[ویکی فقه] دعوت پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) به نماز شب توسط خداوند در آیه ۷۹ سوره اسرا آمده که این چنین می فرماید: «پاسی از شب را از خواب برخیز و قرآن و نماز بخوان».
«و من اللیل فتهجّد به نافلةً لک عسی ان یبعثک ربّک مقاماً محموداً؛ پاسی از شب را از خواب برخیز و قرآن (و نماز) بخوان، این یک وظیفه اضافی برای توست تا پروردگارت تو را به مقامی در خور ستایش برانگیزد». بعد از ذکر نمازهای فریضه پنج گانه این چنین اضافه می کند پاسی از شب را از خواب برخیز و قرآن بخوان «و من اللیل فتهجد به؛ پاسی از شب را از خواب برخیز». («تهجد» از ماده ی «هجود» در اصل ـ چنانکه راغب اصفهانی در مفردات می گوید به معنی خواب است، ولی هنگامی که به باب تفعل می رود معنی از بین بردن خواب و انتقال به حالت بیداری آمده است، ضمیر در «تهجد به» به قرآن برمی گردد یعنی قسمتی از شب را بیدار باش و قرآن بخوان، ولی این کلمه بعداً در لسان اهل شرع به معنی نماز شب به کار رفته است و متهجد به کسی می گویند که نماز شب می خواند.)مفسران معروف اسلامی این تعبیر را اشاره به نافله شب که در فضیلت آن روایات بی شماری وارد شده است دانسته اند، هر چند آیه صراحت در این مساله ندارد ولی با قرائن مختلفی که در دست است این تفسیر روشن به نظر می رسد. سپس می گوید: این یک برنامه اضافی است، علاوه بر نمازهای فریضه برای تو «نافلة لک»، بسیاری این جمله را دلیل بر آن دانسته اند که نماز شب بر پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) واجب بوده است، زیرا (نافله) به معنی (زیاده) است، اشاره به اینکه این فریضه اضافی مربوط به تو است.
اسرار و آثار نماز شب
غوغای زندگی روزانه از جهات مختلف، توجه انسان را به خود جلب می کند و فکر آدمی را به وادی های گوناگون می کشاند، به طوری که جمعیت خاطر و حضور قلب کامل در آن بسیار مشکل است، اما در دل شب و به هنگام سحر و فرو نشستن غوغای زندگی مادی و آرامش روح و جسم انسان در پرتو مقداری خواب، حالت توجه و نشاط خاصی به انسان دست می دهد که بی نظیر است. آری در این محیط آرام و دور از هرگونه ریا و تظاهر و خودنمایی و توام با حضور قلب، توجهی به انسان دست می دهد که فوق العاده روح پرور و تکامل آفرین است. به همین دلیل دوستان خدا همیشه از عبادتهای آخر شب برای تصفیه روح و حیات قلب و تقویت اراده و تکمیل اخلاص نیرو می گرفته اند.در آغاز اسلام نیز پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) با استفاده از همین برنامه روحانی مسلمانان را پرورش داد و شخصیت آنها را آن قدر بالا برد که گویی آن انسان سابق نیستند، یعنی از آنها انسانهای تازه ای آفرید، مصمم، شجاع، با ایمان، پاک و با اخلاص و شاید مقام محمود که در آیات فوق به عنوان نتیجه نافله شب آمده است اشاره به همین حقیقت نیز باشد.
← روایات فضیلت نماز شب
البته نماز شب آداب فراوانی دارد ولی بد نیست ساده ترین صورت آن را در اینجا بیاوریم تا عاشقان این عمل روحانی بتوانند بهره بیشتر گیرند، نماز شب به طور کاملاً ساده یازده رکعت است که به ترتیب ذیل به سه بخش تقسیم می شود.الف ـ چهار نماز دو رکعتی که مجموعاً هشت رکعت می شود و نامش نافله شب است.ب ـ یک نماز دو رکعتی که نامش نافله (شفع) است.ج ـ نماز یک رکعتی که نامش نافله (وتر) است و طرز انجام این نمازها درست همانند نماز صبح می باشد، ولی اذان و اقامه ندارند و قنوت وتر را هر چه طولانی تر کنند بهتر است. (جمعی از فقهاء احتیاط کرده اند که در نماز شفع قنوت نخوانند و یا به قصد رجاء بخوانند)
عناوین مرتبط
...
«و من اللیل فتهجّد به نافلةً لک عسی ان یبعثک ربّک مقاماً محموداً؛ پاسی از شب را از خواب برخیز و قرآن (و نماز) بخوان، این یک وظیفه اضافی برای توست تا پروردگارت تو را به مقامی در خور ستایش برانگیزد». بعد از ذکر نمازهای فریضه پنج گانه این چنین اضافه می کند پاسی از شب را از خواب برخیز و قرآن بخوان «و من اللیل فتهجد به؛ پاسی از شب را از خواب برخیز». («تهجد» از ماده ی «هجود» در اصل ـ چنانکه راغب اصفهانی در مفردات می گوید به معنی خواب است، ولی هنگامی که به باب تفعل می رود معنی از بین بردن خواب و انتقال به حالت بیداری آمده است، ضمیر در «تهجد به» به قرآن برمی گردد یعنی قسمتی از شب را بیدار باش و قرآن بخوان، ولی این کلمه بعداً در لسان اهل شرع به معنی نماز شب به کار رفته است و متهجد به کسی می گویند که نماز شب می خواند.)مفسران معروف اسلامی این تعبیر را اشاره به نافله شب که در فضیلت آن روایات بی شماری وارد شده است دانسته اند، هر چند آیه صراحت در این مساله ندارد ولی با قرائن مختلفی که در دست است این تفسیر روشن به نظر می رسد. سپس می گوید: این یک برنامه اضافی است، علاوه بر نمازهای فریضه برای تو «نافلة لک»، بسیاری این جمله را دلیل بر آن دانسته اند که نماز شب بر پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) واجب بوده است، زیرا (نافله) به معنی (زیاده) است، اشاره به اینکه این فریضه اضافی مربوط به تو است.
اسرار و آثار نماز شب
غوغای زندگی روزانه از جهات مختلف، توجه انسان را به خود جلب می کند و فکر آدمی را به وادی های گوناگون می کشاند، به طوری که جمعیت خاطر و حضور قلب کامل در آن بسیار مشکل است، اما در دل شب و به هنگام سحر و فرو نشستن غوغای زندگی مادی و آرامش روح و جسم انسان در پرتو مقداری خواب، حالت توجه و نشاط خاصی به انسان دست می دهد که بی نظیر است. آری در این محیط آرام و دور از هرگونه ریا و تظاهر و خودنمایی و توام با حضور قلب، توجهی به انسان دست می دهد که فوق العاده روح پرور و تکامل آفرین است. به همین دلیل دوستان خدا همیشه از عبادتهای آخر شب برای تصفیه روح و حیات قلب و تقویت اراده و تکمیل اخلاص نیرو می گرفته اند.در آغاز اسلام نیز پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) با استفاده از همین برنامه روحانی مسلمانان را پرورش داد و شخصیت آنها را آن قدر بالا برد که گویی آن انسان سابق نیستند، یعنی از آنها انسانهای تازه ای آفرید، مصمم، شجاع، با ایمان، پاک و با اخلاص و شاید مقام محمود که در آیات فوق به عنوان نتیجه نافله شب آمده است اشاره به همین حقیقت نیز باشد.
← روایات فضیلت نماز شب
البته نماز شب آداب فراوانی دارد ولی بد نیست ساده ترین صورت آن را در اینجا بیاوریم تا عاشقان این عمل روحانی بتوانند بهره بیشتر گیرند، نماز شب به طور کاملاً ساده یازده رکعت است که به ترتیب ذیل به سه بخش تقسیم می شود.الف ـ چهار نماز دو رکعتی که مجموعاً هشت رکعت می شود و نامش نافله شب است.ب ـ یک نماز دو رکعتی که نامش نافله (شفع) است.ج ـ نماز یک رکعتی که نامش نافله (وتر) است و طرز انجام این نمازها درست همانند نماز صبح می باشد، ولی اذان و اقامه ندارند و قنوت وتر را هر چه طولانی تر کنند بهتر است. (جمعی از فقهاء احتیاط کرده اند که در نماز شفع قنوت نخوانند و یا به قصد رجاء بخوانند)
عناوین مرتبط
...
wikifeqh: دعوت_رسول_خدا_به_نماز_شب