دلائل الاعجاز فی علم المعانی

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] دلائل الاعجاز نوشتۀ «شیخ عبدالقاهر جرجانی» متوفای سال 471 هجری قمری می باشد.
این کتاب دربارۀ علم معانی(از علوم بلاغت)نگاشته شده است.علم معانی به اصول و قواعدی می پردازد که چگونگی همخوانی کلام با مقتضای حال را مورد بررسی قرار می دهد و موضوع آن واژگان عربی است از نظر رسانایی مفاهیم دوگانه (دوپهلو)که همان غرض و مقصود گوینده است که لطائف و ویژگی های سخن را در خود جای می دهد که با مقتضای حال هماهنگی دارد و فایدۀ آن پی بردن به اعجاز قرآن کریم است از نظر نیکویی سبک و حسن توصیف و شگفتی ترکیب ها و لطافت ایجاز و سهولت ترکیب ها و زبان آوری در واژه ها و شیرینی و سامان یافتگی الفاظ که در قرآن جای گرفته اند.
نیز آگاهی بر اسرار بلاغت و فصاحت در کلام منظوم و منثور عرب برای پیروی کردن از آنها و جدا کردن سخن نکو و نکوهیده از جمله اهداف علم معانی می باشد.
بنیانگذار این علم شیخ عبدالقاهر جرجانی است.این دانش از قرآن کریم و حدیث نبوی و کلام عرب یاری می ستاند و به فهم بهتر آنها مدد می کند.جرجانی در این کتاب به بیان وجوه اعجاز در قرآن کریم پرداخته و معانی بلند آن را یادآور می شود.او در آغاز با تقسیم کلمه به سه قسم:اسم و فعل و حرف به بیان اقسام سه گانه ارتباط بین این سه می پردازد:ارتباط اسم با اسم، ارتباط اسم با فعل و ارتباط حرف با یکی از این دو.سپس برای هریک مثالهایی را ذکر می کند.
از آن پس یادآور می شود که قرآن کریم، واژگانش از این سه قسم خالی نیست و ارتباط بین واژگان آن نیز از این سه نوع ارتباط تهی نمی باشد، پس چگونه است که الفاظ و کلمات قرآنی چنان عظیم و پربارند که بلغاء و فصحاء قوی و قدر از مقابله با آن عاجز و درمانده اند؟

پیشنهاد کاربران

بپرس