دوگانگی ذهن

دو گانگی ذهن ( انگلیسی: Double - mindedness ) ، یکی ذهن حقیقی، که ثمر تمام تجربیات زندگی انسان است، دیگری ذهن انتصاب بیگانه است.
آشفتگی و شبهه و عدم وضوح، ابهام‏ و اشتباه و خلط کردن بین اشیاء.
هر امر مبهمی یا برای ادراک کننده مبهم است یا به موجب آمیختگی و بی نظمی اجزاء آن، فی نفسه مبهم است. اگر التباس معلول آمیختگی اجزاء شیء باشد، مانند آمیختن دو جریان آب به یکدیگر، این التباس حقیقی است.
اما اگر ناشی از ضعف ادراک و تمییز بین اجزاء دو شیء باشد، التباس ذهنی است.
فکر ملتبس، فکری است که عقل نتواند مضمون آن را با وضوح و روشنی درک کند. امر ملتبس همان امر مبهم است که نمی توان جوانب آن را تشخیص داد. ملتبس در مقابل متمایز ( Distinct ) قرار دارد، یعنی در مقابل چیزی که خلط و ابهامی در آن نیست. [ ۱]
هر انسانی دو ذهن دارد:
• ذهن حقیقی، هم چون صدایی ضعیف است که همواره برای انسان نظم، صراحت و هدف می آورد.
• ذهن انتصاب بیگانه، که برای انسان کشمکش، خود پسندی، تردید و ناامیدی می آورد. [ ۲]
نظم و انضباط و شفافیت نفس برای غلبه بر ذهن خود اندیش ضروری است. و نشناختن این تناقض ذهنی، دو دلی و خود فریبی است.