دکتر مصطفی چمران

[ویکی اهل البیت] دکتر مصطفی چمران در هیجدهم اسفند ماه 1311 در یک خانواده مذهبی در تهران چشم به جهان گشود.
تحصیلات ابتدایی را در مدرسه انتصاریه و دوره متوسطه را در دبیرستانهای دارالفنون و البرز به اتمام رساند. از پانزده سالگی در جلسات تفسیر قرآن مرحوم طالقانی در مسجد هدایت و درس فلسفه و منطق استاد شهید مرتضی مطهری شرکت می کرد و فعالیت های سیاسی خود را از سال آخر دبیرستان آغاز نمود.
مهرماه سال 1332 در رشته الکترومکانیک دانشکده فنی دانشگاه تهران پذیرفته شد و چهار سال بعد با احراز رتبه اول فارغ التحصیل گردید و در طول دوران تحصیل همواره زبانزد اساتید و دانشجویان بود و جزو بهترین شاگردان محسوب می شد. او از اولین اعضای انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران بود و در جلسات انجمن فوق حضوری فعال داشت.
پس از کودتای 28 مرداد 1332 که نهضت مقاومت ملی ایران توسط گروهی از فعالان سیاسی تشکیل شد، دکتر چمران به عضویت کمیته نهضت مذکور در دانشکده فنی درآمد و مسؤلیت پخش نشریه راه مصدق ارگان آن نهضت را در دانشگاه تهران بر عهده گرفت.
در سال 1337 با استفاده از بورس تحصیلی عازم آمریکا شد و دکترای خود را در رشته الکترونیک و فیزیک پلاسما با درجه عالی از دانشگاه کالیفرنیا در برکلی دریافت نمود و به همین دلیل از سوی مؤسسات بزرگ آموزشی و تحقیقاتی آمریکا پیشنهادهای متعددی جهت همکاری به وی داده شد که پیشنهاد مؤسسه بِل در نیوجرسی مورد قبول وی واقع گردید. چمران در شکل گیری تشکلهای دانشجویی ضد رژیم پهلوی و به خصوص انجمن اسلامی دانشجویان در آمریکا نقش اساسی داشت و مقالات متعددی توسط ایشان در نشریه 16 آذر ارگان سازمان دانشجویان ایرانی در آمریکا طی سالهای 1340-1342 به چاپ رسیده است.
دکتر چمران همچنین یکی از اعضای نهضت آزادی ایران در خارج از کشور بود که در اواخر سال 1341 پایه گذاری گردید. پس از سرکوب قیام پانزده خرداد 1342 توسط رژیم پهلوی، فعالان نهضت آزادی در خارج از کشور شیوه مبارزه علیه رژیم را تغییر دادند زیرا شیوه های مبارزه پارلمانی مرسوم دیگر پاسخگوی برخورد جدی با رژیم سراپا مسلح نبود.
بدین ترتیب تربیت نیروهای نظامی مورد نیاز نهضت، در کشورهای الجزایر و مصر مورد بررسی قرار گرفت و پس از مذاکره نمایندگان نهضت آزادی با مقامات این دو کشور، گروهی از داوطلبان از جمله دکتر چمران در سال 1342 برای طی دوره های ویژه نظامی راهی مصر شدند و در اولین جلسه آشنایی آنان ــ که عنوان نمایندگان سازمان مخصوص اتحاد و عمل (سماع) را برخود نهاده بودند ـــ موافقتنامه ای جهت طی دوره های چریکی و نظامی توسط اعضای سماع و دیگر افرادی که این سازمان معرفی می نمود به امضا رسید.