دریاچه بالخاش

[ویکی فقه] بالْخاش، بزرگترین دریاچه آسیای مرکزی پس از آرال، به وسعت ۴۳۲، ۱۸ کیلومترمربع، واقع در بخش شرقی جمهوری قزاقستان قرار دارد.
رود ایلی و چندین رود کم اهمیت تر به این دریاچه می ریزند. رود ایلی از سمت مغرب وارد دریاچه می شود و ۷۵ تا ۸۰ درصد آب آن را تأمین می کند و رودهای کوچکتر از سمت مشرق به آن می ریزند. این وضع جریان دایمی آب را از مغرب به مشرق سبب شده است.

ناشناخته بودن این دریاچه
این دریاچه برای جغرافیدانان مسلمان در قرون پیشین ناشناخته بود. مؤلف گمنام حدود العالم (تاریخ تألیف: ۳۷۲) می نویسد که «ایلا (=ایلی) به دریای ایسی گول افتد».

وصف دریاچه بالخاش توسط محمد حیدر
تا آن جا که اطلاع داریم، از جمله نویسندگان مسلمان، محمد حیدر تنها کسی است که در اواسط قرن دهم به وصف این دریاچه پرداخته است. این نویسنده دریاچه بالخاش را، که در آن زمان مرز میان سرزمین ازبکها (ازبکستان) و مغولها (مغولستان) بود، دریاچه آبی رنگ (کوکچه تنییز ـ تنکیز) نامیده و آن را دریاچه ای با آب شیرین وصف کرده است اما درباره طول و عرض آن به مبالغه گرویده و رود ولگا (اِتِل) را منشعب از آن دانسته است. نوشته او درباره مزه آب این دریاچه اهمیت دارد، زیرا همه جغرافیدانان عصر جدید بالخاش را دریاچه آب شور معرّفی کرده اند.

مزه آب این دریاچه
...