دزموند توتو

از جمله نهادهایی که در مبارزه علیه تبعیض نژادی در آفریقای جنوبی در خط اول قرار داشت و هم در به ثمر نشستن مبارزات نقشی تعیین کننده ایفا کرد، کلیسا بود به رهبری «دزموند توتو» اسقف اعظم کلیسای انگلیکن در آفریقا. او سال ها پیش از سرنگونی رژیم آفریقای جنوبی، طی نامه ای خطاب به دو تن از رؤسای جمهور آن یعنی «ورستر» ( Vorster ) و «بوتا» ( Botha ) هشدار داد که چنانچه نظام آپارتاید برچیده نشود کشور دچار آشوب و هرج و مرج خواهد شد. اسقف توتو بود که هزاران سیاه پوست خشمگینی را که در خیابان های ژوهانسبرگ خواهان انتقام جویی بودند به آرامش فرا می خواند، در آیین خاکسپاری قربانیان نظام آپارتاید سخن می گفت، و مجامع بین المللی را به اِعمال تحریم های اقتصادی علیه حکومت آپارتاید ترغیب می کرد. هنگامی که او در سپتامبر سال ۱۹۸۹ تظاهراتی متشکل از سی هزار نفر را در خیابان های «کیپ تاون» در اعتراض به تداوم سیاست های تبعیض نژادی سازمان دهی کرد، «دِکلرک» ( de Klerk ) رئیس جمهور جدید آفریقای جنوبی دریافت که زمان تغییر فرا رسیده است.
اسقف توتو نه تنها در مبارزات علیه آپارتاید نقش کلیدی ایفا کرد، بلکه پس از پیروزی نیز «کمیتهٔ حقیقت و سازش» را تشکیل داد که ماهیتی کاملاً مسیحی داشت. این کمیته اعلام کرد که تمام کسانی که در دوران آپارتاید مرتکب نقض حقوق بشر شده اند، اگر به خطاهای خود اعتراف کنند مورد بخشش قرار خواهند گرفت.
وی هم چنین عضو سازمان ریش سفیدان بود که برای برقراری صلح در جهان تلاش می کنند و نلسون ماندلا، جیمی کارتر نیز در آن عضویت داشتند.