دفاعیات (apologetics)
نوشته هایی فلسفی که در آن ها می کوشند تا حملات به ایمان مسیحی را دفع کنند. مدافعان بزرگ مسیحی عبارت بودند از یوستینوس قدیس، اوریگنس، اوگوستین قدیس، توماس آکوئیناس، بلز پاسکال و جوزف باتلر. پرسش های برخاسته از کشفیّات علمی، تاریخی و باستان شناختی دامنۀ دفاعیات را گسترش داد. از ۳۰م تا سقوط امپراتوری روم، دفاعیات بیشتر در برابر یهودیان و مشرکان انجام می گرفت. بعضی از متن های عهد جدید خصلتی تدافعی دارند، مثل انجیل لوقا و نامۀ ۱۳ به رومیان، اما دفاعیات آباء کلیسا نخستین اثر نظام مند از این نوع است که با هدف استوارداشتن مسیحیت در مقابل ادیان شرک، ردّ اتهامات بر ضدّ مسیحیان و اثبات ظالمانه بودن آزار مسیحیان به امپراتوران نوشته شده است. در میان مدافعان یونانی قرن ۲م، یوستینوس قدیس در دو کتاب خود با عنوان دفاعیه، حدود ۱۵۰م، از ایمان مسیحی دفاع کرد و در گسترش آن کوشید. آتناگوراس به دفاع از مسیحیان در مقابل تهمت الحاد، زنای با محارم و نوزادکشی برخاست؛ دیگر مدافعان یونانی عبارت بودند از تاتیانوس، تئوفیلوس انطاکی و هرماس. از میان مدافعان لاتینی قرن ۲م، از ترتولیانوس با کتابدفاعیات، مینوکیوس فلیکسکه گفت وگوی اوکتاویوس را نوشت و کوپریانوس قدیس با کتاب بطلان بت پرستی می توان یاد کرد. در قرن ۲ و ۳م اوریگنس یونانی و آرنوبیوس لاتینی در پاسخ به سلسوس، پورفوریوس و دیگران مطالبی نوشتند که در نوشته های خود به تاریخ مسیحیت و عقاید و اخلاق آن می تاختند. بزرگ ترین این مدافعان ائوسبیوس است که در تمهیدات انجیلی (پانزده رساله) و براهین انجیلی (بیست رساله) در مقام جمع میان عهد عتیق و عهد جدید برآمد و به دفاع از تعالیم مسیح و حواریون و تحقیق در کتابزندگی آپولونیوس طوانایی اثر فیلوستراتوس پرداخت. مدافعان دیگر عبارت بودند از آتاناسیوس، خروسوستوم، سیریل اسکندرانی، و تئودورت، که می کوشیدند مسیحیت را با همان نوشته های مشرکان (با عقاید پذیرفتۀ خود آنان) اثبات کنند؛ و نیز لاکتانتیوس با کتاب احکام الهی، اوگوستین قدیس اهل هیپو با کتابشهر خدا و ژروم قدیس/هیرونوموس. از حدود ۶۳۲ (سال وفات پیامبر اسلام) تا حدود ۱۵۰۰م، مدافعان عمدتاً از آیین مسیحیت درمقابل دین و فلسفۀ مسلمانان دفاع می کردند. نخستین متن دفاعیۀ بزرگ این دوره از یحیای قدیس اهل دمشق است (حدود ۷۵۰) که مباحثه ای است میان دو تن مسیحی و یک ساراسن (مسلمان). درطی قرون وسطا، نویسندگان یهودی و مسلمان، جبهه های تهاجمی تازه ای بر ضد مسیحیت گشودند. از آن میان به ابن سینا، ابن رشد، ابن میمون و یهودای حلوی می توان اشاره کرد که انسلم مقدس، پیِر آبلار، قدیس آلبرتوس کبیر، و توماس آکوئیناس به مقابله با آن ها برخاستند. نتیجۀ این مناقشات برای مسیحیان «سازش تومیستی» است که اعلام داشت بعضی از عقاید قطعی و یقینی ورای عقل و فراتر از آن است. نام انگاران، همچون ویلیام آکمی، ژان بوریدان و دیگران، از این نیز فراتر رفتند و اعلام کردند که جملۀ موضوع های ایمان، فوق عقل قرار دارند. از ۱۵۰۰م تاکنون مدافعات به دو دسته منقسم میشوند: ۱. مناقشات میان مذاهب کاتولیک و پروتستانکه هریک مدافعان خود را دارند؛ ۲. دفاع کاتولیک ها و پروتستان ها از مسیحیت در مقابل هواداران دئیسم (خداشناسی طبیعی)، همه خدایی (وحدت وجود)، مادّه گرایی، لا ادری گری و انواع عقل گرایی. همچنین، دفاعیات می بایست از مسیحیت در برابر ادعای نزاع میان علم و دین، و نیز نقادی انجیل، دفاع کنند. یکی از مهم ترین متون مدافعات این دوره حقیقت دیانت مسیحی (۱۵۸۱)، اثر فیلیپ دومورنه اوگنو است که نخستین دفاعیه در زبان جدید به شمار می رود. کتاب قیاس دین (۱۷۳۶)، اثر جوزف باتلر، و کتاب نظری در دلایل مسیحیت (۱۷۹۴)، اثر ویلیام پِیلی نیز از آثار مهم به شمار می رود. کیش حواریون در پرتو پرسش های امروز (۱۹۷۲) اثر ولفهارت پاننبرگ نمونۀ دفاعیات جدید است. کار نهادهایی مانند «جامعۀ ارتقای شناخت مسیحی» و «جامعۀ حقیقت کاتولیکی» عمدتاً تدافعی است.
نوشته هایی فلسفی که در آن ها می کوشند تا حملات به ایمان مسیحی را دفع کنند. مدافعان بزرگ مسیحی عبارت بودند از یوستینوس قدیس، اوریگنس، اوگوستین قدیس، توماس آکوئیناس، بلز پاسکال و جوزف باتلر. پرسش های برخاسته از کشفیّات علمی، تاریخی و باستان شناختی دامنۀ دفاعیات را گسترش داد. از ۳۰م تا سقوط امپراتوری روم، دفاعیات بیشتر در برابر یهودیان و مشرکان انجام می گرفت. بعضی از متن های عهد جدید خصلتی تدافعی دارند، مثل انجیل لوقا و نامۀ ۱۳ به رومیان، اما دفاعیات آباء کلیسا نخستین اثر نظام مند از این نوع است که با هدف استوارداشتن مسیحیت در مقابل ادیان شرک، ردّ اتهامات بر ضدّ مسیحیان و اثبات ظالمانه بودن آزار مسیحیان به امپراتوران نوشته شده است. در میان مدافعان یونانی قرن ۲م، یوستینوس قدیس در دو کتاب خود با عنوان دفاعیه، حدود ۱۵۰م، از ایمان مسیحی دفاع کرد و در گسترش آن کوشید. آتناگوراس به دفاع از مسیحیان در مقابل تهمت الحاد، زنای با محارم و نوزادکشی برخاست؛ دیگر مدافعان یونانی عبارت بودند از تاتیانوس، تئوفیلوس انطاکی و هرماس. از میان مدافعان لاتینی قرن ۲م، از ترتولیانوس با کتابدفاعیات، مینوکیوس فلیکسکه گفت وگوی اوکتاویوس را نوشت و کوپریانوس قدیس با کتاب بطلان بت پرستی می توان یاد کرد. در قرن ۲ و ۳م اوریگنس یونانی و آرنوبیوس لاتینی در پاسخ به سلسوس، پورفوریوس و دیگران مطالبی نوشتند که در نوشته های خود به تاریخ مسیحیت و عقاید و اخلاق آن می تاختند. بزرگ ترین این مدافعان ائوسبیوس است که در تمهیدات انجیلی (پانزده رساله) و براهین انجیلی (بیست رساله) در مقام جمع میان عهد عتیق و عهد جدید برآمد و به دفاع از تعالیم مسیح و حواریون و تحقیق در کتابزندگی آپولونیوس طوانایی اثر فیلوستراتوس پرداخت. مدافعان دیگر عبارت بودند از آتاناسیوس، خروسوستوم، سیریل اسکندرانی، و تئودورت، که می کوشیدند مسیحیت را با همان نوشته های مشرکان (با عقاید پذیرفتۀ خود آنان) اثبات کنند؛ و نیز لاکتانتیوس با کتاب احکام الهی، اوگوستین قدیس اهل هیپو با کتابشهر خدا و ژروم قدیس/هیرونوموس. از حدود ۶۳۲ (سال وفات پیامبر اسلام) تا حدود ۱۵۰۰م، مدافعان عمدتاً از آیین مسیحیت درمقابل دین و فلسفۀ مسلمانان دفاع می کردند. نخستین متن دفاعیۀ بزرگ این دوره از یحیای قدیس اهل دمشق است (حدود ۷۵۰) که مباحثه ای است میان دو تن مسیحی و یک ساراسن (مسلمان). درطی قرون وسطا، نویسندگان یهودی و مسلمان، جبهه های تهاجمی تازه ای بر ضد مسیحیت گشودند. از آن میان به ابن سینا، ابن رشد، ابن میمون و یهودای حلوی می توان اشاره کرد که انسلم مقدس، پیِر آبلار، قدیس آلبرتوس کبیر، و توماس آکوئیناس به مقابله با آن ها برخاستند. نتیجۀ این مناقشات برای مسیحیان «سازش تومیستی» است که اعلام داشت بعضی از عقاید قطعی و یقینی ورای عقل و فراتر از آن است. نام انگاران، همچون ویلیام آکمی، ژان بوریدان و دیگران، از این نیز فراتر رفتند و اعلام کردند که جملۀ موضوع های ایمان، فوق عقل قرار دارند. از ۱۵۰۰م تاکنون مدافعات به دو دسته منقسم میشوند: ۱. مناقشات میان مذاهب کاتولیک و پروتستانکه هریک مدافعان خود را دارند؛ ۲. دفاع کاتولیک ها و پروتستان ها از مسیحیت در مقابل هواداران دئیسم (خداشناسی طبیعی)، همه خدایی (وحدت وجود)، مادّه گرایی، لا ادری گری و انواع عقل گرایی. همچنین، دفاعیات می بایست از مسیحیت در برابر ادعای نزاع میان علم و دین، و نیز نقادی انجیل، دفاع کنند. یکی از مهم ترین متون مدافعات این دوره حقیقت دیانت مسیحی (۱۵۸۱)، اثر فیلیپ دومورنه اوگنو است که نخستین دفاعیه در زبان جدید به شمار می رود. کتاب قیاس دین (۱۷۳۶)، اثر جوزف باتلر، و کتاب نظری در دلایل مسیحیت (۱۷۹۴)، اثر ویلیام پِیلی نیز از آثار مهم به شمار می رود. کیش حواریون در پرتو پرسش های امروز (۱۹۷۲) اثر ولفهارت پاننبرگ نمونۀ دفاعیات جدید است. کار نهادهایی مانند «جامعۀ ارتقای شناخت مسیحی» و «جامعۀ حقیقت کاتولیکی» عمدتاً تدافعی است.
wikijoo: دفاعیات