دلیجه

دِلیجه یا موش خوار[ ۱] ( نام علمی: Kestrel ) پرنده ای شکاری از سرده شاهین است که در آسیا، اروپا و آفریقا زندگی می کند. دلیجه چند گونه دارد که دو گونه دلیجه معمولی و دلیجه کوچک در بیشتر مناطق ایران، در دشتها و کشتزارها و حتی در شهرهای بزرگ مانند تهران، به صورت مهاجر و بومی، دیده می شوند.
دلیجه از جوندگانی مانند وُل ( جانوری شبیه به موش ) ، پرندگان کوچک و همچنین، حشرات و خزندگان تغذیه می کند. این پرنده، هنگام شکار، روی محل مرتفعی می نشیند یا در هوا در جا بال می زند، و اگر باد بوزد، با حرکات ظریف و دقیق پر و بال، خود را در هوا شناور نگه می دارد، آنگاه شیرجه می رود و طعمه ای را که یافته است شکار می کند. [ ۲]
دلیجه در اکثر اوقات روی درخت لانه سازی می کند و بیشتر از لانه های خالی پرندگان دیگر استفاده می کند معمولاً بین ۳تا۷تخم می گذارد و طبق شواهد والدین حداقل دو جوجه را به بلوغ می رسانند. فصل تخم گذاری و جوجه آوری این پرنده نیز مثل اکثر پرنده ها و جانداران بهار است. اوایل اردیبهشت تخمگذاری می کند. ۲۸ تا۳۲ روز روی تخم ها می خوابد و تا اوایل تابستان جوجه های خود را به طبیعت تحویل می دهد.
جوجه ها بعد از ۵ تا۶ هفته لانه را ترک می کنند و چالش های جدید خود را شروع می کنند.
این پرنده ای دسته شاهین ها بوده و شکاری است

دَلیجِه (kestrel)
دَلیجِه
نوعی باز کوچک که در اروپا، آسیا و افریقا زادآوری می کند. طول تقریبی آن ۳۰ سانتی متر است. نرها دارای سر و دم خاکستری مایل به آبی اند. پشت شان قهوه ای بلوطی روشن است و لکه های سیاهی روی پشت خود دارند. رنگ این جانور در سطح زیرین زرد کم رنگ و دارای لکه های سیاه است. ماده کمی بزرگ تر است. رنگ جنس ماده در قسمت بالای بدن قهوه ای مایل به قرمز است. در هرحال، ناحیۀ سر این جانور به رنگ خاکستری مایل به آبی نیست. دلیجه اغلب با درجا بال زدن در میان هوا شکار و از پستانداران کوچک، حشرات، قورباغه ها و کرم ها تغذیه می کند. گونۀ Falco tinnunculus، در خانوادۀ شاهین، راستۀ شاهین سانان قرار دارد. دلیجه به ندرت لانۀ خود را می سازد، اما لانۀ سایر پرندگان نظیر کلاغ ها و زاغی ها را اشغال می کند یا با چنگال شکافی در برآمدگی تپه ها ایجاد و از آن به منزلۀ لانه استفاده می کند. این جانور در سراسر اروپا، آسیا و اغلب نواحی افریقا یافت می شود و در زمستان به جنوب مهاجرت می کند. دلیجۀ کوچک (Falco naumanni) از ساکنان جنوب اروپاست. دلیجۀ امریکایی یا باز گنجشکی (Falco sparverius) تا حدودی کوچک تر است، و در بیش تر نقاط امریکای شمالی یافت می شود. رنگ آن حنایی، خاکستری، و قهوه ای مایل به سبز است. نرها معمولاً بال هایی خاکستری دارند. اخیراً در جزایر بریتانیا، جمعیت Falco tinnunculus افزایش یافته است. در ایران دو گونه دلیجه یافت می شود: دلیجۀ کوچک (Falco naumanni)، و دلیجۀ معمولی (Falco tinnunculus). این دو پرنده با چهارگونه ترمتا، یک گونه لیل، لاچین، بحری، بالابان، و شاهین، مجموعاً یازده گونه، خانوادۀ شاهین را در ایران تشکیل می دهند.