دهج

دِهَج یکی از شهرهای شهرستان شهر بابک در استان کرمان می باشد که منطقه ای سردسیر و ییلاقی است. این شهر با روستاهای اطراف که دهستان دهج را تشکیل می دهد یکی از ۹ دهستان شهرستان شهربابک می باشد. جمعیت این شهر در سال ۱۳۸۵، برابر با ۷٬۷۶۰ نفر بوده است. [ ۱]
شهر دهج از شهرهای شهرستان شهر بابک از توابع استان کرمان است که در نیمه غربی استان کرمان و شمال شهرستان شهربابک واقع شده است. این شهر از شمال به شهرستان مهریز و شرق به شهرستان انار و از جنوب به جوزم و آبادی های آن، مزارع و شهر بابک و از جنوب غربی به خبر و آبادیهای آن محدود می گردد. این شهر در طول جغرافیایی ۵۴ درجه و ۴۵ دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی ۳۰ درجه و ۳۰ دقیقه شمالی تا ۳۱ درجه شمالی واقع شده است.
نظریاتی که در ارتباط با نام دهج مطرح می شود، شامل موارد زیر است:
• پاره ای عقیده دارند که نام دهج از دو شخصیت که هر دو «حاجی» بوده اند گرفته شده است؛ لذا این شهر ( ده آنروزی ) ابتدا به «دو حاج» یا «ده حاج» نامیده شده و به مرور زمان و بر اثر تحریف این نام به «دهج» تغییر نام داده است. به نظر می رسد که این استدلال ضعیف باشد.
• پاره ای دیگر بر این عقیده اند که نام دهج از دو کوه آتشفشانی به نام «عاج» که در کنار یکدیگر واقع هستند گرفته شده است. بنا به این عقیده نام دهج از این دو کوه برگرفته شده است که به نام «دوعاج» معروف بوده که به مرور زمان ابتدا به «دعج» و سپس به علت سادگی در تلفظ به دهج تغییر نام داده است. این نظر هم نمی تواند صحت داشته باشد. چرا که بین دهج و دوکوه ذکر شده رشته ای از تپه ها و کوه های دیگری که به «کولوت» ( کوه لوت ) معروفند واقع است.
• برخی دیگر اعتقاد دارند دهج در مسیر کاروان های زیارتی به ویژه مکه و مدینه بوده است و بر همین اساس نام «ده حج» را به خود گرفته و سپس به مرور زمان برای سادگی تلفظ «ه» حذف شده و «دِحَج» باقی مانده است و در گذر زمان بر اثر تحریف نام امروزی ( دهج ) بکار برده می شود.
• نام دهج از لغت دیهیگ گرفته شده است. نام این شهر «دیهیگ» بوده که احتمالاً در طول زمان به «دهیگ»، چنانچه «دیه» به «ده» تبدیل شده و در زمان حاکمیت اعراب مسلمان به دلیل اینکه در الفبای عرب حرف «گ» وجود ندارد و به جای آن حرف «ج» را تلفظ می کنند به «دهیج» تبدیل شده، که گاهی امروزه نیز در برخی نقشه ها و نوشته ها همین لفظ «دهیج» به کاررفته، سپس برای سادگی در تلفظ به «دهج» تحریف شده است.

دِهَج
شهری در استان کرمان، بخش مرکزی شهرستان شهر بابک. با ارتفاع ۲,۱۷۰ متر، در منطقه ای کوه پایه ای، در ۳۱۷کیلومتری غرب شمالی کرمان و ۶۸کیلومتری شمال غربی شهر بابک، درّۀ شرقی کوه یزدی، سر راه فرعی جوزم به شمش و مِهریز، قرار دارد. اقلیم آن نیز معتدل مایل به سرد و خشکو جمعیت آن ۷,۷۶۰ نفر است (۱۳۸۵).