دهخدا علی اکبر

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] «علی اکبر دهخدا» در سال 1297ق در تهران به دنیا آمد. پدر دهخدا، خان باباخان اهل قزوین بود و پیش از تولد وی به تهران آمده و در این شهر ساکن شده بود.
علی اکبر ده ساله بود که پدرش وفات کرد و دهخدا با سرپرستی مادر به تحصیل خود ادامه داد.
یکی از فضلای آن عصر به نام شیخ غلامحسین بروجردی تعلیم دهخدا را عهده دار بود.دهخدا غالباً می گفته که هرچه دارد، بر اثر تعلیم آن بزرگ مرد است.
بعدها که مدرسه سیاسی در تهران افتتاح شد، دهخدا در آنجا به تحصیل پرداخت. به علت همسایگی با مرحوم حاج شیخ هادی نجم آبادی، دهخدا با وجود کمی سن از محضر آن مرد استفاده می کرد و در همان زمان به فراگرفتن زبان فرانسوی پرداخت و سپس به اروپا رفت و در آنجا زبان فرانسه و معلومات جدید را تکمیل کرد.
بازگشت دهخدا به ایران همزمان با آغاز مشروطیت بود و در آن هنگام وی در انتشار روزنامه صور اسرافیل که از جراید معروف مشروطیت بود با میرزا جهانگیر خان صور اسرافیل و میرزا قاسم تبریزی به همکاری پرداخت.
پس از تعطیلی مجلس در دوره محمدعلی شاه، دهخدا با جمعی از آزادی خواهان به اروپا رفت.

دانشنامه آزاد فارسی

دهخدا، علی اکبر (تهران ۱۲۵۷ـ همان جا ۱۳۳۴ش)
دهخدا، علی اکبر
دهخدا، علی اکبر
دهخدا، علی اکبر
دهخدا، علی اکبر
دهخدا، علی اکبر
مصحّح، مترجم، طنزپرداز، ادیب، فرهنگ نویس و شاعر ایرانی. ضمن تحصیل علوم روزگارش، از محضر و حمایت حاج شیخ هادی نجم آبادی برخوردار شد. پس از پایان تحصیلات خود در مدرسۀ علوم سیاسی، دو سال دبیر سفارت ایران در بالکان بود (۱۲۸۲ـ۱۲۸۴ش). در بازگشت به ایران، به مشروطه خواهان پیوست و با چاپ سلسله مقالاتی طنزآمیز با عنوان چرندوپرند با نام مستعار دخو در روزنامۀ صور اسرافیل آوازه یافت. یک ماه پس از بمباران مجلس، به پاریس رفت و در آن جا چند ماهی با محمد قزوینی معاشر بود. سپس به سوئیس رفت و به انتشار یکی دو شماره روزنامۀ روح القدس، و سه شماره از روزنامۀ صور اسرافیل پرداخت. دهخدا در کشته شدن هم رزم خود میرزا جهانگیرخان صور اسرافیل، مسمّطِ معروف «یاد آر ز شمع مرده یاد آر» را سرود که بسیار آوازه یافت. سپس راهی استانبول شد و روزنامۀ سروش را در پانزده شماره منتشر کرد. در بازگشت به ایران و با آغاز جنگ جهانی اول به چهارمحال و بختیاری رفت و پس از خاتمۀ جنگ به تهران بازگشت و ضمن ریاست دانشکدۀ علوم سیاسی یکسره به کار تألیف لغت نامه پرداخت. بنابر وصیت او، محمد معین به ریاست امور علمی سازمان لغت نامه منصوب شد که تکمیل تدوین و طبع آن از ۱۳۲۵ تا ۱۳۵۹ش، ادامه یافت. از آثارش: امثال و حکم (۴ جلد ۱۳۳۸ش)؛ دیوان شعر که به کوشش دبیر سیاقی به چاپ رسید (۱۳۵۸ش)؛ تصحیح دیوان ناصر خسرو (۱۳۰۴ـ۱۳۰۷ش)؛ ابوریحان بیرونی (۱۳۲۴ش)؛ مقالات دهخدا (جلد یک ۱۳۵۸ش، جلد دو ۱۳۶۲ش)؛ چرندوپرند (۱۳۳۴ش)؛ نامه های سیاسی دهخدا (۱۳۵۸ش).

پیشنهاد کاربران

بپرس