دستگاه تراش فلز

دستگاه تراش فلز ( به انگلیسی: Metal lathe ) ابزاری است که برای تراش دقیق قطعات سخت و نسبتاً سخت به کار می رود. اگرچه این دستگاه ابتدا برای تراش فلزات طراحی شد اما برای برش پلاستیک و دیگر مواد نیز از آن استفاده می شود. اساس کار این دستگاه بدین گونه است که قطعه در گیره ای دوار قرار گرفته و ابزار برش می تواند به صورت خطی حرکت کند. با تماس قطعه در حال چرخش با ابزار ( مثل مته ) از قطعه بار برداشته می شود و با حرکت عموماً افقی و عمودی ابزار، عمق برش و محل باربرداری تنظیم می شود و به شکل دلخواه مورد نظر می رسیم .
انواع ماشین تراش اغلب برای تراشکاری و شکل دادن به قطعات فلزی و چوبی طراحی شده اند. دستگاه های تراشکاری بسته به هدف و کاربرد، در شکل ها و اندازه های مختلف ساخته می شوند و در انواع مختلفی طراحی و ساخته می شوند که از نظر استحکام، ابعاد، نوع جعبه دنده و موتور می تواند متنوع باشد ولی شیوه عملکرد تمامی آنها یکسان است که در ادامه بررسی می شود.
تجهیزات دستگاه های تراش به صورت عمومی در دو بخش سر دستگاه و بستر دستگاه طبقه بندی می شوند.
این قسمت در سمت چپ دستگاه تراش است ( برای تعیین چپ و راست دستگاه تراش مکان حضور اپراتور در روبه روی دستگاه ملاک است و در این حالت دست راست اپراتور هم جهت با سمت راست دستگاه است ) و بر روی آن تابلو برق، کلیدهای روشن و خاموش، محور چرخشی موتور، اهرم های تنظیم سرعت موتور، جعبه دنده و موارد دیگر نیز قرار دارند. سر استوک ( H1 ) ، دوک اصلی ( H4 ) ، مکانیسم تغییر سرعت ( H2 ، H3 ) و جعبه دنده ( H10 ) در شکل مشخص هستند. این قسمت تا حد ممکن باید محکم ساخته شود زیرا وجود نیروهای برشی و ایجاد ارتعاشات مکانیکی ممکن است محفظه را مخدوش کرده و کیفیت قطعه ی کار تمام شده را کاهش دهد. به همین دلیل جنس بدنه ی این قسمت عموماً چدنی است. [ ۱]
دوک اصلی به طور کلی توخالی است تا به میله های بلند اجازه دهد در طول ناحیه کار گسترش یابند؛ این امر آماده سازی و اتلاف مواد را کاهش می دهد. محور چرخشی در یاتاقان های دقیق کار می کند و وسایلی برای اتصال دستگاه های نگهدارنده مانند سه نظام یا چهار نظام برای قرارگیری قطعه کار نیز تعبیه شده است. انتهای دوک معمولاً مخروطی وجود دارد که اغلب به صورت مخروطی مورس است تا امکان وارد کردن مخروط های لوله ای توخالی ( استاندارد مورس ) را برای کاهش اندازه سوراخ مخروطی و استفاده از مراکز را فراهم کند. در ماشین های قدیمی تر ( دهه پنجاه میلادی ) دوک به طور مستقیم توسط یک قرقره تسمه مسطح با سرعت های پایین تر با دستکاری چرخ دنده اصلی دستگاه به حرکت در می آمد. در ماشین های بعدی از جعبه دنده ای استفاده کردند که توسط یک موتور الکتریکی اختصاصی هدایت می شد. در این موارد یک سر کاملاً دنده ای به اپراتور اجازه می دهد تا سرعت های مناسب را کاملاً از طریق جعبه دنده طراحی شده انتخاب کند. [ ۱]