این کلمه به معنی بسیار خواره و افزون طلب است و مقتبس است از آیۀ «یَوْمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امْتَلَأْتِ وَتَقُولُ هَلْ مِن مَّزِیدٍ» ( ق: 30 ) قبل از مولانا فقط سنایی آن را به کار برده است:
در بهشت فلک همه خامان در بهشت تو دوزخ آشامان
... [مشاهده متن کامل]
( حدیقة الحقیقه، تصحیح مدرس رضوی، 1368: 152 )
این کلمه در ابیات زیر از دیوان کبیر نیز هست:
حریف دوزخ آشامان مستیم که بشکافند سقف سبزگون را
غزل 101
دوزخ آشامان جنت بخش روز رستخیز حاکمند و نی دعا دانند و نه نفرین کنند
غزل730
پلنگ عشق چه ترسد ز رنگ و بوی جهان نهنگ فقر چه ترسد ز دوزخ آشامی
غزل 3059
در بهشت فلک همه خامان در بهشت تو دوزخ آشامان
... [مشاهده متن کامل]
( حدیقة الحقیقه، تصحیح مدرس رضوی، 1368: 152 )
این کلمه در ابیات زیر از دیوان کبیر نیز هست:
حریف دوزخ آشامان مستیم که بشکافند سقف سبزگون را
غزل 101
دوزخ آشامان جنت بخش روز رستخیز حاکمند و نی دعا دانند و نه نفرین کنند
غزل730
پلنگ عشق چه ترسد ز رنگ و بوی جهان نهنگ فقر چه ترسد ز دوزخ آشامی
غزل 3059