دیرالجاثلیق

دیرُالْجاثَلیق
نام دو دیر در عراق. نخستین دیر، که معروف تر است، نزدیک مَسکین در حدود ۵۵کیلومتری شمال بغداد بود. مَسکین ظاهراً همان محلی است که امروزه خرائب مسکین نامیده می شود و تَلّ الدیر کنونی نیز احتمالاً همان دیر الجاثلیق است. شهرت آن به سبب نبرد سرنوشت ساز خلیفه عبدالملک و مصعب بن زبیر (۷۲ق) است، که به یوم الدیر معروف است و طی آن مصعب شکست خورد و به قتل رسید. در محل دفن مصعب بقعه ای ساختند که به زودی زیارتگاه شد. احتمالاًً گنبد امام منصور همان قبر مصعب است. محل جنگ را نیز خِربَة مُصعب خوانند. گویند زمانی رئیس نسطوریان در این دیر بود و از همین رو آن جا را دیر جاثلیق نامیدند. دومین دیر جاثلیق، دیری بزرگ در غرب بغداد بوده است.