دوشنبه

[ویکی فقه] دوشنبه یکی از ایام هفته می باشد و از آن به مناسبت در ابواب مختلف فقهی سخن رفته است.
برای روز دوشنبه اعمال و احکام خاصی ذکر شده است که به مواردی از آن ها اشاره می شود:
← صلاة
۱. ↑ شهید ثانی، الروضة البهیة، ج۱، ص۶۰۵-۶۰۶.
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام،ج ۱، ص۷۷۹.
...

[ویکی شیعه] دوشَنْبِه، سومین روز هفته در گاهشماری هجری، پس از یکشنبه و پیش از سه شنبه قرار دارد. برای دوشنبه، اعمال و ذکرهایی در مکتب اهل بیت علیهم السلام، توصیه شده است.
دوشنبه، عبارتی دو بخشی از دو و شنبه است. شنبه یا شنبد و شنبذ یا همان شامپت و شانپت در ایران باستان یا شبات در زبان عبری که معرب آن سبت است، در فرهنگ اسلامی، روز سوم هفته و پس از یکشنبه قرار دارد. برای همین با شماره دو نام گذاری شده است.
این روز در عربی «یوم الإثنین»، در انگلیسی «Monday» خوانده می شود. همچنین در گاهشماری آریایی، شنبه «مهشید» نام داشته است.

[ویکی اهل البیت] سومین روز از ایام هفته
دوشنبه که به عربی اثنین گفته می شود و عرب در قدیم آن را اهون می خوانده است.
از حضرت رسول (ص) آمده که: «دانش را در روز دوشنبه فراگیرید که آن (دوشنبه) دانش را بر پژوهنده اش آسان می سازد .
از امام هادی (ع) : «اگر کسی بخواهد نحوست روز دوشنبه از او برطرف شود در رکعت اول نماز صبح سوره هل اتی بخواند . سپس حضرت این آیه تلاوت نمود: (فوقیهم الله شرّ ذلک الیوم ولقّیهم نضرة وسرورا)
در تفسیر آیه (وقل اعملوا فسیری الله عملکم ورسوله والمؤمنون) آمده که: «در روز دوشنبه وپنج شنبه اعمال این امت بر پیغمبر (ص) عرضه می شود وهمچنین پس از آن حضرت بر حضرات ائمه عرضه می گردد ومراد از «مؤمنین» ایشان اند» .

دوشنبه (تاجیکستان). دوشنبه ( به تاجیکی: Душанбе ) پایتخت و بزرگ ترین شهر کشور تاجیکستان است. تا ۸۰ سال پیش دوشنبه دهکدهٔ کوچکی بوده است. دلیل نامگذاری آن این بوده که در این محل دوشنبه بازار برگزار می شده است. دوشنبه در سال ۱۹۲۴ به پایتخت جمهوری سوسیالیستی خودمختار تاجیکستان تبدیل شد و از سال ۱۹۲۹ تا ۱۹۹۱ پایتخت جمهوری شوروی سوسیالیستی تاجیکستان بود. این شهر از ۱۹۲۹ تا ۱۹۶۱، «استالین آباد» نام داشت.
میدان اسب دوانی، باغ گیاه شناسی، استودیوی سینمایی و آب های گرم گل پسته ( در ۱۵ کیلومتری شهر ) از دیدنی های دوشنبه هستند. در ۲۵ کیلومتری این شهر چشمه های معدنی درمانی به نام شاه عنبری واقع شده است. آب آن در بهبود بیماری های بندهای استخوان، دستگاه عصبی و بیماری های پوستی مؤثر است. از دیگر دیدنی های پیرامون دوشنبه به ویژه در قدیم، مهمانسرای قره تاغ در ۵۰ کیلومتری شهر است که در زمان شوروی سالانه سه هزار نفر تعطیلات خود را در آن می گذراندند. [ ۲]
سرزمینی که هم اکنون شهر دوشنبه در آن جای گرفته است، در سده های میانی شومان نام داشته است که در برخی منابع تاریخی قدیمی، سومان نیز نوشته شده است. در کتاب «حدود العالم من المشرق الی المغرب» آمده است: «شومان شهری است استوار و گردِ او باره ای کشیده و او را قهندزی است بر سر کوه نهاده و اندر میان قهندز چشمه ای است بزرگ و از وی زعفران خیزد بسیار». [ ۳]
مقدسی در کتاب «احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم» می گوید: «شومان مکانی پرجمعیت و آباد و نیکو است». شرف الدین علی یزدی در «ظفرنامهٔ تیموری» از آن به نام حصار شادمان یاد کرده و غالباً آن را به صورت مختصر «حصار» یا «حصارک» نوشته که امروز هم به «حصار» یا «قلعهٔ حصار» معروف است و در ۲۵ کیلومتری شهر دوشنبه قرار دارد. [ ۴] [ ۵]
شایان یادآوری است که حصار واژه ای عربی و به معنی «دژ» و «قلعه» است.
در گسترهٔ شهر دوشنبه که اکنون پایتخت تاجیکستان است، بازماندهٔ ساختمان هایی کشف شده که به سدهٔ پنج پیش از میلاد بر می گردد. در سال ۱۸۶۸ ادارهٔ روستای دوشنبه توسط دولت تزاری روسیه به امیر بخارا واگذار شد. [ ۶]
از نام «دوشنبه» برای نخستین بار کتاب دانشمند بلخی محمود ابن ولی «بحر الاعراف فی مناکب الخیر» ( آغاز سدهٔ ۱۷ میلادی ) و نامهٔ خان بلخ سبحان قل بهادر به فیودور سوم، پادشاه روس، در دسامبر ۱۶۷۶ یاد شده است. در سندی بازمانده از سال ۱۸۲۶ این شهر «دوشنبه قورغان» نامیده شده است. قورغان واژه ای ترکی به معنی «قلعه» و «حصار» است. قلعهٔ دوشنبه در کنار رود ورزآب جای داشته و روز دوشنبهٔ هر هفته در آن بازاری برگزار می شده است. نام کنونی پایتخت تاجیکستان یادآور همین بازار است. دهکده ای که با گذشت زمان در جای دوشنبه بازار پیدا شد، دوشنبه نام گرفت و با گذشت زمان رشد کرد و پایتخت تاجیکستان گشت. [ ۷]

دوشنبه (فیلم). دوشنبه ( انگلیسی: Monday ) فیلمی به کارگردانی سبو است که در سال ۲۰۰۰ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به یاسوکو ماتسویوکی، ماسانوبو آندو و نائومی نیشیدا اشاره کرد.

(نام سابق: استالین آباد، از ۱۹۲۹ـ۱۹۶۱) پایتخت جمهوری تاجیکستان و مرکز ناحیه ای به همین نام، با ۸۱۷,۱۰۰ نفر جمعیت (۲۰۰۳). تا ۱۹۲۰ روستایی کوچک و مقر فرماندهی ابراهیم بیگ، سرکردۀ نیروهای ضد شوروی، بود. پس از تشکیل جمهوری تاجیکستان پایتخت آن کشور شد و اِستالین آباد نام گرفت و در ۱۹۶۱ نام آن دوباره به دوشنبه تغییر کرد. دوشنبه صنعتی ترین ناحیۀ تاجیکستان و مرکز فرهنگی این کشور و از مناطق عمدۀ زراعی آن است صنایع عمدۀ آن را منسوجات پنبه ای، ابریشم، ماشین آلات نساجی، لوازم الکتریکی، لباس، انواع کالاهای چرمی، قطعات تراکتور و فرآوری مواد غذایی تشکیل می دهد. دانشگاه و آکادمی علوم تاجیکستان در این شهر قرار دارد. ناحیۀ دوشنبه دارای معادن غنی زغال سنگ، سرب، آرسنیک و عناصر نزدیک به آن است. شهر دوشنبه در جنگ داخلی ۱۹۹۲ـ۱۹۹۶ به شدت آسیب دید.