دولتشاهی اسماعیل

[ویکی نور] دکتر اسماعیل دولت شاهی نویسنده، مترجم و روزنامه نگار برجسته و نامدار ایرانی و استاد و مدّرس تاریخ عمومی جهان و تاریخ تمدّن در دانشسرای عالی تهران (دانشگاه تربیت معلم امروزی) در سال 1306ش در کرمانشاه متولد شد.
وی از نوادگان امام قلی میرزا عمادالدوله ششمین پسر محمدعلی میرزا دولتشاه فرزند بزرگ و ارشد فتحعلی شاه قاجار بود. دولتشاه برای سالیان دراز حاکم مقتدر غرب ایران به شمار می آمد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه خویش را در زادگاهش به پایان رسانید و در سال 1326ش در رشته حقوق دانشگاه تهران پذیرفته شد، امّا پس از یکسال تحصیل در رشته حقوق، این رشته را ناتمام گذاشت و از ادامه تحصیل انصراف داد.
وی در شهریور 1327 به آمریکا سفر کرد و در دانشگاه برکلی کالیفرنیا، واقع در نزدیکی سانفرانسیسکو، به تحصیل تاریخ مشغول شد و موفق به دریافت دانشنامه لیسانس گردید. وی سپس عازم سوئیس شد و لیسانس تاریخ عمومی را از دانشگاه ادبیات ژنو دریافت نمود.
وی در1333 به پاریس رفته و با پیشنهاد موضوع پایان نامه دکترای خود، تحت عنوان اختلاف ایران و انگلیس بر سر هرات به تحصیل مشغول شده و در 1338 با اخذ دکتری به ایران برگشت.
وی پس از بازگشت به ایران، مدّتی سمت ریاست کتابخانه وزارت صنایع و معادن را یافت. او همچنین همکاری خود را با دانشسرای عالی از سال 1340، با سمت دانشیاری آغاز نمود و در رشته تاریخ این دانشسرا به تدریس پرداخت. وی تدریس در مراکز آموزش عالی را تا سال های آخر عمر که به تدریس در دانشگاه آزاد اسلامی پرداخت، رها نکرد. وی در سال 1345 به درجه استادی رسید و از همین سال در کنار دکتر محمّد جواد مشکور که در آن هنگام ریاست گروه تاریخ دانشسرای عالی را به عهده داشت، در سمت معاونت گروه به همکاری پرداخت و تا سال 1352 آن را ادامه داد. وی در سال 1358 مدیر گروه تاریخ دانشسرای عالی شد و در همین سال بنا به تقاضای خودش بازنشسته گردید.
وی طی سالیان متمادی، علاوه بر تعلیم دانشجویان، به کار تحقیق، ترجمه و تألیف نیز پرداخت و مدّتی در نگارش بخش تاریخ جهان که در سازمان چاپ کتب درسی تاریخ در دست تألیف بود، با استادانی چون دکتر عبدالحسین نوایی و دکتر محمدجواد مشکورهمکاری داشت.