دستیار دیجیتال شخصی

دستیار دیجیتالی شخصی یا دستیار رقمی شخصی[ ۱] ( به انگلیسی: Personal Digital Assistant ) ( اختصاری  PDA ) یک دستگاه کوچک قابل حمل شخصی با سیستم عامل است. کاربرد اصلی این وسیله در مواردی است که نیاز به مزایای رایانه ی عادی در محیط هایی حس می شود که قابل حمل بودن هم نیاز است. در کنار نرم افزارهای دیگر از کاربردهای این وسیله استفاده از تقویم، برنامه ریزی اطلاعات شخصی، نوشتن یادداشت و ماشین حساب است. این دستگاه ها همچنین دارای قابلیت های بالاتر مثل قابلیت ارتباط با اینترنت، گرفتن عکس، سیستم موقعیت یاب جهانی یا جی پی اس ( Global Positioning Systems ) و قابلیت های یک تلفن همراه نظیر برقراری تماس تلفنی هستند.
برای نخستین بار Alan Kay دانشجوی فارغ التحصیل از دانشگاه یوتا در سال ۱۹۷۰، ایدهٔ دستگاه دیجیتال شخصی را مطرح ساخت. این ایده که Dynabook نامیده می شد رایانه ای تعاملی بسیار شبیه به یک کتاب با قابلیت های ارتباط بی سیم و صفحه نمایشی تخت را شرح می داد. نمونهٔ اولیهٔ Dynabook در سال ۱۹۷۰ و توسط مرکز تحقیقات پالو آلتو ( PARC ) از Xerox ساخته شد اما آن نمونهٔ اولیه هیچ گاه به بازار عرضه نشد.
در اوایل سال ۱۹۸۰ برنامه ریزی کننده های روزانه و سازمان دهی کننده هایی ایجاد شد که روز به روز بر محبوبیت آن ها افزوده می شد. در سال ۱۹۸۴ اولین نمونهٔ دیجیتالی این سازمان دهی کنندگان توسط شرکت Psion ایجاد شد که ترکیبی از تقویم، ساعت، ماشین حسابی ساده و یک پایگاه داده ی ابتدایی بود. در سال ۱۹۸۹ کاسیو سیستم سازمان دهی و زمان بندی تجاری خود را منتشر کرد ( B. O. S. S. ) . این سیستم شامل یک صفحه کلید QWERTY و امکاناتی مانند ذخیره سازی تماس ها، قرار ملاقات ها، یادداشت ها و دیگر قابلیت های ساده بود.
جان اسکالی نخستین کسی بود که واژهٔ PDA را اختراع کرد. اولین دستیار دیجیتال شخصی که Newton MessagePad نامیده می شد در سال ۱۹۹۲ و توسط شرکت اپل ایجاد شد و در سال ۱۹۹۳ به بازار عرضه شد. از جمله ویژگی های این محصول می توان به قابلیت تشخیص دست خط، همگام سازی صفحهٔ نمایش و پشتیبانی از مادون قرمز اشاره کرد. هرچند در سال ۱۹۹۸ شرکت اپل به دلیل مقرون به صرفه نبودن قیمت تولیدی این دستگاه ها مجبور به ترک بازار آن ها شد. [ ۲]
در سال ۱۹۹۶، Palm, Inc ( شرکت پالم ) محصولی با نام Palm Pilot را که توسط Jeff Hawkins طراحی شده بود منتشر کرد. این محصول اولین دستیار دیجیتالی شخصی موفق ارائه شده در بازار بود که چندین برابر از PDA ارائه شده توسط شرکت اپل سریع تر و کوچک تر بود. همچنین توانایی شناسایی دست خط در این وسیله بهبود یافته بود و رابط گرافیکی مناسبی به همراه آن ارائه شده بود. در همین سال شرکت ماکروسافت که از اهمیت بازار PDAها آگاهی یافته بود، سیستم عامل خود را برای آن ایجاد کرد اما برای قسمت های سخت افزاری هنوز بر دیگر شرکت ها متکی بود. نسخه های اولیهٔ این سیستم های عامل مشکلاتی داشتند که در نسخه های پیشرفته تر تعدادی از آن ها برطرف شدند. شرکت پالم نخستین شرکتی بود که در سال ۱۹۹۹ دستگاهی با قابلیت دسترسی بی سیم به اینترنت را ارائه نمود: دستگاه Palm VII که از سرویس ارائه دهندهٔ خدمات اینترنت خود با نام Palm. Net استفاده می کرد. در این سال Palm عمدهٔ بازار PDA را در دست داشت. نسخه های جدید تر این دستگاه دارای قابلیت برقراری تماس تلفنی نیز بودند اما رفته رفته و با ایجاد تلفن های همراه هوشمند از محبوبیت آن ها کاسته شد و این تلفن ها جای آن ها را اشغال کردند. [ ۲] [ ۳]