دژم

نظر مانند دکتر زرین کوب و کزازی و غیرو روی شاخه نشسته وزیر پای خود را دارند اره میکنند نمونه ما از قدیم دوازده دستگاه موسیقی با استقلال کامل نت شاهد وچهار مضراب ومارش پیش در آمد داریم ولی انگلیس ملعون هرجا موات مباحهه ببیند تخمی خبیث میپاشد تا دویست سال آینده بذرش ببار نشیندبحث کوچکی بین اساتید برای کوک ساز هایشان بود که هفت کوک لازم است زیرا افشاری بیات زند اپوعطا دشتی بیات اصفهان در پرده شور اجرا میشوند بعدانقلاب این بمب پلشت را منفجر کرد برای انفجاربزرگ و زبانم لال جهت هرکیسکه ماست وکمه را تشخیص نمیدهد میگوید هفت دستگاه داریم چرا ان هفت مقام را اکثربیگانگان مجاور ما دارند با نام های ما

خوشی: اِخوَشی ( xwašīh ) - رامیشن ( rāmišn )
شادی: شادیه ( šādīh ) - خرّمی، هورامیه ( huramīh )
در شاهنامه فردوسی فرهمند، این واژه به وَشنادی ( فراوانی ) بکار رفته است و به کسی می گفتند که دچار "افسردگی" شده باشد یا حالت روحی خوبی نداشته باشد!
پیشینیان ما باور داشتن:
زمانی که ما افسرده بشویم دل ما چرک ( دل چرکین ) و مُرده ( دل مرده ) می شود و دِژ ( قلعه ) روانِ ( روحِ ) اَشایی ( سِپَنتا ) و اهورایی ما با دُژی های ( بدی های ) اهریمنی و اَنگره ای فراگرفته ( تسخیر ) می شود!
به ترکی می گیم: "داریخماخ"
به گیلگی می گیم: "تاسیان: کتاب هوشنگ ابتهاج"
به انگلیسی می گیم: "upset"
پس کسی که افسردگی می گیره، می تونه همزمان:
خشمگین و ناراحت، دلتنگ و بی قرار، بیمار و رَنجور ( آزرده خاطر ) . . . بشه!
شایع ترین فَرنود ( دلیلِ ) بیماری غَمباد ( گواتر ) :
بر اثر روانی ( روحی ) و نگرانی ( استرس ) است!
دُژ: دُش - پیشوندی در فارسی باستان و اوستا که به پهلوی هم راه پیدا کرده است:
بد، زشت، ترسناک - سخت، ناسازگار - خراب، نامناسب
مانند: دشمن، دشنام ( دژنام ) ، دشوار ( دشخوار ) ، دژخیم ( دژخِم، دشخیم ) ، دژآگاه ( دژآگه ) ، دژآلود، دژپسند، ، دژگوار، دژمَنِش و. . .
واژه های اوستایی بسیاری از آن ساخته شده است، برای نمونه:
دَئوژَوا، دُژَنهه ( daozava، duzanh: دوزخ ) - دُژَوَ ( duzava: دُشنام، حرف بد ) - دُژدا ( duzda: دُژآگاه، نادان ) - دُژبِرِت ( duzberet: رنج، ناخوشی، نفرین ) و. . .
- َم: پسوند اسم ساز و سوم شخص مفرد
معنی: دل مُرده، دلگیر، افسرده، پژمرده، اندوهگین، گرفته، پَکَر، دَمَغ، بی حوصله، کاهِل ( عربی: کِسِل ) ، نَژَند! -
کلافه، واژگون، آشفته، پریشان، دل نگران، دلواپس، آسیمه سر، شوریده، نَوان! -
خشمگین، پرخاشگر، شَرزه، دَمان، رد داده ( رد دادن! )
( ( واژه "دُژَن" یک واژه دیگر هست که در برخی معنی ها با "دُژم" همسان هست ولی از اون وام نگرفته و ریشه یابی دیگر دارد:
دُژَن: دُژند - بد طعم، مزه تند و فِلفِلی، مزه آتیشی و سوزان -
تندخو، تند مزاج، برآشفته، پرخاشگر، خشمگین، عصبانی، جوشی ) )
شوربختانه، امروزه بین جوانان ( به مانند ما😉 ) واژه های خارِجَکی رواج پیدا کرده در حالی که ما بهترشو داریم: به مانند: "دُژَم"
پس می توان از واژه "دُژَم" برای برابر پارسی، واژه های بیگانه زیر بهره گرفت!:
دِپرِس ( depress ) ، پوکر یا پوکر فِیس ( poker face ) ، پریود ( period ) . . .
امیدوارم همیشه به گفته داریوش بزرگ در سنگ نوشته ( کتیبه ) نقشِ رستم ( DNa ) :
شیاتیم ( šiyātim ) : شاد و خوشبخت - زنده دل و دلشاد باشیم!
و هیچگاه دُژَم ( دل مُرده ) نشویم، آمین!

نگارنده بر این باور است که به دلیل خشمناکی ناشی از وظیفه محول شده، هرکس که در هم و خشمناک می شد، بدو صفت جانشین موصوف را عاریت می دادند. چون دژم خشمناک است.