دستوار

لغت نامه دهخدا

دستوار. [ دَس ْت ْ ] ( اِ مرکب ) عصا. چوبدست. چوبی که پیران در دست گیرند. ( حاشیه فرهنگ اسدی نخجوانی ) عصا و چوبدستی و مانند آن. ( آنندراج ). دستواره. چوب ستبر و گنده که شبانان دارند و آن را باهو نیز گویند. ( جهانگیری ). باهو :
همی رفت بر خاک بر خوارخوار
ز شمشیر کرده یکی دستوار.
فردوسی.
زن و کودک و مرد با دستوار
نمی یافت از تیغ او زینهار.
فردوسی.
که پیش تو دستان سام سوار
بیامد چنین خوار و با دستوار.
فردوسی.
بود گرزهاشان سر گوسفند
زده در سر دستواری بلند.
اسدی.
من اومید بسته بر آن قلم
که دست جهان را بود دستوار.
؟ ( از فرهنگ اسدی چ اقبال ص 159 ).
وقت قیام هست عصا دستگیر من
بیچاره آنکه او کند از دستوار پای.
کمال اسماعیل
آکلة اللحم ؛ دستوار به آهن در گرفته. ( دستور اللغة ). || همدست و دستیار. ( جهانگیری ) :
به ایران بسی دستیارش بود
چو خاقان یکی دستوارش بود.
فردوسی.
|| یاره. ( فرهنگ اسدی نخجوانی ) ( اوبهی ). دست برنجن. ( آنندراج ). دستورنجن. ( جهانگیری ). صاحب تاج العروس به نقل از بصائر فیروزآبادی گوید سوار عرب به معنی دست برنجن معرب کلمه فارسی دستوار است :
تا دست ملک یافت ز تو دستوار عز
شد پای بند دشمن دین دستوار ملک.
مسعودسعد.
بر پای ظلم هیبت او پای بند گشت
در دست عهد دولت او دستوار باد.
ابوالفرج رونی.
|| هر چیز که به مقدار دستی باشد. ( برهان ). پاره. مقدار دست.
دستوار[ دَ ت ِ ] ( اِخ ) دهی است از بخش دهلران شهرستان ایلام. واقع در 24هزارگزی باختر دهلران و 2هزارگزی شمال راه شوسه دهلران به نصریان. آب آن از چشمه تأمین میشود. ساکنین آن از طایفه مموس هستند. ( از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 5 ).

فرهنگ فارسی

دستواره، دست مانند، دستبند، عصاکه به دست گیرندگ
( اسم ) آنچه که مانند دست باشد . ۲ - آنچه که به اندازه دست باشد . ۳ - عصا چوبدستی . ۴ - دستبند سوار دستواره .
دهی است از بخش دهلران شهرستان ایلام

فرهنگ معین

( ~. ) (اِمر. ) چوبدستی ، عصا.

فرهنگ عمید

۱. = دستبند
۲. چوبدستی، عصا: وقت قیام هست عصا دستگیر من / بیچاره آن که او کند از دستوار پای (کمال الدین اسماعیل: ۱۲۱ ).
۳. دستیار، مددکار، همدست: به ایران بسی دوستدارش بُوَد / چو خاقان یکی دستوارش بُوَد (فردوسی: ۸/۱۸۹ ).

فرهنگستان زبان و ادب

{chiral} [شیمی، مهندسی بسپار] داشتن ویژگی دستوارگی

پیشنهاد کاربران

بپرس