دوبلۀ فیلم در ایران
دکتر اسماعیل کوشان بنیادگذار دوبلۀ فیلم در ایران است و به همراه تعدادی از دوستانش در استانبول فیلم سینمایی نخستین وعدۀ دیدار (هانری دو کوئن، ۱۹۴۴) را به فارسی دوبله کرد و در اردیبهشت ۱۳۲۵ با نام دختر فراری در سینماهای تهران نمایش داد. استقبال گسترده از دختر فراری موجب شد که افرادی برای دوبلۀ فیلم در ایران فعالیت کنند که از آن جمله اند: عطااله زاهد، احمد شیرازی، مهدی امیر قاسم خانی، فاضل سرجویی، هوشنگ کاوه، جلال مغازه ای، ضیاءالواعظین، و سعید غیاثی. در ۱۳۳۰ همزمان با این فعالیت ها، آلکس آقابابیان در ایتالیا فعالیت گسترده ای را در دوبله آغاز کرد و با همکاری مرتضی حنانه، پورنگ بهارلو، فهیمه راستکار، و حسین سرشار دوبلۀ فیلم را شکوفا کرد. سرگذشت فریدون بی نوا ازجمله فیلم های دوبله شدۀ این گروه است که در آن برای شخصیت های فیلم اسامی فارسی گذاشته بودند. از ۱۳۳۳ش دوبله شکل گسترده تری یافت. در پارس فیلم، علی کسمایی سرپرستی استودیو دوبلاژ را بر عهده گرفت. در استودیوهای البرز، دیانا فیلم، و یونیورسال نیز فعالیت هایی برای دوبلۀ فیلم انجام شد؛ اما سیف الله کامرانی، که تجهیزات صدا و نمایش پیشرفته ای در استودیو سانترال فراهم کرده بود، بیش از سایر همکارانش در این زمینه توفیق یافت. محمدعلی زرندی، علی کسمایی، سیامک یاسمی، و عباس خسروانه از مجرب ترین مدیران دوبلاژ و ژاله علو، مهین کسمایی، عطاالله کاملی، نصرت الله محتشم، احمد رسول زاده، و منصور متین از خوش صداترین و مسلط ترین گویندگان این سال ها بودند. در دهۀ ۱۳۳۰ استودیوهای آژیر فیلم، عصر طلایی، ایران فیلم، تورنگ و شهاب به گروه استودیوهای دوبلاژ اضافه شدند، و رونق بیشتری به این حرفه دادند. در دهۀ ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ مدیران و گویندگانی در دوبلۀ ایران تحول شگرفی به وجود آوردند، از آن جمله اند: خسرو خسروشاهی، تاجی احمدی، منوچهر اسماعیلی، مهین بزرگی، ابوالحسن تهامی نژاد، چنگیز جلیلوند، ایرج دوستدار، مهین دیهیم، حمید قنبری، ناصر تهماسب، ژاله کاظمی، ناصر ممدوح، ایرج ناظریان، منوچهر نوذری، جلال مقامی، رفعت هاشم پور، هوشنگ لطیف پور، سیروس جراح زاده. از اوایل دهۀ ۱۳۶۰ با محدودیت هایی که برای ورود فیلم خارجی پیش آمد، دوبله فیلم به جز در تلویزیون، بسیار کاهش یافت، به طوری که از دوبلۀ فیلم های دهۀ ۱۳۴۰ و اوایل دهۀ ۱۳۵۰ جز خاطره ای در ذهن ها باقی نمانده است.
دکتر اسماعیل کوشان بنیادگذار دوبلۀ فیلم در ایران است و به همراه تعدادی از دوستانش در استانبول فیلم سینمایی نخستین وعدۀ دیدار (هانری دو کوئن، ۱۹۴۴) را به فارسی دوبله کرد و در اردیبهشت ۱۳۲۵ با نام دختر فراری در سینماهای تهران نمایش داد. استقبال گسترده از دختر فراری موجب شد که افرادی برای دوبلۀ فیلم در ایران فعالیت کنند که از آن جمله اند: عطااله زاهد، احمد شیرازی، مهدی امیر قاسم خانی، فاضل سرجویی، هوشنگ کاوه، جلال مغازه ای، ضیاءالواعظین، و سعید غیاثی. در ۱۳۳۰ همزمان با این فعالیت ها، آلکس آقابابیان در ایتالیا فعالیت گسترده ای را در دوبله آغاز کرد و با همکاری مرتضی حنانه، پورنگ بهارلو، فهیمه راستکار، و حسین سرشار دوبلۀ فیلم را شکوفا کرد. سرگذشت فریدون بی نوا ازجمله فیلم های دوبله شدۀ این گروه است که در آن برای شخصیت های فیلم اسامی فارسی گذاشته بودند. از ۱۳۳۳ش دوبله شکل گسترده تری یافت. در پارس فیلم، علی کسمایی سرپرستی استودیو دوبلاژ را بر عهده گرفت. در استودیوهای البرز، دیانا فیلم، و یونیورسال نیز فعالیت هایی برای دوبلۀ فیلم انجام شد؛ اما سیف الله کامرانی، که تجهیزات صدا و نمایش پیشرفته ای در استودیو سانترال فراهم کرده بود، بیش از سایر همکارانش در این زمینه توفیق یافت. محمدعلی زرندی، علی کسمایی، سیامک یاسمی، و عباس خسروانه از مجرب ترین مدیران دوبلاژ و ژاله علو، مهین کسمایی، عطاالله کاملی، نصرت الله محتشم، احمد رسول زاده، و منصور متین از خوش صداترین و مسلط ترین گویندگان این سال ها بودند. در دهۀ ۱۳۳۰ استودیوهای آژیر فیلم، عصر طلایی، ایران فیلم، تورنگ و شهاب به گروه استودیوهای دوبلاژ اضافه شدند، و رونق بیشتری به این حرفه دادند. در دهۀ ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ مدیران و گویندگانی در دوبلۀ ایران تحول شگرفی به وجود آوردند، از آن جمله اند: خسرو خسروشاهی، تاجی احمدی، منوچهر اسماعیلی، مهین بزرگی، ابوالحسن تهامی نژاد، چنگیز جلیلوند، ایرج دوستدار، مهین دیهیم، حمید قنبری، ناصر تهماسب، ژاله کاظمی، ناصر ممدوح، ایرج ناظریان، منوچهر نوذری، جلال مقامی، رفعت هاشم پور، هوشنگ لطیف پور، سیروس جراح زاده. از اوایل دهۀ ۱۳۶۰ با محدودیت هایی که برای ورود فیلم خارجی پیش آمد، دوبله فیلم به جز در تلویزیون، بسیار کاهش یافت، به طوری که از دوبلۀ فیلم های دهۀ ۱۳۴۰ و اوایل دهۀ ۱۳۵۰ جز خاطره ای در ذهن ها باقی نمانده است.
wikijoo: دوبله_فیلم_در_ایران