دوایر عروضی
لغت نامه دهخدا
1- دایره مختلفه ؛ مرکب از سه بحر طویل ، مدید و بسیط.
2- دایره مؤتلفه ؛ که از دو بحر وافر و کامل تشکیل یافته است.
3- دایره مجتلبه ؛ که از سه بحر هزج ، رجز و رمل تشکیل یافته است.
4- دایره مشتبهه ؛ که از شش بحر سریع، منسرح ، مقتضب ، مضارع ، مجتث و خفیف تشکیل یافته است.
5- دایره متفقه یا متقارب ؛ که به نظر خلیل بن احمد تنها بحر متقارب است و بنا به قول ابوالحسن اخفش دو بحر متقارب و متدارک می باشد.
- دوایر عروض پارسی ؛ از 16 بحر عربی 5 بحر طویل ، مدید، بسیط، وافر و کامل را به علت سنگینی و ناخوش آیندی وزن و آهنگ ، و عدم تطابق با ذوق فارسیان و ایرانیان حذف و سه بحر جدید که به نام بحور مستحدث معروفند؛ یعنی بحرهای غریب ، قریب و مشاکل را به 11 بحر تازی افزوده بحور 14 گانه فارسی را تشکیل داده و آنها را در دوایر چهارگانه زیر گرد آورده اند: 1- دایره مؤتلفه ؛ مرکب از بحور رجز، رمل ، هزج. 2- دایره متفقه ؛ همان دو بحر متقارب و متدارک عربی. 3- دایره مختلفه ؛ مرکب از بحور منسرح ، مقتضب ، مضارع و مجتث. 4 - دایره منتزعه ؛ مرکب از دو بحر سریع و خفیف تازی و سه بحر غریب ، قریب ، و مشاکل مستحدث فارسی. به نوشته معیار الاشعار سه دایره خاص فارسی که در عروض عرب وجود ندارد به شرح زیر است :
دایره اول ، دایره «مجتلبه زائده مزاحفه » که شامل اوزان ذیل است : 1- هزج مکفوف ( مفاعیل چهار بار ). 2- رجز مطوی ( مفتعلن چهاربار ). 3- رمل مخبون ( فعلاتن چهار بار ).بیشتر بخوانید ...
فرهنگ فارسی
پیشنهاد کاربران
پیشنهادی ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید