دلالت اقتضا

[ویکی فقه] دلالت اقتضا به معنی دلالت سیاقی غیر مقصود متکلم است.
دلالت اقتضا از اقسام دلالت سیاقی و دلالتی است که در هنگام استعمال ، مقصود مستقیم گوینده نیست، ولی صدق یا صحت کلام از نظر عقل، شرع، لغت و یا عرف و عادت متوقف بر آن است، مانند آن که صحت و یا صدق کلام، مستلزم تقدیر گرفتن کلمه یا عبارتی باشد؛ برای مثال، در آیه " و اسئل القریة " که به معنای " و اسئل اهل القریة " است، کلمه "اهل" که جزئی از اجزای کلام می باشد در متن آیه ذکر نشده، ولی به اقتضای مقام، مسلّم است که آن کلمه در کلام مستتر و مراد گوینده است؛ بنابراین، کلیه مواردی که کلام به ملازمه بر معنای مفردی دلالت می کند، و کلیه موارد مجاز در کلمه، مجاز در حذف و مجاز در اسناد ، داخل در دلالت اقتضا می باشد.