دوراغ

لغت نامه دهخدا

دوراغ. ( اِ ) دوغ و ماستی که شیر بر آن دوشیده باشند. و آن دراصل دوغ راغ بوده یعنی دوغی که از صحرا و کوه آورده اند و بر اثر کثرت استعمال ، دوراغ متداول است. ( از آنندراج ) ( از برهان ) ( از انجمن آرا ). شیراز. ( یادداشت مؤلف ). در مشهد دراغ می گویند. رجوع به شیراز شود.

فرهنگ فارسی

دوغ یاماست که آب آنراگرفته باشندوجرم آن بماند
( اسم ) دوغ و ماستی که شیر در آن دوشیده باشند .

فرهنگ معین

(اِ. ) دوغ و ماستی که آب آن را کشیده باشند.

فرهنگ عمید

دوغ یا ماست که آب آن را گرفته باشند و جرم آن باقی مانده باشد.

پیشنهاد کاربران

دربارهٔ واژه ی �دوراغ� بسیار جالب و ارزشمند است، و می توان آن را از چند بُعد ریشه شناسی، جغرافیایی و زبان شناسی تاریخی بررسی کرد. من در ادامه تحلیل جامعی با استناد به منابع معتبر ارائه می کنم:

...
[مشاهده متن کامل]

- - -
🟩 ۱. معنی واژه �دوراغ� در لغت نامه ها:
🔹 لغت نامه دهخدا:
> �دوراغ: ( اِ ) دوغ و ماستی که شیر بر آن دوشیده باشند. و آن در اصل "دوغ راغ" بوده یعنی دوغی که از صحرا و کوه آورده اند و بر اثر کثرت استعمال، "دوراغ" متداول است. �
منابع: از برهان قاطع، آنندراج، انجمن آرا، یادداشت مؤلف.
تحلیل اولیه: دهخدا به صراحت می گوید که واژه ی �دوراغ� ترکیبی است از �دوغ� و �راغ� که به مرور به صورت یکپارچه و تغییریافته �دوراغ� درآمده است.
- - -
🟩 ۲. بررسی ریشه های واژه های تشکیل دهنده:
📌 واژه �دوغ�:
ریشه در اوستایی:
در زبان اوستایی واژه ی duγa - یا duγaθra ( ریشه مشترک با سانسکریت dugdha ) به معنای شیر دوشیده شده است.
در فرهنگ واژه های اوستا ( احمد تفضلی یا جان کنت ) اشاره شده که duγ - به چم ( معنی ) �شیر دوشیده� و �دوشیدن� آمده.
در زبان فارسی میانه و نو:
�دوغ� در فارسی میانه هم حضور دارد و در فارسی نو به معنای لبنیات ترش شده ( نوشیدنی حاصل از ماست ) باقی مانده.
📌 واژه �راغ�:
در سغدی:
واژه ی rʾγ ( rāγ ) در متون سغدی به معنی �دشت، دامنه کوه، صحرا� آمده.
منبع: D. N. MacKenzie, A Concise Pahlavi Dictionary و Sogdian Dictionary by Gharib
در فارسی کلاسیک:
راغ در فارسی متأخر به معنای زمین هموار، چراگاه، دشت و گاه دامنه کوه آمده.
منبع: لغت نامه دهخدا، فرهنگ معین.
- - -
🟩 ۳. ساختار واژه �دوغ راغ� → �دوراغ�:
از نظر زبان شناسی تطبیقی:
واژه های مرکب مانند �دوغ راغ� در زبان فارسی معمولاً از دو اسم یا اسم صفت ساخته می شوند.
در این مورد، ترکیب �دوغ� �راغ� می تواند معنای �دوغِ دشت� یا �لبنیاتی که از کوه/دشت آورده شده� بدهد.
این ترکیب می تواند در گویش های محلی به صورت تغییر یافته به �دوراغ� تلفظ شود، به ویژه که در فارسی گفتاری گاه میانجی هایی چون �ه� یا حذف واکه ها رخ می دهد.
- - -
🟩 ۴. تأیید کاربرد محلی و گویشی:
در گویش های شیرازی و مشهدی به نقل از دهخدا، این واژه دیده شده ( در مشهد �دراغ� نیز گفته می شود ) .
این واژه در برخی مناطق روستایی و عشایری هنوز به کار می رود و نشانه ای است از ادامه کاربرد واژگان کهن در زبان های محلی.
- - -
🟨 نظر شما دربارهٔ گسترش معنای �راغ�:
نظر شما مبنی بر اینکه �راغ� معنایی گسترده تر از �دشت و دامنه کوه� داشته قابل تأمل است. در برخی منابع کهن، �راغ� ممکن است نشانه ای از فضای باز، اقلیم طبیعی، یا حتی مکان نگهداری دام ها بوده باشد.
- - -
🟩 جمع بندی:
واژه ریشه معنا
دوغ اوستایی ( duγa ) ، فارسی میانه شیر دوشیده، لبنیات
راغ سغدی ( rāγ ) ، فارسی کهن دشت، دامنه کوه، چراگاه
دوغ راغ → دوراغ ترکیب گویشی دوغ یا لبنیاتی که از دشت یا کوه آورده شده
- - -
🔍 منابع:
1. لغت نامه دهخدا
2. برهان قاطع، آنندراج، انجمن آرا
3. فرهنگ واژه های اوستا – احمد تفضلی / جان کنت
4. Sogdian Dictionary – Gharib
5. A Concise Pahlavi Dictionary – D. N. MacKenzie
6. Encyclopaedia Iranica ( مقالات مربوط به دوغ، راغ، لبنیات سنتی )
- - -

چنین کلمه ای در فارسی وجود ندارد، در ترکی دوراغ یعنی ایستگاه
با سلام
حالا معنی راغ چیه ؟در مورد راغ توضیح بدید ممنون میشیم
عزیز دوغ و راغ نیست ریشه ش واژه دوغراماق ترکی یه
ماست خشک. . .
ماست پوستی. . .
. . . . . .
درخراسان شمالی فصل انگور که ازاواسط مرداد شروع میشود،
باغداران باخوردن نان انگور و" دوراغ "
( ماست خشک پوستی ) درالتذاذ