دولت شاپور بختیار آخرین دولت در دوران شاهنشاهی پهلوی است که با وقوع انقلاب اسلامی، پایان یافت. رئیس این دولت ۳۷ روزه، شاپور بختیار، یکی از رهبران جبهه ملی بود. جبهه ملی ایران در بیانیه نهم دی ماه ۱۳۵۷ اعلام کرده بود که اگر بختیار نخست وزیری را بپذیرد، از جبهه ملی اخراج خواهد شد. فردای پذیرش نخست وزیری، در جلسه شورای مرکزی، اخراج او به رأی گذاشته شد و با رأی اکثریت قاطع، حکم اخراج او صادر شد.
... [مشاهده متن کامل]
محمدرضا پهلوی که حکومتش در حال سقوط بود، در جستجوی شخصی بود که با خروجش از ایران در شرایط قابل قبول و محرمانه، موافقت کند. به همین منظور ابتدا با احمد بنی احمد و کریم سنجابی دیدار و از آن ها درخواست پذیرش نخست وزیری دولت را کرد. سنجابی با استناد به اعلامیهٔ سه ماده ای و مخالفت با باقی ماندن ارتش در خانوادهٔ سلطنتی و خودداری شاه از کناره گیری از سمت فرماندهی کل نیروهای مسلح حاضر به پذیرش مصالحه با شاه و پذیرش این سمت نشد. محمدرضا پهلوی سپس با مظفر بقایی و غلامحسین صدیقی، دیگر رهبران جبههٔ ملی دیدار کرد و به آنان پیشنهاد در دست گرفتن حکومت را داد اما هر یک از آنان به دلایلی از پذیرفتن حکومت سرباز زدند. پیشنهاد نخست وزیری شاه به صدیقی و بقایی به این دلیل شکست خورد که هر دو آنان، پذیرش پیشنهاد شاه را به ماندن محمدرضا پهلوی در ایران اما نه در تهران مشروط کرده بودند. استدلال این دو، آن بود که حضور شخص شاه در ایران به دلیل ارتباط نزدیکی که با ارتش دارد سبب حفظ یک پارچگی و انسجام ارتش می شود.
بختیار، از اعضای شورای مرکزی جبهه ملی، با ارائه شرایط ۷ گانه ای ( شاه از کشور خارج شود و تعهد نماید که از این به بعد سلطنت نماید و نه حکومت، انتخاب وزرا منحصر به خودش باشد، ساواک منحل شود ( تبعید ۱۴ تن از نظامیان سرسخت از جمله غلامعلی اویسی ) ، زندانیان سیاسی آزاد شوند، شرایط آزادی مطبوعات فراهم شود، بنیاد پهلوی به دولت منتقل شود و کمیسیون شاهنشاهی که در تمام امور دخالت می کند حذف شود ) پذیرفت که ریاست یک دولت غیرنظامی را برعهده گیرد. شاه با قبول تمامی شرایط او، وی را به نخست وزیری منصوب کرد.
بختیار دولت خود و برنامهٔ آن را در ۲۰ دی ۱۳۵۷ به مجلسین معرفی کرد. در ۲۶ دی ۱۳۵۷ بختیار به همراه وزرایش با ۱۴۹ رأی موافق، ۴۳ رأی مخالف و ۱۳ رأی ممتنع از مجلس رأی اعتماد گرفت. تنها دقایقی پس از اخذ رأی اعتماد محمدرضا شاه که در فرودگاه انتظار می کشید، در ۲۶ دی ۱۳۵۷ به همراه فرح پهلوی از کشور خارج شد.
... [مشاهده متن کامل]
محمدرضا پهلوی که حکومتش در حال سقوط بود، در جستجوی شخصی بود که با خروجش از ایران در شرایط قابل قبول و محرمانه، موافقت کند. به همین منظور ابتدا با احمد بنی احمد و کریم سنجابی دیدار و از آن ها درخواست پذیرش نخست وزیری دولت را کرد. سنجابی با استناد به اعلامیهٔ سه ماده ای و مخالفت با باقی ماندن ارتش در خانوادهٔ سلطنتی و خودداری شاه از کناره گیری از سمت فرماندهی کل نیروهای مسلح حاضر به پذیرش مصالحه با شاه و پذیرش این سمت نشد. محمدرضا پهلوی سپس با مظفر بقایی و غلامحسین صدیقی، دیگر رهبران جبههٔ ملی دیدار کرد و به آنان پیشنهاد در دست گرفتن حکومت را داد اما هر یک از آنان به دلایلی از پذیرفتن حکومت سرباز زدند. پیشنهاد نخست وزیری شاه به صدیقی و بقایی به این دلیل شکست خورد که هر دو آنان، پذیرش پیشنهاد شاه را به ماندن محمدرضا پهلوی در ایران اما نه در تهران مشروط کرده بودند. استدلال این دو، آن بود که حضور شخص شاه در ایران به دلیل ارتباط نزدیکی که با ارتش دارد سبب حفظ یک پارچگی و انسجام ارتش می شود.
بختیار، از اعضای شورای مرکزی جبهه ملی، با ارائه شرایط ۷ گانه ای ( شاه از کشور خارج شود و تعهد نماید که از این به بعد سلطنت نماید و نه حکومت، انتخاب وزرا منحصر به خودش باشد، ساواک منحل شود ( تبعید ۱۴ تن از نظامیان سرسخت از جمله غلامعلی اویسی ) ، زندانیان سیاسی آزاد شوند، شرایط آزادی مطبوعات فراهم شود، بنیاد پهلوی به دولت منتقل شود و کمیسیون شاهنشاهی که در تمام امور دخالت می کند حذف شود ) پذیرفت که ریاست یک دولت غیرنظامی را برعهده گیرد. شاه با قبول تمامی شرایط او، وی را به نخست وزیری منصوب کرد.
بختیار دولت خود و برنامهٔ آن را در ۲۰ دی ۱۳۵۷ به مجلسین معرفی کرد. در ۲۶ دی ۱۳۵۷ بختیار به همراه وزرایش با ۱۴۹ رأی موافق، ۴۳ رأی مخالف و ۱۳ رأی ممتنع از مجلس رأی اعتماد گرفت. تنها دقایقی پس از اخذ رأی اعتماد محمدرضا شاه که در فرودگاه انتظار می کشید، در ۲۶ دی ۱۳۵۷ به همراه فرح پهلوی از کشور خارج شد.
