دکتر مهدی اذر

[ویکی اهل البیت] دکتر مهدی آذر. مهدی آذر (1280-1373 هـ.ش) استاد دانشگاه و دولتمرد ایرانی؛ در مشهد، تهران و فرانسه تحصیل کرد. در دانشکده پزشکی دانشگاه تهران سمت استادی یافت. در زمان نخست وزیری دکتر مصدق وزیر فرهنگ شد. دکتر آذر علاوه بر حرفه پزشکی در ادب فارسی و عربی هم دست داشت و در جوانی در مشهد شاگردی ادیب نیشابوری را کرده بود.
دکتر مهدی آذر فرزند میرزا علی آقا مجتهد تبریزی، در سال 1280 شمسی در مشهد به دنیا آمد. پدرش در دوره اول قانونگذاری از طرف مردم خراسان نماینده مجلس شورای ملی بود. او در تمام مدت نمایندگی حقوق نگرفت زیرا بر این اعتقاد بود که حقوق گرفتن نمایندگان مردم در مجلس اگر حرام نباشد، مکروه و مخالف شریعت است. مهدی آذر تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در تهران به پایان رسانید و از مدرسه دارالفنون فارغ التحصیل شد. سپس برای ادامه تحصیل مدرسه عالی طب را برگزید و موفق به اخذ دکتری گردید.
در سال 1307 هـ.ش مقدمات مسابقه اعزام محصل به خارج فراهم و در مسابقه شرکت جست و پذیرفته شد. در این دوره که نخستین دوره اعزام محصل به اروپا بود، جمعا 111 نفر پذیرفته شدند. از این عده صد نفر به فرانسه، چهار نفر به انگلستان و 7 نفر به آلمان اعزام شدند. آذر در لیون و پاریس تحصیلات خود را به پایان رساند و پایان نامه تحصیلی­اش را که درباره جهاز هاضمه و بیماری های آن بود از تصویب استادان دانشکده گذراند. او و دکتر باستانی در پاریس در یک دانشگاه درس می خواندند و هر دو مدتی از شاگردان ممتاز استاد معروف راوُ (Ravaut) بودند و روش درمان کردن بیماریهای پوست را می آموختند.
دکتر مهدی آذر در خاطراتش ذکر می کند عربی را برای این خوانده است که از کتب طبی مثل قانون ابن سینا که به عربی نوشته شده است، استفاده کند. (این فقر کتب طبی را در زمان ایشان مقایسه کنید با این زمان).
پس از فارغ التحصیل شدن از دانشگاه پاریس در سال 1313 به ایران بازگشت. دکتر آذر از مرداد 1314 تا شهریور 1316 به طبابت در بهداری آذربایجان غربی و بیمارستان دولتی ارومیه پرداخت. او در خاطرات خود از این ایام به سختی یاد می کند و از فساد مدیریت و سیستم اداری چنین انتقاد کرده است: «از نادرستی ها و کج رفتاری های بسیاری از رؤسای ادارات مخصوصاً رئیس شهربانی و معاون استاندار آذربایجان غربی دل پری داشتم. آنان می خواستند من مطیع چشم و گوش بسته و یار تخلف ها و تخطی های آنان باشم و چون این کار از من ساخته نبود، با من خصومت می ورزیدند و به خلافکاری هایی که معمول خود آنها بود، متهم می کردند».
مهدی آذر در شهریور 1316 به تهران بازگشت و به ریاست بهداری وزارت پیشه و هنر منصوب شد. پس از شهریور 1320 سکوت ناشی از حضور دیکتاتور شکست و احزاب و جمعیت های سیاسی گوناگون شکل گرفت. پس از انتخابات دوره چهاردهم مجلس شورای ملی در اسفند 1322، این جمعیت با سه حزب دیگر که عبارت بودند از حزب پیکار، استقلال و میهن پرستان ائتلاف کرد و نتیجه این ائتلاف حزب میهن بود.
دکتر مهدی آذر، دکتر کریم سنجابی، دکتر محمدحسین علی آبادی و دکتر مسعود ملکی نماینده جمعیت خود در این شورا بودند. روزنامه رستاخیز ارگان حزب میهن بود. هدف از تاسیس این حزب مقابله با احزاب وابسته به سیاست های خارجی (حزب توده و حزب اراده ملی) اعلام شده بود. حزب میهن در سال 1325 به حزب ایران پیوست. از فعالیت های حزبی او در این سالها اطلاعاتی در دست نیست. در سال 1328 پس از تشکیلات جبهه ملی توسط دکتر محمد مصدق با این تشکیلات نیز از طریق حزب ایران مرتبط گردید.