دوگانه باوری یا ثنویت مفهومی چندوجهی است و با مفاهیمی همچون اسطوره شناسی، بُن مایه شناسیِ آفرینش، مردم نگاری و انسان شناسی فرهنگی در پیوند است.
مفهومِ قبولِ دو سرچشمهٔ خیر و شر از باورهای قدیم آریاییان محسوب می شود. اینان بدی و خوبی را هر یک به خاستگاهی جداگانه مربوط می دانستند. قوای خیر، باعث سعادت، و نیروهای شر، مسبب تیره بختی افراد انسان به شمار می رفت. در مقابل خدا و ملکوت، دنیای شر و تاریکی، که در آن دیوان فرمانروایی می کنند، قرار دارند. دنیای شر، تحت فرمان روح پلید یا اهریمن است که دایم با مظهر خیر، یعنی اهورامزدا و به روایتی، با سپنت مینو در حال نبرد است. از ادیان آسیایی دوران کهن آگاهی چندانی در دست نداریم. در سنت های اساطیری باستانی ما روایت هایی وجود دارند که به اعتقاد بسیاری متعلق به زمان پیش از زرتشت است. داستان هایی مثل معراج ارداویراف و داستان گرشاسب که پیش زرتشتی است اما سندی از آن ها در دست نداریم تا آگاهی کافی در این مورد داشته باشیم. از سوی دیگر دقیقاً نمی دانیم که گاهان به معنای واقعی کلمه می خواهد چه چیزی را عنوان کند. غالباً دو دانشمند گاهان شناس در بسیاری از موارد هم نظر نیستند. ولی در گاهان هم یک نیروی بد وجود دارد که تاریکی را می آفریند و هم یک نیروی خوب که روشنایی را خلق می کند. این دو قدرت و اعتقاد به دوگانگی منجر به ثنویت می شود.
... [مشاهده متن کامل]
عناصرِ مزدَیَسنا یکتاپرستانه اند و از یکتاپرستی سرچشمه می گیرند. البته در برخی منابع، از ایشان به نامِ دوگانه پرست هم یاد شده که بیشتر در اثر اشتباهی است که در شناخت درستِ مزدیسنا و بر پایه برداشت هایی از دو کتابِ دینکرد و بندهشن انجام شده است و مزدیسنان با زروانیان به اشتباه یکی پنداشته شده اند، زیرا اعتقاد به دوگانگیِ آفرینشی در میان زروانیان نیرومند است نه مزدیسنان. کتابِ مقدسِ زرتشتیان اوستا است. از بخش های گوناگون اوستا بخشی به نام گاهان ( سرودها ) سخنانِ شخص زرتشت بوده است.
دین زرتشتی برپایه یگانه پرستی است، یعنی زرتشتیان به خدای بزرگی به نام اهورامزدا ایمان دارند و برخی نیروهای طبیعی مانند آب، آتش، باد، خاک و خورشید را داری ایزدی مأخوذ از صفاتِ خداوند می دانند و سرچشمهٔ پلیدی ها و تاریکی ها را در وجودِ خبیثی به نام اهریمن جستجو می کنند.
زُروانیان فرقه ای از مزدیسنان بودند که از مسیرِ اصلیِ سفارش شده در گاهان خارج شده و به تفسیرِ مزدیسنا و وارد کردنِ عناصرِ میترایی به آن پرداختند. زروان گرایی، گونه ای نوآوری و بدعت در مزدیسنا بود.
مفهومِ قبولِ دو سرچشمهٔ خیر و شر از باورهای قدیم آریاییان محسوب می شود. اینان بدی و خوبی را هر یک به خاستگاهی جداگانه مربوط می دانستند. قوای خیر، باعث سعادت، و نیروهای شر، مسبب تیره بختی افراد انسان به شمار می رفت. در مقابل خدا و ملکوت، دنیای شر و تاریکی، که در آن دیوان فرمانروایی می کنند، قرار دارند. دنیای شر، تحت فرمان روح پلید یا اهریمن است که دایم با مظهر خیر، یعنی اهورامزدا و به روایتی، با سپنت مینو در حال نبرد است. از ادیان آسیایی دوران کهن آگاهی چندانی در دست نداریم. در سنت های اساطیری باستانی ما روایت هایی وجود دارند که به اعتقاد بسیاری متعلق به زمان پیش از زرتشت است. داستان هایی مثل معراج ارداویراف و داستان گرشاسب که پیش زرتشتی است اما سندی از آن ها در دست نداریم تا آگاهی کافی در این مورد داشته باشیم. از سوی دیگر دقیقاً نمی دانیم که گاهان به معنای واقعی کلمه می خواهد چه چیزی را عنوان کند. غالباً دو دانشمند گاهان شناس در بسیاری از موارد هم نظر نیستند. ولی در گاهان هم یک نیروی بد وجود دارد که تاریکی را می آفریند و هم یک نیروی خوب که روشنایی را خلق می کند. این دو قدرت و اعتقاد به دوگانگی منجر به ثنویت می شود.
... [مشاهده متن کامل]
عناصرِ مزدَیَسنا یکتاپرستانه اند و از یکتاپرستی سرچشمه می گیرند. البته در برخی منابع، از ایشان به نامِ دوگانه پرست هم یاد شده که بیشتر در اثر اشتباهی است که در شناخت درستِ مزدیسنا و بر پایه برداشت هایی از دو کتابِ دینکرد و بندهشن انجام شده است و مزدیسنان با زروانیان به اشتباه یکی پنداشته شده اند، زیرا اعتقاد به دوگانگیِ آفرینشی در میان زروانیان نیرومند است نه مزدیسنان. کتابِ مقدسِ زرتشتیان اوستا است. از بخش های گوناگون اوستا بخشی به نام گاهان ( سرودها ) سخنانِ شخص زرتشت بوده است.
دین زرتشتی برپایه یگانه پرستی است، یعنی زرتشتیان به خدای بزرگی به نام اهورامزدا ایمان دارند و برخی نیروهای طبیعی مانند آب، آتش، باد، خاک و خورشید را داری ایزدی مأخوذ از صفاتِ خداوند می دانند و سرچشمهٔ پلیدی ها و تاریکی ها را در وجودِ خبیثی به نام اهریمن جستجو می کنند.
زُروانیان فرقه ای از مزدیسنان بودند که از مسیرِ اصلیِ سفارش شده در گاهان خارج شده و به تفسیرِ مزدیسنا و وارد کردنِ عناصرِ میترایی به آن پرداختند. زروان گرایی، گونه ای نوآوری و بدعت در مزدیسنا بود.
