دفاع عن التشیع

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] دفاع عن التشیع اثر سید نذیر حسنی به زبان عربی در دفاع از مذهب تشیع و پاسخ به شبهات احمد الکاتب در کتاب «تطور الفکر السیاسی» تألیف شده است. سید کمال حیدری بر کتاب مقدمه نوشته است.
کتاب با مقدمه مفصلی از سید کمال حیدری و مقدمه نویسنده آغاز شده است. متن اثر در یازده فصل تدوین شده که در ذیل هر فصل مباحث مرتبط با آن مطرح شده است.
سید کمال حیدری در مقدمه اش بر کتاب عقاید شیعه را در سه محور استمرار امامت، عدد ائمه(ع)، تعیین مصادیق ائمه(ع) مطرح کرده است. وی به نقل از منتخب الأثر آیت الله صافی گلپایگانی تعداد روایات در رابطه با امام زمان(عج) را از جهات مختلف ولادت و غیبت و طول عمر آن حضرت در 22 زمینه ارائه کرده است. در ابتدای اثر به موضوع «شوری» در انتخاب خلفا پرداخته شده است. نویسنده در رد این موضوع به سخن عبدالله بن عباس که علی(ع) را «وصی» یا محمد بن ابوبکر که آن حضرت را وارث رسول الله(ص) و وصی آن حضرت دانسته اند اشاره کرده است. همچنین است جایگاه علی(ع) نزد زبیر، عمار بن یاسر، ابوذر، مقداد، سلمان و ده ها صحابی دیگر که به مسئله نص و وصیت ایمان داشتند؛ لذا مسئله نص از اصول فکر سیاسی اسلامی در صدر اسلام بوده است و این ادعای الکاتب اگرچه اذهان را مشوش می کند اما واقعیت اسلامی و تاریخ مکتوب را از بین نمی برد. نویسنده سپس متن سخن الکاتب را نقل کرده و به نقد آن می پردازد: «با وجود آنچه امامیون ذکر می کنند از نصوص پیرامون تعیین امام علی بن ابی طالب توسط نبی(ص) مانند خلیفه بعد از او، اما منابع شیعه پر از نصوص دیگری است که تأکید بر التزام رسول اعظم و اهل بیت(ع) بر مسئله شورا و حق امت در انتخاب ائمه خود می کنند»؛ نویسنده در پاسخ به این شبهه چنین می نویسد که الکاتب در مباحث خود قواعد علمی را رعایت نکرده است و با این که به نصوص امامت که کتب شیعه را پرکرده اعتراف می کند، اما حتی یک نص هم در کتابش ذکر نمی کند. انسان منصف در این زمینه ادله طرفین را ذکر کرده و در آن ها مناقشه می کند و صحت آنچه را که به آن معتقد است اثبات می کند که این رویه را الکاتب مطلقاً رعایت نکرده است. همچنین او تلاش کرده که خواننده را به این غفلت و وهم گرفتار کند که نصوص تعیین امام تنها از طریق شیعه وارد شده است. نویسنده در ادامه روایات و نصوص تعیین امام توسط نبی اکرم(ص) را ذکر می کند که حدیث غدیر، حدیث دار و حدیث منزلت از آن جمله است. الکاتب به علمای امامیه و موثقین آن ها احادیثی را نسبت داده که نه تنها نگفته بلکه عکس آن را در کتب خود نوشته اند. این اتهام نتیجه شیوه الکاتب در بیان حدیث امام یا کلام امامی به شیوه خاص است. او این سخنان را به کسانی چون شیخ مفید و نوبختی نسبت می دهد که نگفته اند و حتی به آن اشاره نکرده اند بلکه شیخ مفید همه را بر خلاف آن نقل می کند. نویسنده سخنان الکاتب و علمای شیعه را نقل و بررسی کرده است. از دیگر اشتباهات فاحش الکاتب عدم تمییز بین حسن مثنی و حسن مثلث است. حسن بن حسن بن علی یا حسن مثنی به گفته شیخ مفید فردی جلیل و فاضل و باتقوا بوده است؛ اما حسن بن حسن بن حسن بن علی برخوردهای بدی با ائمه(ع) داشته است. افترائات و دروغ های الکاتب نسبت به مصادیق امامت الهی مطلب دیگر کتاب است. نویسنده در فصل چهارم در ضمن دوازده مبحث یکایک اتهاماتی که الکاتب به ائمه دوازده گانه نسبت داده را با دلایل متقن پاسخ گفته است. از جمله اشکالات الکاتب که با استناد به آن در وجود امام زمان(عج) خدشه کرده این است که اختلاف در اسم مادر امام یا اختلاف در سال ولادت ایشان است. نویسنده در پاسخ به این مدعا چنین می نویسد که بر فرض پذیرش این مدعا لازم است به نبود رسول الله(ص) نیز ملتزم شویم چراکه در تاریخ ولادت آن حضرت نیز اختلاف است. همچنین باید در وجود صدیقه طاهره فاطمه زهرا(س) نیز که در زمان ولادتش اختلاف است تردید کنیم. احمد الکاتب به دنبال اثبات این مطلب است که امام عسکری(ع) هرگز فرزندی نداشته است و شیعیان به دلیل بحران فکری که پس از شهادت امام عسکری(ع) دچار آن شدند، ناچار به اثبات فرزندی خیالی برای امام عسکری(ع) شدند. وی معتقد است که امام زمان هرگز متولد نشده است؛ امام عسکری(ع) بر اساس شواهد تاریخی اصلاً فرزندی نداشته است؛ جعفر، برادر امام عسکری(ع)، امام پس از وی بوده است و این بدان دلیل است که حدیث عدم جواز امامت اخوین بعد از امام حسن و امام حسین(ع)، خبر واحد است و شیعیان آن زمان از آن خبر نداشتند و بعد از دویست سال، اولین بار، شیخ طوسی آن را مطرح و بر آن پافشاری کرده است. این در حالی است که با بررسی های صورت گرفته معلوم می شود این حدیث، خبر واحد نیست و خیلی پیش تر یعنی در زمان خود ائمه(ع) نیز مطرح بوده است. در بیان ضرورت موضوع شاید بتوان به شرح همین نکته بسنده کرد که پایه و اساس تشیع و افتراق آن با اهل تسنن، اعتقاد به وجود امام(ع) است. امامت از اصول مذهب امامیه به شمار می رود و در حال حاضر، امام دوازدهم، حضرت حجت بن الحسن(ع)، مصداق آن است. نظام مرجعیت و ولایت فقهای شیعه یعنی نظام اجتماعی و سیاسی شیعه نیز بر پایۀ وجود امامی زنده (حیّ) پایه گذاری شده است و آنان، نایبان امامی غایب، اما موجود هستند؛ بنابراین، اثبات وجود امام دوازدهم از اساسی ترین مباحث اعتقادی شیعه است و در این موضوع نیز عدم جواز امامت دو برادر پس از امام حسن و امام حسین(ع) که از زمان حضرت علی(ع) نقل شده است، اهمیت فراوان و جایگاهی خاص دارد.
الکاتب در بخش دیگری از مطالبش سعی کرده از زاویه «عصمت» در نظریه امامت رسوخ کند. نویسنده ابتدا دیدگاه قرآن کریم را در رابطه با این موضوع بیان کرده است. سپس به معرفی دیدگاه اهل بیت(ع) در رابطه با این رکن اساسی نظریه امامت پرداخته است. آیه 33 سوره احزاب «خداوند اراده فرموده است که هرگونه رجس و پلیدی را از شما اهل بیت برطرف کند و شما را پاک و مطهر گرداند». نسبت به دیدگاه اهل بیت(ع) هم در کتب حدیث روایات فراوانی هست که تصریح به لفظ عصمت کرده اند و آن را به خود نسبت داده اند. امامیه بر حدیث «خلفای دوازده گانه همگی از قریش اند» تأکید می کنند. این حدیث در کتب اسلامی نقل شده و همه بر آن متفق اند و سعی می کنند مصداق حقیقی به آن بدهند. الکاتب سعی نکرده که به این حدیث مصداقی بدهد، بلکه این نظریه را از اساس نفی کرده است. نویسنده با استناد به صحیح مسلم، سنن ترمذی ، مسند احمد و دیگر منابع اهل سنت، سخن احمد الکاتب را مورد مناقشه قرار داده است.
مستندات احادیث و مطالب و ارجاعات متعددی در پاورقی های کتاب ذکر شده است. منابع و فهرست مطالب نیز در انتهای آن آمده است.
http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1082918

پیشنهاد کاربران

بپرس