مادر دیسم دختر یکی از رؤسای قبایل کرد آذربایجان و پدرش از نزدیکان هارون الشاری حاکم آذربایجان بود. پس از قتل هارون شاری، آذربایجان را «یوسف بن ابوالساج» بگرفت و دیسم بدو پیوست و مقام و منصبی به دست آورد و پس از ابوالساج، بر آذربایجان را چیره گشت. دیسم خارجی مذهبی بود و اغلب سربازان وی را اکراد و عده ای از دیلمیان وشمگیری تشکیل می دادند. وزیر او ابوالقاسم علی بن جعفر از مردم آذربایجان و از بزرگان باطنیه بود.
مرزبان بن محمد بن مسافر ( مالک قلعه شمیران ) برای تصرف آذربایجان با دیسم درآویخت؛ در نتیجهٔ این نبرد، دیسم به ارمنیه گریخت. مجدداً با سپاهی در خارج شهر تبریز با مرزبان بن محمد درگیر شد؛ اما باز شکست خورد و به اردبیل گریخت و پس از محاصرهٔ طولانی، تن به صلح داد. آنگاه در سال ۳۴۲ ه. ق دیسم به بغداد نزد معزالدوله دیلمی رفت و از وی برای مقابله با مرزبان کمک خواست و چون مأیوس گردید به موصل نزد ناصرالدین بن حمدان رفت و او نیز دیسم را نومید ساخت. و از آنجا نزد سیف الدوله بشام رفت و تا سال ۳۴۴ هَ. ق. در آنجا ماند. دیسم بنا بدعوت کُردان مجدداً به آذربایجان بازگشت و پس از شکست از مرزبان به ارمنیه گریخت و به حاکم آن دیار پناهنده شد. حاکم ارمنیه بخاطر ترس از مرزبان، دیسم را تسلیم وی کرد. مرزبان او را به زندان افگند و چشمش را کور کرد و پس از مرگ مرزبان، به دست طرفداران مرزبان کشته شد.
• تواریخ عمومی دسته ای از این منابع هستند که به شرح وقایع و حوادث سرزمین های اسلامی و خلافت عباسی می پردازند. مروج الذهب، تجارب الامم، زین الاخبار، الکامل، العبر، تاریخ یمینی و حبیب السیر نمونه هایی از تاریخ عمومی مذکور هستند.
• مروج الذهب اثر علی بن حسین مسعودی ( م ۳۴۶ ) . مسعودی سفرهای زیادی کرده و از نواحی مختلف خلافت اسلامی بازدید به عمل آورد که قفقاز و جزیره من جملهٔ مقاصد او بوده اند. مسعودی در مروج الذهب التفات قابل توجهی به تاریخ ایران کرده است و نگاه او به جوامع غیرمسلمان نیز بی طرفانه است. آثار او منبع مهمی برای بررسی تاریخ ایران پیش از اسلام و اوایل دورهٔ اسلامی هستند. وی با دیسم معاصر بوده و بین مورخین متقدم اسلامی، بیشترین اطلاعات را راجع به طوایف و قبایل کرد ارائه داده است.
• تجارب الامم
والی آذربایجان در قرن ۴ هجری قمری بود که از مسافریان شکست خورد.
... [مشاهده متن کامل]
مادر دیسم دختر یکی از رؤسای قبایل کرد آذربایجان و پدرش از نزدیکان هارون الشاری حاکم آذربایجان بود. پس از قتل هارون شاری، آذربایجان را «یوسف بن ابوالساج» بگرفت و دیسم بدو پیوست و مقام و منصبی به دست آورد و پس از ابوالساج، بر آذربایجان را چیره گشت. دیسم خارجی مذهبی بود و اغلب سربازان وی را اکراد و عده ای از دیلمیان وشمگیری تشکیل می دادند. وزیر او ابوالقاسم علی بن جعفر از مردم آذربایجان و از بزرگان باطنیه بود.
مرزبان بن محمد بن مسافر ( مالک قلعه شمیران ) برای تصرف آذربایجان با دیسم درآویخت؛ در نتیجهٔ این نبرد، دیسم به ارمنیه گریخت. مجدداً با سپاهی در خارج شهر تبریز با مرزبان بن محمد درگیر شد؛ اما باز شکست خورد و به اردبیل گریخت و پس از محاصرهٔ طولانی، تن به صلح داد. آنگاه در سال ۳۴۲ ه. ق دیسم به بغداد نزد معزالدوله دیلمی رفت و از وی برای مقابله با مرزبان کمک خواست و چون مأیوس گردید به موصل نزد ناصرالدین بن حمدان رفت و او نیز دیسم را نومید ساخت. و از آنجا نزد سیف الدوله بشام رفت و تا سال ۳۴۴ هَ. ق. در آنجا ماند. دیسم بنا بدعوت کُردان مجدداً به آذربایجان بازگشت و پس از شکست از مرزبان به ارمنیه گریخت و به حاکم آن دیار پناهنده شد. حاکم ارمنیه بخاطر ترس از مرزبان، دیسم را تسلیم وی کرد. مرزبان او را به زندان افگند و چشمش را کور کرد و پس از مرگ مرزبان، به دست طرفداران مرزبان کشته شد.
• تواریخ عمومی دسته ای از این منابع هستند که به شرح وقایع و حوادث سرزمین های اسلامی و خلافت عباسی می پردازند. مروج الذهب، تجارب الامم، زین الاخبار، الکامل، العبر، تاریخ یمینی و حبیب السیر نمونه هایی از تاریخ عمومی مذکور هستند.
• مروج الذهب اثر علی بن حسین مسعودی ( م ۳۴۶ ) . مسعودی سفرهای زیادی کرده و از نواحی مختلف خلافت اسلامی بازدید به عمل آورد که قفقاز و جزیره من جملهٔ مقاصد او بوده اند. مسعودی در مروج الذهب التفات قابل توجهی به تاریخ ایران کرده است و نگاه او به جوامع غیرمسلمان نیز بی طرفانه است. آثار او منبع مهمی برای بررسی تاریخ ایران پیش از اسلام و اوایل دورهٔ اسلامی هستند. وی با دیسم معاصر بوده و بین مورخین متقدم اسلامی، بیشترین اطلاعات را راجع به طوایف و قبایل کرد ارائه داده است.
• تجارب الامم
