دیس پاتر

دیس پاتر یا دیسپاتر ( به زبان سانسکریت: دیائوس پیتار ) ، در اساطیر روم یک ایزد از ایزدان رومی دنیای زیرین بود که بعدها با هادس یا پلوتون در یک طبقه گنجانده شد. دیس پاتر در اصل خدای ثروت، خدای باروری و حاصلخیزی زمین های کشاورزی، خدای معادن و ثروت های زیرزمینی، در میان خدایان و ارواح عالم اسفل ( دنیای زیرین یا عالم اموات ) محسوب می شد، که البته بعدها به طور معمول با خدایان رومی پلوتون و اورکوس، برابر و معادل دانسته شد و به یکی از خدایان مهم دنیای زیرین ( همان عالم اسفل یا جهان مردگان و اموات ) تبدیل گردید.
دیس پاتر معمولاً به صورت مختصر و ساده شده، دیس نیز خوانده می شود ( خیلی شبیه به نحوه اطلاق نام دیائوس پیتار در زبان سانسکریت که آن هم به صورت ساده شده دیائوس نیز نامیده می شود ) . این نام یعنی دیس، از همان زمان بعنوان نامی جایگزین، برای یاد کردن از دنیای زیرین یا بخشی از دنیای زیرین، تبدیل شده است. همچون استفاده از تعبیر دیس در کمدی الهی، که نمونه ای از این کاربرد است. [ ۱]
تصویر رمی ها از دنیای زیرین و خدایانش اصلاً از اتروسکها گرفته شده و بعدها با اساطیر یونانی در هم آمیخته و اصلاح و تعدیل شده بود. از جمله این خدایان دیس پاتر بود که ثروتمندترین خدایان محسوب می شد. [ ۲]
در ماههای میلادی، فوریه یا فبرووِری یا فبریس، در واقع با نام فبروس که یکی از خدایان باستانی بود، پیوند داشت و در روزگاران بعد با دیس و پلوتوی لاتین پیوند یافت. [ ۳]
ویل دورانت احتمال داده که حتی نام یوپیتر ( ژوپیتر ) نیز، شکل مسخ شده ای از دیسپیتر یا دیوسپاتر، خدای آسمان بوده باشد[ ۴] و از این جهت دیس پیتر یا دیوسپاتر را بتوان نام دیگر یوپیتر دانست. [ ۵]