[ویکی نور] "دو سفرنامه از جنوب ایران" نوشته سید علی آل داوود، مجموعه ای است شامل دو سفرنامه درباره جغرافیای طبیعی، راه ها و فواصل شهرها و روستاها، جغرافیای انسانی و اقتصادی صفحات مرکزی و جنوبی ایران در عصر قاجار.
از نام نویسنده سفرنامه نخست اطلاعی نداریم؛ اما می دانیم که وی یکی از مأموران دولتی ایران به روزگار محمّدشاه قاجار و احتمالاً از صاحب منصبان نظامی بوده است.
سفرنامه دوم شرح سفر محمّدحسن میرزا مهندس و علی خان مهندس است که از تهران به شیراز رفته و باز گشته و این مسیر را به دقت توصیف کرده اند.
این دو سفرنامه از چند جهت حایز اهمیت است. یکی آن که نخستین یا از نخستین سفرنامه هایی است که نویسندگان آن ها به شیوه جهانگردان اروپایی کار کرده اند و از آثار آن ها متأثر بوده اند. دیگر آن که این سفرنامه ها نشان می دهند که سنّت سفرنامه نویسی در میان ایرانیان هر چند رواج بسیار نداشته، اما هنوز زنده بوده است؛ و باز آن که نویسندگان این سفرنامه ها، به ویژه سفرنامه اول، با آن که از مأموران دولتی ایران بوده اند، از اوضاع حقیرانه زندگی اکثریت مردم و تسلّط مستبدانه و ستمگرانه حکّام و امرا سخن رانده و گاه از انتقاد نسبت به دولت قاجار نیز باز نایستاده اند.
نویسنده سفرنامه اول در 27 جمادی الاول 1256، به دستور محمدشاه، سفر خود را از اصفهان به سوی شیراز آغاز کرده است. وی از شیراز به بوشهر و از آن جا به بندر گناوه و عسلویه و بندر دیلم و نواحی دشستان رفته و سرانجام به بندر شیو رسیده است. این سفر، چنان که از گزارش های نویسنده برمی آید، حدود یک سال تا (19 ربیع الاول 1257) به درازا کشیده است. از آن جا که شیوه نویسنده در ذکر حوادث، روزشمارانه است، می توان گفت که از آثار سال شمار تاریخی تأثیر پذیرفته بوده است. وی تقریبا هر روز به یکی از شهرها یا شهرک ها و روستاهای این مسیر می رسیده و، ذیل وقایع هر روز، یکی از این شهرها یا روستاها توصیف شده است. البته گزارش نویسنده همیشه روزانه نیست. مثلاً او وقایع نهم رجب تا پنجم ذی حجه؛ یعنی قریب به یک ماه، را در یک فصل ذکر کرده یا پس از وقایع یازدهم ذی حجه به وقایع بیستم همان ماه پرداخته و متذکّر شده که چند روز فاصله را در کازرون متوقف بوده است. توصیف شهرها و روستاها شامل پستی و بلندی ها، رودها، راه ها و فواصل آن، کاروانسراها، قنات ها، سکنه شهرها، محلاّت و کوی ها، و گاه برخی ابنیه و عمارات تاریخی است.
از نام نویسنده سفرنامه نخست اطلاعی نداریم؛ اما می دانیم که وی یکی از مأموران دولتی ایران به روزگار محمّدشاه قاجار و احتمالاً از صاحب منصبان نظامی بوده است.
سفرنامه دوم شرح سفر محمّدحسن میرزا مهندس و علی خان مهندس است که از تهران به شیراز رفته و باز گشته و این مسیر را به دقت توصیف کرده اند.
این دو سفرنامه از چند جهت حایز اهمیت است. یکی آن که نخستین یا از نخستین سفرنامه هایی است که نویسندگان آن ها به شیوه جهانگردان اروپایی کار کرده اند و از آثار آن ها متأثر بوده اند. دیگر آن که این سفرنامه ها نشان می دهند که سنّت سفرنامه نویسی در میان ایرانیان هر چند رواج بسیار نداشته، اما هنوز زنده بوده است؛ و باز آن که نویسندگان این سفرنامه ها، به ویژه سفرنامه اول، با آن که از مأموران دولتی ایران بوده اند، از اوضاع حقیرانه زندگی اکثریت مردم و تسلّط مستبدانه و ستمگرانه حکّام و امرا سخن رانده و گاه از انتقاد نسبت به دولت قاجار نیز باز نایستاده اند.
نویسنده سفرنامه اول در 27 جمادی الاول 1256، به دستور محمدشاه، سفر خود را از اصفهان به سوی شیراز آغاز کرده است. وی از شیراز به بوشهر و از آن جا به بندر گناوه و عسلویه و بندر دیلم و نواحی دشستان رفته و سرانجام به بندر شیو رسیده است. این سفر، چنان که از گزارش های نویسنده برمی آید، حدود یک سال تا (19 ربیع الاول 1257) به درازا کشیده است. از آن جا که شیوه نویسنده در ذکر حوادث، روزشمارانه است، می توان گفت که از آثار سال شمار تاریخی تأثیر پذیرفته بوده است. وی تقریبا هر روز به یکی از شهرها یا شهرک ها و روستاهای این مسیر می رسیده و، ذیل وقایع هر روز، یکی از این شهرها یا روستاها توصیف شده است. البته گزارش نویسنده همیشه روزانه نیست. مثلاً او وقایع نهم رجب تا پنجم ذی حجه؛ یعنی قریب به یک ماه، را در یک فصل ذکر کرده یا پس از وقایع یازدهم ذی حجه به وقایع بیستم همان ماه پرداخته و متذکّر شده که چند روز فاصله را در کازرون متوقف بوده است. توصیف شهرها و روستاها شامل پستی و بلندی ها، رودها، راه ها و فواصل آن، کاروانسراها، قنات ها، سکنه شهرها، محلاّت و کوی ها، و گاه برخی ابنیه و عمارات تاریخی است.
wikinoor: دو_سفر_نامه_از_جنوب_ایران
[ویکی فقه] دو سفرنامه از جنوب ایران (کتاب). دو سفرنامه از جنوب ایران نوشته سید علی آل داوود، مجموعه ای است شامل دو سفرنامه درباره جغرافیای طبیعی، راه ها و فواصل شهرها و روستاها ، جغرافیای انسانی و اقتصادی صفحات مرکزی و جنوبی ایران در عصر قاجار.
از نام نویسنده سفرنامه نخست اطلاعی نداریم؛ اما می دانیم که وی یکی از ماموران دولتی ایران به روزگار محمدشاه قاجار و احتمالا از صاحب منصبان نظامی بوده است.سفرنامه دوم شرح سفر محمدحسن میرزا مهندس و علی خان مهندس است که از تهران به شیراز رفته و باز گشته و این مسیر را به دقت توصیف کرده اند.
گزارش محتوا
این دو سفرنامه از چند جهت حایز اهمیت است. یکی آن که نخستین یا از نخستین سفرنامه هایی است که نویسندگان آن ها به شیوه جهانگردان اروپایی کار کرده اند و از آثار آن ها متاثر بوده اند. دیگر آن که این سفرنامه ها نشان می دهند که سنت سفرنامه نویسی در میان ایرانیان هر چند رواج بسیار نداشته، اما هنوز زنده بوده است؛ و باز آن که نویسندگان این سفرنامه ها، به ویژه سفرنامه اول، با آن که از ماموران دولتی ایران بوده اند، از اوضاع حقیرانه زندگی اکثریت مردم و تسلط مستبدانه و ستمگرانه حکام و امرا سخن رانده و گاه از انتقاد نسبت به دولت قاجار نیز باز نایستاده اند.
← سفرنامه اول
ارزش کار آقای آل داود در این است که به تصحیح و چاپ متن دو سفرنامه اکتفا نکرده، بلکه ضمایمی بر آن ها افزوده است، مثل گفتار مفصل جغرافیای طبیعی ایران که بر اساس متن دوم نوشته شده است و چاپ آن در این جا امکان مقابله و مقایسه و تصحیح و تکمیل را فراهم می آورد. همچنین توضیحات مؤلف درباره اسامی جغرافیایی بر سودمندی کتاب می افزاید، و نیز فهرست های چهارگانه آن کار مراجعه به کتاب و استفاده از آن را تسهیل می کند.
منبع
...
از نام نویسنده سفرنامه نخست اطلاعی نداریم؛ اما می دانیم که وی یکی از ماموران دولتی ایران به روزگار محمدشاه قاجار و احتمالا از صاحب منصبان نظامی بوده است.سفرنامه دوم شرح سفر محمدحسن میرزا مهندس و علی خان مهندس است که از تهران به شیراز رفته و باز گشته و این مسیر را به دقت توصیف کرده اند.
گزارش محتوا
این دو سفرنامه از چند جهت حایز اهمیت است. یکی آن که نخستین یا از نخستین سفرنامه هایی است که نویسندگان آن ها به شیوه جهانگردان اروپایی کار کرده اند و از آثار آن ها متاثر بوده اند. دیگر آن که این سفرنامه ها نشان می دهند که سنت سفرنامه نویسی در میان ایرانیان هر چند رواج بسیار نداشته، اما هنوز زنده بوده است؛ و باز آن که نویسندگان این سفرنامه ها، به ویژه سفرنامه اول، با آن که از ماموران دولتی ایران بوده اند، از اوضاع حقیرانه زندگی اکثریت مردم و تسلط مستبدانه و ستمگرانه حکام و امرا سخن رانده و گاه از انتقاد نسبت به دولت قاجار نیز باز نایستاده اند.
← سفرنامه اول
ارزش کار آقای آل داود در این است که به تصحیح و چاپ متن دو سفرنامه اکتفا نکرده، بلکه ضمایمی بر آن ها افزوده است، مثل گفتار مفصل جغرافیای طبیعی ایران که بر اساس متن دوم نوشته شده است و چاپ آن در این جا امکان مقابله و مقایسه و تصحیح و تکمیل را فراهم می آورد. همچنین توضیحات مؤلف درباره اسامی جغرافیایی بر سودمندی کتاب می افزاید، و نیز فهرست های چهارگانه آن کار مراجعه به کتاب و استفاده از آن را تسهیل می کند.
منبع
...
wikifeqh: دو_سفرنامه_از_جنوب_ایران _(کتاب)