دقیوس. [ دَ ] ( اِخ ) پادشاهی بود که بر غار اصحاب کهف مسجدی بنا ساخت. ( از منتهی الارب ). دسیوس امپراتور روم که از 249 تا 251 م. سلطنت کرد و در عربی دقیوس نامیده شده است. ( ناظم الاطباء ). نام او گایوس مسیوس کینتوس ترایانوس دسیوس است که بسال 201 م.در پانونیا متولد شد و در 249 م. به سلطنت رسید. اوامپراطور روم بود و بسبب شکنجه دادن مسیحیان شهرت دارد و در جنگ با گتها به سال 251 م. بقتل رسید. اصحاب کهف را معاصر این امپراتور دانسته اند. توضیح اینکه همین نام دقیوس است که به صورت دقیانوس محرف شده است. ( از فرهنگ فارسی معین ). و رجوع به دقیانوس شود.
فرهنگ فارسی
گایوس مسیوس کینتوس ترایانوس دسیوس امپراتور روم (و. پانونیا ۲٠۱ - جل. ۲۴۹ مقت.۲۵۱م. ) وی بسبب شکنجه دادن مسیحیان شهرت دارد و در جنگ باگتها در تراکیه کشته شد.اصحاب کهف را معاصراین امپراتور دانسته اند .توضیح همین نام ((دقیوس ) ) است که بصورت دقیانوس ( ه.م. ) تحریف شده . پادشاهی بود که بر غار اصحاب کهف مسجدی بنا ساخت .