دوارسنج یا روتامتر وسیله ای برای اندازه گیری نرخ جریان در یک لولهٔ بسته است.
این وسیله در دسته ای از سنجه ها با نام سنجه های با مقطع متغیر قرار دارد. در این ابزارها اندازه گیری دبی جریان با تغییر سطح مقطع جریان عبوری انجام می شود. [ ۱]
نخستین سنجهٔ با مقطع متغیر با شناور چرخنده توسط کارل کویپرز در سال ۱۹۰۸ میلادی در آخن اختراع شد. فلیکس میر نخستین شرکت صنعتی را در آخن اختراع کرد و اهمیت بنیادی این اختراع را تأیید کرد. آنان این اختراع را با ابعاد جدید شناور و لولهٔ شیشه ای بهبود دادند. برای ایجاد مقیاس برای جریان متقارن، کویپرز شکل خاصی را برای درون لولهٔ شیشه ای اختراع کرد.
دوارسنج شامل یک لولهٔ مخروطی معمولاً شیشه ای و یک شناور از جنس آلومینیوم آنود شده یا سرامیک است. شناور درون لوله زیر اثر نیروی بالاسوی درگ سیال و نیروی پایین سوی جاذبه است. نیروی درگ سیال تابعی از چگالی سیال، شکل مقطع شناور و سرعت سیال است.
افزایش نرخ دبی حجمی سیال، باعث افزایش سرعت و نیروی درگ جریان می شود. در نتیجه شناور به سوی بالا هل داده می شود. از آن جایی که مقطعِ درونیِ دوارسنج مخروطی است، سطح پیرامون شناور ( سطح مقطع جریان عبوری از پیرامون شناور ) افزایش می یابد، در نتیجه سرعت و نیروی درگ جریان کاهش می یابد. بالا رفتن شناور تا زمانی ادامه می یابد که تعادل مکانیکی میان نیروی درگ و نیروی وزن شناور برقرار شود.
شناورها در شکل های گوناگونی ساخته می شوند که از میان آن ها کره و بیضی گون متداول تر هستند. ممکن است شیارهای قطری روی شناور ایجاد شود تا با گذر جریان، حول محور خود بچرخد. این برای اطمینان از آن است که شناور به جایی گیر نکرده باشد و به صورت آزاد حرکت کند. قرائت معمولاً بر اساس بالای عریض ترین بخش شناور ( مانند مرکز کره یا بالای شناور استوانه ای ) انجام می شود. برخی سازندگان از استانداردهای متفاوتی بهره می برند.
شناور نباید در سیال شناور باشد. باید چگالی آن بیشتر از سیال باشد، زیرا در غیر این صورت، همواره و حتی در صورت سکون سیال، در بالای آن شناور خواهد بود.
طبیعت اندازه گیری مکانیکی است و نیازی به توان الکتریکی ندارد. اگر لوله فلزی باشد، موقعیت شناور بر اثر جفت شدگی مغناطیسی به یک شناساگر خارجی منتقل می شود. این قابلیت باعث افزایش دامنهٔ کاربرد دوارسنج شده است؛ زیرا می توان اندازه گیری را با فاصله از دستگاه انجام داد یا از کنترل کننده های خودکار سود برد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاین وسیله در دسته ای از سنجه ها با نام سنجه های با مقطع متغیر قرار دارد. در این ابزارها اندازه گیری دبی جریان با تغییر سطح مقطع جریان عبوری انجام می شود. [ ۱]
نخستین سنجهٔ با مقطع متغیر با شناور چرخنده توسط کارل کویپرز در سال ۱۹۰۸ میلادی در آخن اختراع شد. فلیکس میر نخستین شرکت صنعتی را در آخن اختراع کرد و اهمیت بنیادی این اختراع را تأیید کرد. آنان این اختراع را با ابعاد جدید شناور و لولهٔ شیشه ای بهبود دادند. برای ایجاد مقیاس برای جریان متقارن، کویپرز شکل خاصی را برای درون لولهٔ شیشه ای اختراع کرد.
دوارسنج شامل یک لولهٔ مخروطی معمولاً شیشه ای و یک شناور از جنس آلومینیوم آنود شده یا سرامیک است. شناور درون لوله زیر اثر نیروی بالاسوی درگ سیال و نیروی پایین سوی جاذبه است. نیروی درگ سیال تابعی از چگالی سیال، شکل مقطع شناور و سرعت سیال است.
افزایش نرخ دبی حجمی سیال، باعث افزایش سرعت و نیروی درگ جریان می شود. در نتیجه شناور به سوی بالا هل داده می شود. از آن جایی که مقطعِ درونیِ دوارسنج مخروطی است، سطح پیرامون شناور ( سطح مقطع جریان عبوری از پیرامون شناور ) افزایش می یابد، در نتیجه سرعت و نیروی درگ جریان کاهش می یابد. بالا رفتن شناور تا زمانی ادامه می یابد که تعادل مکانیکی میان نیروی درگ و نیروی وزن شناور برقرار شود.
شناورها در شکل های گوناگونی ساخته می شوند که از میان آن ها کره و بیضی گون متداول تر هستند. ممکن است شیارهای قطری روی شناور ایجاد شود تا با گذر جریان، حول محور خود بچرخد. این برای اطمینان از آن است که شناور به جایی گیر نکرده باشد و به صورت آزاد حرکت کند. قرائت معمولاً بر اساس بالای عریض ترین بخش شناور ( مانند مرکز کره یا بالای شناور استوانه ای ) انجام می شود. برخی سازندگان از استانداردهای متفاوتی بهره می برند.
شناور نباید در سیال شناور باشد. باید چگالی آن بیشتر از سیال باشد، زیرا در غیر این صورت، همواره و حتی در صورت سکون سیال، در بالای آن شناور خواهد بود.
طبیعت اندازه گیری مکانیکی است و نیازی به توان الکتریکی ندارد. اگر لوله فلزی باشد، موقعیت شناور بر اثر جفت شدگی مغناطیسی به یک شناساگر خارجی منتقل می شود. این قابلیت باعث افزایش دامنهٔ کاربرد دوارسنج شده است؛ زیرا می توان اندازه گیری را با فاصله از دستگاه انجام داد یا از کنترل کننده های خودکار سود برد.
wiki: دوارسنج