دگا، اِدگار (۱۸۳۴ـ۱۹۱۷)(Degas, Edgar)
بانویی با گل های داوودی، اثر ادگار دگا
نقاش و مجسمه ساز امپرسیونیست فرانسوی. فعالیت هنری اش را به اتودهایی (اغلب با پاستل) از صحنه های زنده و غیررسمی باله، مسابقۀ اسب دوانی، و زنانِ درحال کار، منحصر ساخت. از دهۀ ۱۸۹۰ بیش از پیش به مجسمه سازی روآورد، و به شیوه ای روان و طبیعت گرایانه با موم حجم سازی کرد. دگا نزد یکی از شاگردان اَنگر هنر آموخت، و در دهۀ ۱۸۵۰ در ایتالیا به نقاشی از مضامین کلاسیک پرداخت. در ۱۸۶۱ با مانه آشنا شد، و از ۱۸۷۴ تا ۱۸۸۶ مرتب آثارش را با امپرسیونیست ها به نمایش گذاشت. چندی نگذشت که شیوۀ خاص خود را پروراند که از باسمه های ژاپنی، و عکاسی با شگردهای ترکیب بندی بدیع و نقاط دیدِ غیرمعمول متأثر بود؛ ازجمله در نقاشی بانویی با گل های داوودی (۱۸۶۵؛ موزۀ هنری متروپولیتن، نیویورک). دگا در ۱۸۸۵ به مدرسۀ عالی هنرهای زیبا (بوزار) راه یافت، و در همان سال به انگرِ سالخورده معرفی شد. از لحاظ دقّت در طراحی تا پایان عمر، پیرو انگر باقی ماند. از ۱۸۵۵ تا ۱۸۵۸ به ایتالیا رفت و آثار استادان رنسانس آغازین را بررسی کرد. نخست چندین نقاشی قراردادی از پیکر انسان پدید آورد، ازجمله چندین روایت از جوانان اسپارتی؛ لیکن پس از ۱۸۶۵ مضامین «تاریخی» را وانهاد و به ساختن صحنه هایی از زندگی معاصر و تک چهره سازی گرایید، و متعاقب آن، در دهۀ ۱۸۷۰ به نقاشی از صحنه های اسب دوانی و سپس صحنه های تئاتر، به ویژه باله به هنگام تمرین، روآورد و اغلب دو جانب صحنه و یا تالار تماشاگران را نقطۀ دید خود قرار می داد که شهرتش نیز به همین سبب است. در ۱۸۷۲ برای دیدار خانواده اش به نیواورلئان سفر کرد (خانوادۀ مادری اش پس از انقلاب در آن جا سکنی گزیدند)؛ نقاشی اش از شرکت مبادلۀ پنبۀ نیواورلئان (۱۸۷۳، موزۀ دو پو)، نشان دهندۀ بازگشت دگا به اصول ساختاری سنّتی و رسمی است. پیش از آغاز جنگ فرانسه و پروس (که دگا در آن شرکت جست) به محفل مونه، رنوار، و سیسلی در کافۀ گِربوا پیوست. اگرچه دگا را اغلب نقاشی امپرسیونیست می خوانند، آثارش از بسیاری جهات با آثار آنان متفاوت است. او تمایل چندانی به منظره پردازی و یا نقاشی مستقیم از طبیعت نداشت. رویۀ امپرسیونیست ها در نقاشیِ عناصر تصویری از طریق بخش های رنگی تفکیک شده و فاقد خط ـ کناره، با گرایش دگا به طراحی، و عقیدۀ او مبنی بر صورت بندیِ دقیق فرم در یک ترکیب بندی، مغایرت داشت. «دریافتِ» زودگذر به زعم دگا، چنان که در اثر رقصنده ای در حرکت مشهود است، منحصراً بر مشاهدۀ آنی مبتنی نیست بلکه صورت بندی حساب شدۀ اجزای ترکیب بندی نیز در آثارش لحاظ شده است. نحوۀ جدید آرایش تصویری، که از شیوۀ قراردادیِ متقارن و متوازن معمول در گذشته فاصله می گیرد، از امتیازاتی است که دگا به هنر بخشید؛ در این مسیر از باسمه های ژاپنی و حتی عکاسی، ماهرانه بهره برد. دگا مشتاقانه با کارمادّه های مختلف همچون رنگ وروغن، آبرنگ، پاستل، چاپ تیزابی، تک چاپ ازجمله در اثررقصنده درحال بیرون آوردن لباس ها (۱۸۸۰ـ۱۸۸۳، موزۀ هنرهای معاصر تهران)؛ و چاپ تیزابی سایه دار طبع آزمایی کرد، لیکن جلوه های تابناک رنگی بیش از همه در آثار پاستلی اش به چشم می خورَد. دگا از میان سالی بیش از گذشته به بررسی زنان در آثارش پرداخت و تصاویر پاستلی و طراحی هایی از مضمون «زنان استحمام کننده» را به موضوع رقصندگان خود افزود. به سبب ضعف بینایی ناگزیر به مجسمه سازی روآورد، که آن را «هنر نابینایان» می نامید. مفرغینه های ظریفش از رقصندگان و اسب ها، در کمال زیبایی اجرا شده اند. دگا که تا حدی در انزوا به سر می برد، در فرانسه پیروان مستقیمی نداشت، اگرچه از طریق شاگرد انگلیسی اش، سیکِرت، در هنر انگلستان تأثیری عمیق گذاشت.
بانویی با گل های داوودی، اثر ادگار دگا
نقاش و مجسمه ساز امپرسیونیست فرانسوی. فعالیت هنری اش را به اتودهایی (اغلب با پاستل) از صحنه های زنده و غیررسمی باله، مسابقۀ اسب دوانی، و زنانِ درحال کار، منحصر ساخت. از دهۀ ۱۸۹۰ بیش از پیش به مجسمه سازی روآورد، و به شیوه ای روان و طبیعت گرایانه با موم حجم سازی کرد. دگا نزد یکی از شاگردان اَنگر هنر آموخت، و در دهۀ ۱۸۵۰ در ایتالیا به نقاشی از مضامین کلاسیک پرداخت. در ۱۸۶۱ با مانه آشنا شد، و از ۱۸۷۴ تا ۱۸۸۶ مرتب آثارش را با امپرسیونیست ها به نمایش گذاشت. چندی نگذشت که شیوۀ خاص خود را پروراند که از باسمه های ژاپنی، و عکاسی با شگردهای ترکیب بندی بدیع و نقاط دیدِ غیرمعمول متأثر بود؛ ازجمله در نقاشی بانویی با گل های داوودی (۱۸۶۵؛ موزۀ هنری متروپولیتن، نیویورک). دگا در ۱۸۸۵ به مدرسۀ عالی هنرهای زیبا (بوزار) راه یافت، و در همان سال به انگرِ سالخورده معرفی شد. از لحاظ دقّت در طراحی تا پایان عمر، پیرو انگر باقی ماند. از ۱۸۵۵ تا ۱۸۵۸ به ایتالیا رفت و آثار استادان رنسانس آغازین را بررسی کرد. نخست چندین نقاشی قراردادی از پیکر انسان پدید آورد، ازجمله چندین روایت از جوانان اسپارتی؛ لیکن پس از ۱۸۶۵ مضامین «تاریخی» را وانهاد و به ساختن صحنه هایی از زندگی معاصر و تک چهره سازی گرایید، و متعاقب آن، در دهۀ ۱۸۷۰ به نقاشی از صحنه های اسب دوانی و سپس صحنه های تئاتر، به ویژه باله به هنگام تمرین، روآورد و اغلب دو جانب صحنه و یا تالار تماشاگران را نقطۀ دید خود قرار می داد که شهرتش نیز به همین سبب است. در ۱۸۷۲ برای دیدار خانواده اش به نیواورلئان سفر کرد (خانوادۀ مادری اش پس از انقلاب در آن جا سکنی گزیدند)؛ نقاشی اش از شرکت مبادلۀ پنبۀ نیواورلئان (۱۸۷۳، موزۀ دو پو)، نشان دهندۀ بازگشت دگا به اصول ساختاری سنّتی و رسمی است. پیش از آغاز جنگ فرانسه و پروس (که دگا در آن شرکت جست) به محفل مونه، رنوار، و سیسلی در کافۀ گِربوا پیوست. اگرچه دگا را اغلب نقاشی امپرسیونیست می خوانند، آثارش از بسیاری جهات با آثار آنان متفاوت است. او تمایل چندانی به منظره پردازی و یا نقاشی مستقیم از طبیعت نداشت. رویۀ امپرسیونیست ها در نقاشیِ عناصر تصویری از طریق بخش های رنگی تفکیک شده و فاقد خط ـ کناره، با گرایش دگا به طراحی، و عقیدۀ او مبنی بر صورت بندیِ دقیق فرم در یک ترکیب بندی، مغایرت داشت. «دریافتِ» زودگذر به زعم دگا، چنان که در اثر رقصنده ای در حرکت مشهود است، منحصراً بر مشاهدۀ آنی مبتنی نیست بلکه صورت بندی حساب شدۀ اجزای ترکیب بندی نیز در آثارش لحاظ شده است. نحوۀ جدید آرایش تصویری، که از شیوۀ قراردادیِ متقارن و متوازن معمول در گذشته فاصله می گیرد، از امتیازاتی است که دگا به هنر بخشید؛ در این مسیر از باسمه های ژاپنی و حتی عکاسی، ماهرانه بهره برد. دگا مشتاقانه با کارمادّه های مختلف همچون رنگ وروغن، آبرنگ، پاستل، چاپ تیزابی، تک چاپ ازجمله در اثررقصنده درحال بیرون آوردن لباس ها (۱۸۸۰ـ۱۸۸۳، موزۀ هنرهای معاصر تهران)؛ و چاپ تیزابی سایه دار طبع آزمایی کرد، لیکن جلوه های تابناک رنگی بیش از همه در آثار پاستلی اش به چشم می خورَد. دگا از میان سالی بیش از گذشته به بررسی زنان در آثارش پرداخت و تصاویر پاستلی و طراحی هایی از مضمون «زنان استحمام کننده» را به موضوع رقصندگان خود افزود. به سبب ضعف بینایی ناگزیر به مجسمه سازی روآورد، که آن را «هنر نابینایان» می نامید. مفرغینه های ظریفش از رقصندگان و اسب ها، در کمال زیبایی اجرا شده اند. دگا که تا حدی در انزوا به سر می برد، در فرانسه پیروان مستقیمی نداشت، اگرچه از طریق شاگرد انگلیسی اش، سیکِرت، در هنر انگلستان تأثیری عمیق گذاشت.
wikijoo: دگا،_ادگار_(۱۸۳۴ـ۱۹۱۷)