[ویکی اهل البیت] مرحله دعوت علنی از سختترین و دشوارترین مراحل دعوت الهی پیامبر گرامی اسلام به شمار میآید. حضرت صلی الله علیه و آله با پشت سرگذاشتن مرحله تبلیغ پنهانی و فراهم آوردن زمینههای دعوت علنی، آشکارا به تبلیغ دین اسلام، همت گماشتند؛ ایشان سعی و کوشش بسیار مبذول داشته، سختیهای بسیار به جان خریدند، آزارها دیدند؛ اما مقاوم و استوار به راهشان، ادامه دادند تا این که دین آسمانیاش رفته رفته همه جا را فراگرفت.
رسول خدا صلی الله علیه و آله دعوت علنی خود را در مرحله اول با نزول آیه «وَأَنذِرْ عَشِیرَتَکَ الْأَقْرَبِینَ»، با دعوت از خویشاوندان خود آغاز کردند.
این کار بسیار سخت و دشوار بود؛ چرا که سران قریش به آسانی حاضر نمیشدند، دست از بت پرستی بردارند و به نبوت حضرت صلی الله علیه و آله اقرار کنند. پس به امیرالمؤمنین علی علیه السلام دستور دادند تا غذایی فراهم کنند؛ سپس بزرگان بنیهاشم و بنی عبدالمطلب را دعوت کردند.
در این جلسه حضرت صلی الله علیه و آله امر پروردگارش درباره انذار خویشان خود را اعلام کردند و به آنان فرمودند که «هر که با ایشان بیعت کند برادر و وصی و وزیر ایشان خواهد بود»؛ اما جز علی علیه السلام کسی به این خواسته حضرت صلی الله علیه و آله جواب مثبت نداد.
بعد از آن که پیامبر صلی الله علیه و آله نزدیکانش را انذار کرد، امر نبوتش بیش از پیش در مکه منتشر شد. روایت شده پس از نزول این آیه شریفه و انذار نزدیکان، پیامبر صلی الله علیه و آله بر بالای کوه صفا ایستادند و فریاد زدند: «یا صباحاه» (خبر مهم)؛ قریشیان در اطرافشان جمع شدند و گفتند: تو را چه شده است، فرمود: «اگر به شما خبر دهم که دشمنی امشب یا فردا صبح به شما حمله میکند، مرا تصدیق میکنید؟» گفتند: «بله» فرمود: «من ترساننده شما از عذابی دردناک هستم».
سپس ادامه داد و فرمودند: «ای مردم؛ رهبر و پیشرو به اهلش دروغ نمیگوید، قسم به خدایی که هیچ پروردگاری جز او نیست، من رسول خدا صلی الله علیه و آله به سوی شما به طور خاص و به سوی تمام مردم به طور عام هستم به خدا قسم که شما میمیرید چنان که میخوابید و بعد از مرگ برانگیخته میشوید چنان که از خواب بیدار میشوید و محاسبه میشوید چنان که عمل میکنید و در مقابل کارهای نیک پاداش داده میشوید و در مقابل کارهای زشت عذاب داده میشوید و بهشت و جهنم ابدی هستند و شما اولین کسانی هستید که انذار شدهاید».
بعد از گذشت مدتی، با نزول آیه: «فَاصْدَعْ بِمَا تُؤْمَرُ وَأَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِکِینَ × إِنَّا کَفَیْنَاکَ الْمُسْتَهْزِئِینَ».
رسول خدا صلی الله علیه و آله دعوت علنی خود را در مرحله اول با نزول آیه «وَأَنذِرْ عَشِیرَتَکَ الْأَقْرَبِینَ»، با دعوت از خویشاوندان خود آغاز کردند.
این کار بسیار سخت و دشوار بود؛ چرا که سران قریش به آسانی حاضر نمیشدند، دست از بت پرستی بردارند و به نبوت حضرت صلی الله علیه و آله اقرار کنند. پس به امیرالمؤمنین علی علیه السلام دستور دادند تا غذایی فراهم کنند؛ سپس بزرگان بنیهاشم و بنی عبدالمطلب را دعوت کردند.
در این جلسه حضرت صلی الله علیه و آله امر پروردگارش درباره انذار خویشان خود را اعلام کردند و به آنان فرمودند که «هر که با ایشان بیعت کند برادر و وصی و وزیر ایشان خواهد بود»؛ اما جز علی علیه السلام کسی به این خواسته حضرت صلی الله علیه و آله جواب مثبت نداد.
بعد از آن که پیامبر صلی الله علیه و آله نزدیکانش را انذار کرد، امر نبوتش بیش از پیش در مکه منتشر شد. روایت شده پس از نزول این آیه شریفه و انذار نزدیکان، پیامبر صلی الله علیه و آله بر بالای کوه صفا ایستادند و فریاد زدند: «یا صباحاه» (خبر مهم)؛ قریشیان در اطرافشان جمع شدند و گفتند: تو را چه شده است، فرمود: «اگر به شما خبر دهم که دشمنی امشب یا فردا صبح به شما حمله میکند، مرا تصدیق میکنید؟» گفتند: «بله» فرمود: «من ترساننده شما از عذابی دردناک هستم».
سپس ادامه داد و فرمودند: «ای مردم؛ رهبر و پیشرو به اهلش دروغ نمیگوید، قسم به خدایی که هیچ پروردگاری جز او نیست، من رسول خدا صلی الله علیه و آله به سوی شما به طور خاص و به سوی تمام مردم به طور عام هستم به خدا قسم که شما میمیرید چنان که میخوابید و بعد از مرگ برانگیخته میشوید چنان که از خواب بیدار میشوید و محاسبه میشوید چنان که عمل میکنید و در مقابل کارهای نیک پاداش داده میشوید و در مقابل کارهای زشت عذاب داده میشوید و بهشت و جهنم ابدی هستند و شما اولین کسانی هستید که انذار شدهاید».
بعد از گذشت مدتی، با نزول آیه: «فَاصْدَعْ بِمَا تُؤْمَرُ وَأَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِکِینَ × إِنَّا کَفَیْنَاکَ الْمُسْتَهْزِئِینَ».