دوگل، شارْل (۱۸۹۰ـ۱۹۷۰)(de Gaulle, Charles)
دوگل، شارْل
ژنرال فرانسوی و نخستین رئیسِ جمهوری پنجم (۱۹۵۸ـ۱۹۶۹). نیروهای فرانسۀ آزاد را برای نبرد با نازی ها سازماندهی کرد (۱۹۴۰ـ۱۹۴۴)، رئیس دولت موقت فرانسه بود (۱۹۴۴ـ۱۹۴۶)، و رهبری حزب گُلیست را به عهده داشت. در ۱۹۵۸ مجلس ملی از او خواست تا در دورۀ بازسازی اقتصادی فرانسه، ریاست دولت را عهده دار شود و بحران الجزایر را حل وفصل کند. او با تغییر قانون اساسی در جهت استقرار نظام ریاست جمهوری در پایان ۱۹۵۸ رئیس جمهور فرانسه شد و تا ۱۹۶۹ در این مقام باقی ماند. دوگل در لیل زاده شد. در ۱۹۱۱ دانشکدۀ افسری سن سیر را با موفقیت به پایان رساند و در ۱۹۱۶ به دست آلمانی ها زخمی و دستگیر شد. در ژوئن ۱۹۴۰، از پذیرش متارکه جنگِ پتن نخست وزیر فرانسه با آلمانی ها امتناع کرد و در ۱۸ ژوئن با نطق تاریخی خود، مردم فرانسه را به ادامۀ جنگ علیه آلمان فراخواند. در مقام فرماندۀ نیروهای فرانسۀ آزاد در انگلستان مستقر شد و به مبارزه علیه آلمانی ها ادامه داد (۱۹۴۰ـ۱۹۴۴). دوگل در ۱۹۴۴ با پیروزی وارد پاریس شد و برای مدتی کوتاه، قبل از کناره گیری بر سر قانون اساسی جدید جمهوری چهارم در ۱۹۴۶ ریاست دولت موقت را به عهده گرفت. در ۱۹۴۷ مجمع مردم فرانسه را، که نهضتی غیر حزبی برای اصلاح قانون اساسی بود، تأسیس کرد و سپس در ۱۹۵۳ از سیاست کناره گرفت. با بروز نشانه های ورشکستگی ملی و جنگ داخلی در الجزایر در ۱۹۵۸، از او خواسته شد تا زمام دولت را به دست گیرد. در مقام نخست وزیر، قانون اساسی جدیدی را رسماً از تصویب گذراند که طبق آن قوۀ مقننه تابع ریاست جمهوری بود و در دسامبر ۱۹۵۸ به مقام ریاست جمهوری رسید. درپی آن، اقتصاد فرانسه روبه بهبودی گذاشت و الجزایر پس از جنگی خونین به استقلال رسید. دوگل به سبب احساسات ملی گرایانه مخالف نفوذ آنگلوساکسون ها در اروپا بود. دوگل در ۱۹۶۵ مجدداً در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شد و سیاستی را در مسائل خارجی دنبال کرد که شاخصه های مهم آن مخالف با ورود بریتانیا به اتحادیۀ اقتصادی اروپا، خروج نیروهای فرانسوی از سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در ۱۹۶۶، و ساخت سلاح های بازدارنده هسته ای برای فرانسه بود. تظاهرات دانشجویان در مه ۱۹۶۸ را، به محض ملحق شدن کارگران به آنان، به شدت سرکوب کرد. حزب گلیست که مجدداً با نام اتحاد دموکرات های طرفدار جمهوری پنجم سازماندهی شده بود، در انتخابات همان سال به پیروزی چشمگیری دست یافت. دوگل در ۱۹۶۹ پس از شکست دولت در همه پرسی اصلاح قانون اساسی از قدرت کناره گرفت و در دهکده ای در شمال شرق فرانسه اقامت گزید.
دوگل، شارْل
ژنرال فرانسوی و نخستین رئیسِ جمهوری پنجم (۱۹۵۸ـ۱۹۶۹). نیروهای فرانسۀ آزاد را برای نبرد با نازی ها سازماندهی کرد (۱۹۴۰ـ۱۹۴۴)، رئیس دولت موقت فرانسه بود (۱۹۴۴ـ۱۹۴۶)، و رهبری حزب گُلیست را به عهده داشت. در ۱۹۵۸ مجلس ملی از او خواست تا در دورۀ بازسازی اقتصادی فرانسه، ریاست دولت را عهده دار شود و بحران الجزایر را حل وفصل کند. او با تغییر قانون اساسی در جهت استقرار نظام ریاست جمهوری در پایان ۱۹۵۸ رئیس جمهور فرانسه شد و تا ۱۹۶۹ در این مقام باقی ماند. دوگل در لیل زاده شد. در ۱۹۱۱ دانشکدۀ افسری سن سیر را با موفقیت به پایان رساند و در ۱۹۱۶ به دست آلمانی ها زخمی و دستگیر شد. در ژوئن ۱۹۴۰، از پذیرش متارکه جنگِ پتن نخست وزیر فرانسه با آلمانی ها امتناع کرد و در ۱۸ ژوئن با نطق تاریخی خود، مردم فرانسه را به ادامۀ جنگ علیه آلمان فراخواند. در مقام فرماندۀ نیروهای فرانسۀ آزاد در انگلستان مستقر شد و به مبارزه علیه آلمانی ها ادامه داد (۱۹۴۰ـ۱۹۴۴). دوگل در ۱۹۴۴ با پیروزی وارد پاریس شد و برای مدتی کوتاه، قبل از کناره گیری بر سر قانون اساسی جدید جمهوری چهارم در ۱۹۴۶ ریاست دولت موقت را به عهده گرفت. در ۱۹۴۷ مجمع مردم فرانسه را، که نهضتی غیر حزبی برای اصلاح قانون اساسی بود، تأسیس کرد و سپس در ۱۹۵۳ از سیاست کناره گرفت. با بروز نشانه های ورشکستگی ملی و جنگ داخلی در الجزایر در ۱۹۵۸، از او خواسته شد تا زمام دولت را به دست گیرد. در مقام نخست وزیر، قانون اساسی جدیدی را رسماً از تصویب گذراند که طبق آن قوۀ مقننه تابع ریاست جمهوری بود و در دسامبر ۱۹۵۸ به مقام ریاست جمهوری رسید. درپی آن، اقتصاد فرانسه روبه بهبودی گذاشت و الجزایر پس از جنگی خونین به استقلال رسید. دوگل به سبب احساسات ملی گرایانه مخالف نفوذ آنگلوساکسون ها در اروپا بود. دوگل در ۱۹۶۵ مجدداً در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شد و سیاستی را در مسائل خارجی دنبال کرد که شاخصه های مهم آن مخالف با ورود بریتانیا به اتحادیۀ اقتصادی اروپا، خروج نیروهای فرانسوی از سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در ۱۹۶۶، و ساخت سلاح های بازدارنده هسته ای برای فرانسه بود. تظاهرات دانشجویان در مه ۱۹۶۸ را، به محض ملحق شدن کارگران به آنان، به شدت سرکوب کرد. حزب گلیست که مجدداً با نام اتحاد دموکرات های طرفدار جمهوری پنجم سازماندهی شده بود، در انتخابات همان سال به پیروزی چشمگیری دست یافت. دوگل در ۱۹۶۹ پس از شکست دولت در همه پرسی اصلاح قانون اساسی از قدرت کناره گرفت و در دهکده ای در شمال شرق فرانسه اقامت گزید.
wikijoo: دوگل،_شارل_(۱۸۹۰ـ۱۹۷۰)