دگرگونی ساختاری حوزه عمومی: کاوشی در باب جامعه بورژوایی ( آلمانی: Strukturwandel der Öffentlichkeit. Untersuchungen zu einer Kategorie der bürgerlichen Gesellschaft ) عنوان کتابی نوشتهٔ یورگن هابرماس است که در سال ۱۹۶۲ انتشار یافته است.
... [مشاهده متن کامل]
هابرماس تحلیل جامعه شناسانهٔ خود از پیدایش حوزهٔ عمومی ( عمدتاً در جامعه انگلستان ) را با بررسی مفهوم حوزهٔ عمومی در سنت فلسفهٔ سیاسی تکمیل می کند. او در این کتاب با استفاده از شیوهٔ تحلیل تاریخی، به بررسی روند شکل گیری، اوج و افول حوزهٔ عمومی در جامعهٔ بورژوایی می پردازد و یک نوع ترکیب بین تحلیل های کلان نگر تحولات ساختاری و فرایندهای تفسیری کسب معنا توسط کنشگران و همچنین یک نوع تلفیق موضوعی از اقتصاد، سیاست و جامعه شناسی را به وجود آورده، حوزهٔ عمومی را به عنوان سیستمی فرض کرده که دارای سه عنصر اساسی ساختار، کارکرد و فرایند ( دگرگونی ) است که در تقسیم بندی فصول کتاب به وضوح دیده می شوند. در فصل اول، هابرماس، ریشه های تاریخی حوزه عمومی از دوران یونان باستان تا معاصر را برمی رسد. در فصل دوم، ساختارهای اجتماعی حوزهٔ عمومی مانند شهر، خانواده و حوزه های عمومی سیاسی و ادبی بررسی می شوند. فصل سوم کتاب به کارکردهای حوزهٔ عمومی در آلمان، فرانسه و انگلستان اختصاص دارد و در فصل چهارم، هابرماس به بررسی دیدگاه های دیگر فلاسفه در مورد حوزهٔ عمومی می پردازد. در فصول بعدی، حوزهٔ عمومی در جهان حاضر، پارامترهای مؤثر بر آن و پیش بینی آیندهٔ خوزهٔ عمومی مورد بررسی نگارنده هستند.
حوزه ی عمومی که هابرماس درباره ی آن صحبت می کند به لحاظ تاریخی ارتباط تنگاتنگی با حوزه ی خصوصی و قوت آن دارد، بدین معنی که شکل گیری حوزه ی عمومی مستلزم تقویت و غلظت حوزه ی خصوصی است: «نکته ی قابل توجه این است که افراد خصوصی حاملان اصلی این حوزه و بانیان اصلی پدیده ی عموم بودند. تصور این عموم یا جماعت از خرد جمعی متاثر از تجارب خصوصی بود که در بستر ذهنیت مخاطب گرای فضای صمیمی خانواده ی هسته ای شکل می گرفت. حتی مدت ها پیش از آنکه بحث های انتقادی افراد خصوصی در باب موضوعات سیاسی به تضعیف سیطره ی دولت بر حوزه ی عمومی و در نهایت به نابودی آن بینجامد، گونه ای از حوزه ی عمومی غیرسیاسی شکل گرفته بود، منظور حوزه ی عمومی ادبی است که پیشاهنگ حوزه ی عمومی سیاسی است. حوزه ی عمومی ادبی این زمینه را فراهم کرد تا عموم بتواند به تامل انتقادی در خود بپردازد. »
... [مشاهده متن کامل]
هابرماس تحلیل جامعه شناسانهٔ خود از پیدایش حوزهٔ عمومی ( عمدتاً در جامعه انگلستان ) را با بررسی مفهوم حوزهٔ عمومی در سنت فلسفهٔ سیاسی تکمیل می کند. او در این کتاب با استفاده از شیوهٔ تحلیل تاریخی، به بررسی روند شکل گیری، اوج و افول حوزهٔ عمومی در جامعهٔ بورژوایی می پردازد و یک نوع ترکیب بین تحلیل های کلان نگر تحولات ساختاری و فرایندهای تفسیری کسب معنا توسط کنشگران و همچنین یک نوع تلفیق موضوعی از اقتصاد، سیاست و جامعه شناسی را به وجود آورده، حوزهٔ عمومی را به عنوان سیستمی فرض کرده که دارای سه عنصر اساسی ساختار، کارکرد و فرایند ( دگرگونی ) است که در تقسیم بندی فصول کتاب به وضوح دیده می شوند. در فصل اول، هابرماس، ریشه های تاریخی حوزه عمومی از دوران یونان باستان تا معاصر را برمی رسد. در فصل دوم، ساختارهای اجتماعی حوزهٔ عمومی مانند شهر، خانواده و حوزه های عمومی سیاسی و ادبی بررسی می شوند. فصل سوم کتاب به کارکردهای حوزهٔ عمومی در آلمان، فرانسه و انگلستان اختصاص دارد و در فصل چهارم، هابرماس به بررسی دیدگاه های دیگر فلاسفه در مورد حوزهٔ عمومی می پردازد. در فصول بعدی، حوزهٔ عمومی در جهان حاضر، پارامترهای مؤثر بر آن و پیش بینی آیندهٔ خوزهٔ عمومی مورد بررسی نگارنده هستند.
حوزه ی عمومی که هابرماس درباره ی آن صحبت می کند به لحاظ تاریخی ارتباط تنگاتنگی با حوزه ی خصوصی و قوت آن دارد، بدین معنی که شکل گیری حوزه ی عمومی مستلزم تقویت و غلظت حوزه ی خصوصی است: «نکته ی قابل توجه این است که افراد خصوصی حاملان اصلی این حوزه و بانیان اصلی پدیده ی عموم بودند. تصور این عموم یا جماعت از خرد جمعی متاثر از تجارب خصوصی بود که در بستر ذهنیت مخاطب گرای فضای صمیمی خانواده ی هسته ای شکل می گرفت. حتی مدت ها پیش از آنکه بحث های انتقادی افراد خصوصی در باب موضوعات سیاسی به تضعیف سیطره ی دولت بر حوزه ی عمومی و در نهایت به نابودی آن بینجامد، گونه ای از حوزه ی عمومی غیرسیاسی شکل گرفته بود، منظور حوزه ی عمومی ادبی است که پیشاهنگ حوزه ی عمومی سیاسی است. حوزه ی عمومی ادبی این زمینه را فراهم کرد تا عموم بتواند به تامل انتقادی در خود بپردازد. »
