دیاخو، مابا (۱۸۰۹ـ۱۸۶۷)(Diakhou Bâ, Maba)
از رهبران گامبیا. وی در بادیبو (کرانۀ شمالی رودخانۀ گامبیا) متولد شد و از قبایل مسلمان فولانی بود. قرآن را فراگرفت و به فرقۀ تیجانیه پیوست. علیه حکام منطقه به جنگ برخاست (۱۸۶۱). بعد از بیرون نمودن آن ها خود را «مامی» (امام) خواند و به حکومت پرداخت. در ۱۸۶۴ فرانسویان او را به عنوان «المامی بادیبو» به رسمیت شناختند و با او هم پیمان شدند. ولی پس از آن قلمرو وی از سوی فرماندار فرانسوی سنگال به نام «لاپراد» مورد هجوم واقع گردید و سرانجام دیاخو پس از دو سال نبرد کشته شد و مقبرۀ وی در اندک مدتی زیارتگاه گردید. ویژگی مبارزه دیاخو، در تعالیم طرفدارانه او از مساوات، نظریات جمهوری گرایانه و حملات مکررش به سلاطین بود.
از رهبران گامبیا. وی در بادیبو (کرانۀ شمالی رودخانۀ گامبیا) متولد شد و از قبایل مسلمان فولانی بود. قرآن را فراگرفت و به فرقۀ تیجانیه پیوست. علیه حکام منطقه به جنگ برخاست (۱۸۶۱). بعد از بیرون نمودن آن ها خود را «مامی» (امام) خواند و به حکومت پرداخت. در ۱۸۶۴ فرانسویان او را به عنوان «المامی بادیبو» به رسمیت شناختند و با او هم پیمان شدند. ولی پس از آن قلمرو وی از سوی فرماندار فرانسوی سنگال به نام «لاپراد» مورد هجوم واقع گردید و سرانجام دیاخو پس از دو سال نبرد کشته شد و مقبرۀ وی در اندک مدتی زیارتگاه گردید. ویژگی مبارزه دیاخو، در تعالیم طرفدارانه او از مساوات، نظریات جمهوری گرایانه و حملات مکررش به سلاطین بود.
wikijoo: دیاخو،_مابا_(۱۸۰۹ـ۱۸۶۷)