قدیمی ترین دروازه های ثبت شدۀ شهر یزد، با نام های مهریجرد، کوشک نو و درب کیا به قرن چهارم هجری و دورۀ دیلمیان یا آل کاکویه تعلق داشته اند. چند قرن بعد، در دورۀ اتابکان یزد، چهار دروازه با نام های مادرامیر، ایلچی خان، سعادت و نو و سیدگل سرخ به آن ها افزوده شد. بعدها دروازۀ مهریجرد به دروازۀ مهریز، دروازۀ قطریان به دروازۀ شاهی و دروازۀ درب کیا به دروازۀ شیخ داد، دروازۀ حظیره و دروازۀ فتح تغییر نام دادند. دروازۀ قطریان که آب انباری از قرن دهم هجری داشت، با قسمتی از دیواره و برج ها و یک لنگه از در آهن کوبی شده که احتمالاً به دورۀ تیموری تعلق دارد، باقی است. دروازۀ مهریز در ابتدای راه یزد ـ مهریز و روبه روی مسجد بیاق نزدیک مصلی کبیر و محلۀ سر ریگ قرار داشت و تا دهۀ ۱۳۲۰ به طور کامل باقی بود. بقایای آن به اضافه یک در آهن کوب با نقش برجستۀ تیراندازان سوار، و پیاده و گروهی فیل سوار، در حدود دهۀ ۱۳۵۰ نزدیک بازارهای افشار و صدری وجود داشت. دروازۀ کوشک نو در حدود گورستان سَرچَم در محلۀ شیخ داد کنونی واقع شده بود. دروازۀ درب کیا روبه روی مسجد حظیره، بود و در دورۀ محمدرضا شاه پهلوی هنگام احداث خیابان پهلوی (امام خمینی کنونی) از بین رفت. از آن یک در با کتیبه ای آهنی به خط کوفی باقی مانده که نام سازنده و تاریخ ساخت آن را نشان می دهد. در دورۀ قاجار دروازه های مصلی یا چهار منار در حدود جنت آباد کنونی، دروازۀ اصفهان در ابتدای راه یزد ـ اصفهان و دروازۀ بافق در ابتدای راه یزد ـ بافق به دروازه های یزد افزوده شدند. دروازه اصفهان بعدها چهار راه فرهنگیان را تشکیل داد. نام محله های دروازه اصفهان، محله ایلچی خان در حدود مسجد جامع یزد، محله سید گل سرخ و محله چهار منار یادآور دروازه های قدیمی شهراند.
wikijoo: دروازه_های_یزد