دلالت تضمن یا تضمنی ؛ ( اصطلاح منطق ) از انواع دلالت وضعی یا دلالت الفاظ بر معانی است و آن این است که به لفظ آن معنی را خواهند که داخل بود در آن معنی که لفظ بازاء او نهاده اند، چنانکه به مردم حیوان خواهند
... [مشاهده متن کامل]
... [مشاهده متن کامل]
یا به مردم بعضی از اعضای مردم خواهند. ( از اساس الاقتباس ص 7 ) . دلالت لفظ بر جزو موضوع له باشد در ضمن دلالت مطابقی ، چنانکه دلالت لفظ انسان بر حیوان یا بر ناطق در ضمن مجموعه حیوان ناطق ، و این راتضمنی برای همین گویند که مدلول یعنی حیوان یا ناطق در ضمن موضوع له که حیوان ناطق باشد ملحوظ و مفهوم می شود. ( از غیاث ) ( آنندراج ) . دلالت لفظ موضوع بر بعض ما وضعله است ، چون دلالت انسان بر حیوان یا ناطق. ( از یادداشت مرحوم دهخدا ) . نمودن لفظ است جزو معنی موضوع له را مانند دلالت انسان بر حیوان فقط یا ناطق فقط. شیخ اشراق این نوع دلالت را دلالت حیطه خوانده است. ( از شرح حکمةالاشراق سهروردی از قطب الدین شیرازی ص 35 ) .