دوند

دونَد ( انگلیسی: Dunadd، گیلیک اسکاتلندی: Dùn Ad، به معنای قلعهٔ روی رود اَد ) تپه قلعه ای مربوط به عصر آهن و قرون وسطای آغازین در آرگایل و بوت اسکاتلند است و باور تاریخ نویسان بر آن است که پایتخت ابرشاه نشین کهن دال ریادا باشد. [ ۱] [ ۲] پادشاهی دال ریادا در قرون اولیهٔ پس از میلاد و پس از آنکه رومی ها بریتانیا را ترک کردند در آرگایل پدید آمد. فرمانروایان دال ریادا به زبان گیلیک سخن می گفتند.
دونَد تپه ای است که بر فراز آن دژی ساخته بودند. این تپهٔ صخره ای ممکن است زمانی جزیره بوده باشد، اما امروزه در میان خشکی در نزدیکی رود اد، اندکی شمال لوکگیلپهید قرار دارد. زمین های اطراف تپه باتلاقی هستند که این امر اهمیت دفاعی داشته و قلعه را تسخیرناپذیر می کرده است. ممکن است پسروی آب دریاچه قلعه را از جزیره تبدیل به تپه ای در خشکی کرده باشد و آن را نسبت به تهاجمات نظامی آسیب پذیر ساخته باشد.
حکاکی ها و سنگ تراشی های درون حصار قلعه منحصربه فرد هستند و احتمالاً با آیین های تاج گذاری شاهان دال ریاتا مربوطند. در همان بخش از محوطه تصویر گرازی در شیوهٔ پیکتی یافت شده است. دونَد پس از ۷۳۶ میلادی مسکون شده است و دستکم تا قرن نهم میلادی در آن زندگی جریان داشته است.
از دونَد در منابع تاریخی دو بار یاد شده است، ازین رو و همچنین به دلیل شاخص بودن مکان آن بارها ( ۱۹۰۴–۰۵, ۱۹۲۹, ۱۹۸۰ ) در آن کاوش شده است. امروزه محوطه در اختیار سازمان اسکاتلند تاریخی است و بازدید از آن برای عموم آزاد است.