دوتایی پرتو ایکس

دانشنامه عمومی

دوتایی پرتوایکس یک گروه از ستارگان دوتایی هستند که پرتو ایکس تابش می کنند.
روش تابش این پرتو بدین گونه است که یکی از همدم ها ( معمولاً سیاهچاله، ستاره نوترونی یا کوتوله سفید ) مواد همدم دیگر را بلعیده و در این هنگام این مواد به دور جرم کوچک تر می چرخند و دیسکی ایجاد می کنند که به آن قرص برافزایشی می گویند.
یک دوتایی پرتو ایکس پرجرم ( HMXB ) یک سامانه دوتایی است که یکی از آن ها از همدم های ستارهٔ معمولی بوده و دیگری ستاره ای پرجرم است: غالباً یک ابرغول یا ستاره ردهٔ O یا B. همدم های این ستاره ها معمولاً یا کوتوله سفید، ستاره نوترونی یا سیاهچاله هستند.
و بدین گونه است که بادهای خورشیدی عظیمی که موجبش گرانش همدم است از ستاره بزرگ تر وزیده و به سمت جسم فشرده روانه می شود.
از مهم ترین مثال هایش ماکیان ایکس یک است.
ریزاختروش ( به انگلیسی: microquasar ) که به نام دوتایی پرتو ایکس منتشرکننده امواج رادیوی نیز خوانده می شود، نوع کوچکتر یک اختروش است. ریزاختروش ها را از روی اختروش ها نامگذاری نموده اند؛ زیرا خصوصیات مشترکی بایکدیگر دارند  : انتشار امواج رادیویی قوی و متغیر و این که هردو به صورت فواره های رادیویی و یک قرص تجمعی که با یک جسم فشرده ( سیاهچاله یا ستاره نوترونی ) محصور شده اند، تصویر می شوند. در اختروش ها سیاهچاله، یک سیاهچاله پرجرم ( میلیونها جرم خورشیدی ) است در حالیکه در ریز اختروش ها جرم جسم فشرده تنها چند جرم خورشیدی است. در ریزاختروش ها ماده تجمع یافته از یک ستاره معمولی می آید و قرص تجمعی در نواحی نور مرئی و پرتو ایکس بسیار درخشنده است. ریزاختروش ها را گاهی به نام دوتایی پرتو ایکس فواره رادیویی می خوانند تا آن را از دیگر دوتایی های پرتو ایکس متمایز نمایند. بخشی از تابش رادیویی از فواره های نسبیتی می آید.
ریزاختروش ها برای مطالعه فواره های نسبیتی اهمیت دارند. این فواره ها در نزدیکی جسم فشرده تشکیل می شوند، و مقیاس زمانی نزدیک به جسم فشرده متناسب با جرم آن هستند. بنا براین آن تغییراتی که در یک روز در ریزاختروش ها صورت می گیرد ممکن است برای اختروش ها قرنها طول بکشد.
برخی از ریزاختروش های قابل توجه عبارتند از: اس اس ۴۳۳ که در آن خطوط تابش اتمی در هردوی فواره ها قابل مشاهده هستند؛ جی آراس ۱۹۱۵+۱۰۵ با سرعت فواره بسیار بالا؛ ماکیان ایکس یک بسیار روشن و ال اس آی +۶۱ ۳۰۳ که نامزد ریزاختروش بودن است و پرتوهای گامای بسیار پرانرژی منتشر می کند.
عکس دوتایی پرتو ایکسعکس دوتایی پرتو ایکس
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

پیشنهاد کاربران

بپرس